DÜNYA

Konserve Kutular Iyi mi Transformers’a Dönüştü?

Japonya’ya İkinci Dünya Savaşı sonunda yardım elini uzatan ABD, konserve gıdaları teneke kutulara koymaya karar vermişti. Bu konservelerin kutularını seneler sonrasında Transformers olarak görecektik.

Bir sistemin başlangıç verilerindeki oldukça minik değişimler bile kaos teorisinde büyük ve öngürlemez sonuçların ortaya çıkmasına niçin olur. Mevzuyu insanlara en kolay şekilde anlatmaya çalışan Edward N. Lorenz’in meşhur örneğinde, Amazon Ormanları’nda bir kelebeğin kanat çırpmasının ABD’de fırtınalara niçin olabileceği söylenir. Bu yüzden de bu duruma kelebek tesiri adı verilmiştir.

Kelebek Tesiri yazı dizimizde oldukça minik etkiye haiz ya da oldukça bayağı görünen olayların iyi mi büyük etkisinde bırakır yarattıklarını açıklayacağız. Bazen Dünya Savaşları’na gidecek, kimi zaman bambaşka ülkelerde bazı vakaları inceleyeceğiz. 

Ilkin İkinci Dünya Savaşı’na dönelim

geri dönüşüm

İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya ve ABD Birleşik Devletleri karşı karşıya gelmişti. Savaşın galibi, Japonya’ya iki atom bombası atan ABD olmuştu. Japonya’nın teslim olmasının peşinden imzalanan sulh antlaşmasında Japonya ve ABD arası ilişkilerin iyileştirilmesi için ticari ortaklıklar ve destek anlaşması imzalanmıştı.

Bu antak kalma sonrasında ABD, Japonya’ya besin yardımı da halletmeye başladı. Bu aşamada da Amerikalıların karşısına bir mesele çıktı: gıdaların taşınması. Bu problemi çözmek için geleneksel besin gizleme şekillerinden destek alınacaktı.

Harp yıllarında üretimini iyice arttırmış olan metal endüstrisi, hem elindeki malzemeyi kullanabilmek için metal konserveler kullanılmasını önerdi. ABD’li vergi mükelleflerini de rahatlatmak isteyen ABD yönetimi, endüstri imkanları kısıtlanan Japonya’nın bazı şeyleri kendi üretebilmesi için bu kısıtlamaları genişletirken artık metal kutuların da Japonya’da dönüştürülebileceğine karar verdi. Sonuçta Japonlar senelerdir Amerikan askerlerinin konserve artıklarını dönüştürüyordu.

Çok da fazla dandik tenekeymiş fakat…

konserve

Üretim maliyetini en alt seviyeye indirmek için ince metal tabakalar kullanan ABD’lilerin gönderilmiş olduğu metal, Japonya’da değişik bir sektörde de çarkların işlemesini sağlayacaktı. Bu sektör ise oyuncak sektöründen başka bir şey değildi. 

İkinci Dünya Savaşı yıllarında metal yoksunluğu sebebiyle Lego şeklinde firmalar öne çıkarken, sonrasında ise metal oyuncakların sayısı artmaya başlamıştı. Japonya da elindeki ucuz ve başka pek de bir şeye yaramayacak metalleri oyuncak haline getirmeye karar vermişti. 

O devrin Japonya’daki en popüler oyuncakları içinde teneke otomobiller ve kurmalı robotlar yer alıyordu. Derhal her şeyi icra eden bir kurmalı robot vardı: bazısı şapka çıkarırken bazısı dans ediyor, bazısı ise bir tek yürüyordu. Görünüşlerinden de robot oldukları anlaşılıyordu. 

Robotların öyküsünü anlatma zamanı

flashing jim

Robot sözcüğünü ilk kabul eden şahıs, bilim kurgu edebiyatının efsanelerinden Çekya’lı Karel Capek‘tir. İlk olarak 1930’larda ortaya atılan robot fikri, Japonya’da büyük ilgi görmüştür. Çizgi romanlardan esinlenmeyle ortaya çıkan mangalarda da ilk olarak robotlar mühim yer meblağ. 

