Kuduz Hastalığı Neden Su Korkusuna Sebep Olur?

Binlerce senedir hayatımızda olan kuduz, aşısı bulunmuş olmasına karşın hala binlerce insanoğlunun yaşamını kaybetmesine sebep oluyor. İnsanlık, zamanı süresince bu hastalıktan kurtulmak için türlü yollar denendi. Sadece maalesef ki hala tam anlamıyla kurtulmuş değiliz. 

Üstelik kuduz virüslerinin vücuda girdikten sonraki davranışları ve ortaya çıkan emareleri de oldukça acayip. Sözgelişi sudan korkmak şeklinde… Tüm bunlara değineceğiz fakat ilkin kuduz hastalığının neden tehlikeli bulunduğunu anlamamız gerekiyor. 

Hala dünyanın en ölümcül hastalıklarından biri. 

Neredeyse 4 bin senedir var olduğu malum kuduz virüsü, dünyanın en tehlikeli zoonoz hastalıklarından (hayvandan insana geçen) biri olarak görülüyor. Bedenimize girmiş olduğu anda direkt olarak beynimizi hedef alan virüs, kalıcı hasarlar verebilir yada hastanın yaşamını kaybetmesine sebep olabilir. 

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine gore, her yıl 60 bin insan kuduz hastalığı sebebiyle yaşamını kaybediyor. Bunun en büyük sebeplerinden biri de; kişilerin evvel aşılanmamış olması ve virüs beyne ulaşana kadar belirtilerinin oldukca hafifçe olması. 

Virüs, direkt beynimizi hedef alır. 

• Kuduz hastası bir kişinin hastaneye yatışının 16. gününde çekilmiş MR görüntüsü. (Ölümünden 4 gün ilkin)

Kuduz bir köpeğin ayak parmağınızdan ısırdığını varsayalım. Bu dakikadan sonrasında virüs, vücudunuzda ilerlemek için çalışmalara derhal başlayacaktır. Bunu yaparken de önüne çıkan tüm hücreleri enfekte eder ve arkasından parçalar. Beynimize ulaşıp kuluçka süresi bitene kadar ise pek fazla emare göremeyiz. Kuluçka süresi ise kuduz virüsünün türüne ve ısırıldığınız bölgenin beyne uzaklığına gore değişim izah edebilir. Genel anlamda bu süre 2-3 ay olsa da 1 yıla kadar çıkabilir yada 1 hafta sürebilir. 

Kuduzun iki değişik türü vardır: ensefalitik ve paralitik. Paralitik kuduz, kişileri felce yada komaya sürükleyen bir süreçtir ve genel anlamda daha yavaş ilerler. Ensefalitik kuduz ise çoğu zaman en yaygın görülen türdür. Hiperaktivite ve halüsinasyonların yanı sıra hidrofobiye şu demek oluyor ki sudan korkmaya da sebep olabilir. 

Genel semptomlar 

• Kafa karışıklıkları, saldırganlık
• Kısmi nüzul
• Kas seğirmeleri
• Boyun kaslarında sertleşme 
• Kasılmalar
• Nefes almada zorlanma, süratli nefes alma
• Normalden daha çok tükürük üretimi
• Ağızdan köpükler gelmesi
• Halüsinasyonlarla beraber gelen uykusuzluk ve fena uyku
• Erkeklerde daha uzun devam eden ereksiyon hali ve kalıcı ereksiyon
• Fotofobi (ışık korkusu)
• Sudan korkma durumu yada öteki adıyla hidrofobi

Peki kuduz hastaları neden sudan korkar? 

• Tarık Akan ve Necla Nazır’ın yer almış olduğu Kuduz adlı yeşilçam filminden alınmıştır.

Birazcık öncede bahsettiğimiz şeklinde virüs direkt beynimizi hedef alır ve bu noktaya gelene kadar görülen erken emareler; kaşıntı, ağrı, iltihaplanma şeklinde minik sayılabilecek şeylerdir. Virüs beynimize ulaştıktan sonrasında ise halisünasyonlara, kısmi felce, aşırı tükürük üretimine ve hatta ağızdan köpükler gelmesine sebep olmaya adım atar. 