Astro Boy, Tetsujin 28-Go (ya da malum adıyla Gigantor),Shogun Warriors şeklinde seriler ve oyuncakları büyük ilgi görürken, karakterlerin hikayeleri ise mangalar ve animeler ile anlatılıyordu. Esasen o dönemde tutan serilerin oyuncakları yapılırdı, oyuncakları özetleyen seriler değil. 

O dönemde oldukça popüler olan erkeklere yönelik aksiyon oyuncağı G.I. Joe, Japon şirket Takara tarafınca Japonya’da satışa çıkarılacaktı. Savaşın yaralarını üstünde taşıyan Amerikan askerlerinin oyuncaklarını satmak, 30 yıl önceki savaşı düşündüğümüzde oldukça yanlış bir hamle olurdu. Bu yüzden Takara, karakteri robot haline getirdi ve Henshin Warrior adıyla piyasaya sürdü. 

Plastik yok. Plastik mi yok?

petrol krizi

1970’lerde yaşanmış olan Petrol Krizi, oyuncakların ilkin küçülmesine niçin oldu. Ellerindeki azca sayıda deposu kullanmak isteyen Japon oyuncak üreticileri, yeni oyuncakların dönüşebilmesini de istedi. Bu zamanda karşımıza Microman ve Diaclon çıktı. Bu oyuncakların üretimi için daha azca plastik lazımdı. Dahası, petrol krizini aşamadıkları noktalarda da eski usül dönüştürülmüş metal oyuncaklar yapabiliyorlardı.

Sonrasında tekrardan plastiğe dönülse de metal aksamlarını da korumuş olan bu oyuncaklar, Power Rangers serisindeki dev robotlar şeklinde dönüşen oyuncakların yolunu açmıştı. Gelin görün ki Japon evlatları artık uzaya çıkan robotlardan, kendilerine uzak gelen hikayelerden sıkılmıştı. Oyuncak üreticileri de bunun üstüne değişik bir yol izlemeye karar verdi: Robotları gündelik yaşamımıza sokacaktı.

Bunlar niye birbirine benziyor?

microman

İlk başlangıçta değişik boylarda, bağımsız seriler olan Diaclone ve Microman vakit içinde gittikçe birbirlerine benzemişti. Bu oyuncaklar o dönemde artık Amerikalı oyuncak firmalarının da dikkatini çekiyordu sadece pazarlama mevzusunda hemen hemen bildiğimiz Amerikan dehasını görememiştik. 

Micro Change ve Diaclone Robo Car serileri sırasıyla günlük hayatta kullanabildiğimiz eşyalara ve 1:60 ölçekli otomobillere dönüşebilme kabiliyetleriyle büyük başarı yakalamaya başlamıştı. Hasbro’nun aklına ise oldukça değişik bir düşünce geldi: Hepsini toplayıp tek bir marka altında pazarlamak. Bu marka ise Transformers olacaktı. 

Transformers’ın hikayeleri Marvel’dan geldi

transformers

Marvel’ın yardımlarıyla Transformers’ın bugün bildiğimiz isimleri, karakterleri ve hikayeleri de şekillenmişti. Oyuncakların satışa çıkmasıyla beraber Transformers, piyasadaki rakiplerini birer birer dönem dışı bırakarak dünya genelinde bir fenomene dönüştü. 

Benim çocukluğumda Soundwave ve Optimus Prime’ım vardı. Vakit içinde pek oldukça değişik Transformers serisi çıktı. Oyunlar, çizgi romanlar, filmler için Hasbro, Japonya’daki neredeyse tüm dönüşen oyuncakları aldı. Hepsi, Japonya’ya giden konservelerin metal kutularıyla başladı. 

Böylece sizlere vermiş olduğumuz Transformers’ın ortaya çıkış öyküsünü de anlatmış olduk. Serinin öteki yazılarını aşağıda yer edinen bağlantılardan okuyabilirsiniz. En sevdiğiniz Transformers karakteri hangisiydi? Yorumlarınızı bekliyoruz. 

İLGİLİ HABER

I. Dünya Savaşı’nı Başlatan Suikast Iyi mi Oldu da Japonya’nın Rakunlar Tarafınca İşgal Edilmesine Niçin Oldu?

İLGİLİ HABER

Kelebek Tesiri #1: Ufak Bir Imalathane Yangını, Iyi mi Dünyanın En Büyük Oyuncak Markası LEGO’yu Ortaya Çıkardı?



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.