Bu aşamada sıvı tüketmek hastalar için adeta bir işkence haline gelir. Boğaza kadar yayılan enfeksiyon spazmlara sebep olur. Doğrusu kişilerin yutkunması bile canlarının acımasına sebep olmaya adım atar. Bir süre sonrasında da herhangi bir içecek tüketmekten kaçınırlar. Su gördüklerinde yada su içme düşüncesi akıllarına ulaştığında sudan korkmalarının, uzaklaşmalarının ve hatta spazmlarla beraber nöbet geçirmelerinin sebebi de canlarının acıyacağı düşüncesidir. Özetle; kuduz virüsü aslen sudan korkmamıza dolaylı yoldan sebep olmuş olur.  

Bazı hastalarda ise garip değişik semptomlar görülebiliyor. 

Kuduza yakalanan hastalarda görülen bir öteki semptom da fotofobi şu demek oluyor ki ışığa karşı hassasiyettir. Bunun en büyük sebebi de doğal ki kuduz hastalığı bulaşan kişinin vücudunda dolaşan virüslerdir. Bununla beraber pralitik kuduzda hastalar daha melankolik bir duyguya girdikleri için de daha karanlık ortamlarda bulunmak isteyebilir.

Ensefalitik kuduzda görülen hiperaktivite ise hastaların her mevzuda daha istekli olmasına ve yerinde duramamasına sebep olur. Daha süratli nefes alırlar ve kalp ritimleri hızlanır. Bu sebeple de libidolarında da artış yaşanır. Erkek hastalarda bu durum kalıcı yada saatler devam eden ereksiyonlara sebep olabilir.  

Kuduz aşısını hafife almayın. 

Maalesef ki yukarıda saymış olduğumuz tüm ciddi semptomlar, kuduz virüsü beyne ulaşıp öteki bölgelere doğru yola çıktıktan sonrasında gerçekleşiyor. Doğrusu kuluçka süresini tamamladığında. Bu noktadan sonrasında ise meydana getirilen tedaviler bir çok vakit yetersiz kalıyor.  

Birçoğumuz evimizde, bahçemizde bir yada birden fazla hayvan dostumuzu besliyoruz. Sadece sevdiğimiz, beslediğimiz dostlarımıza herhangi bir hayvandan kuduz bulaşabilir. Bu sebeple hem kendimiz hem de dostlarımızın aşılarını dikkatsizlik etmememiz gerekiyor. Kuduz aşılarınızı her 10 yılda bir yineletebilir ve hastalık kapma olasılığınıza karşı şimdiden önleminizi alabilirsiniz. 

Kuduz olduğundan şüphelendiğiniz bir hayvan sizi ısırırsa ne yapmalısınız? 

Kırılgan Görüntü

Ilk olarak şunu söylemeliyiz ki; yukarıda da anlatmış olduğumuz tüm süreçler, benzer şekilde hayvanlarda da görülüyor. Nitekim uzaktan bakmış olduğunuzda düzgüsel görünen bir hayvan, kuduz virüsü taşıyor olabilir. Sadece kuluçka süresinde olan virüs, kendisini göstermeyeceği için bunu anlamanız oldukca zor olacaktır.  

Bu sebeple bir hayvan tarafınca ısırıldığınızda ilk olarak 15 dakika süresince yarayı su ve sabun yardımıyla temizlemelisiniz. Peşinden ise size en yakın sağlık kuruluşuna giderek durumu bildirmelisiniz. Tüm bu süreç içinde sizi ısıran hayvanı gözetim altında tutmanız yararlı olacaktır.

Semptomların büyük birçoğunluğu insanoğlu ve hayvanlar üstünde görülen kuduz vakalarının genelinde görülmüştür. Birçok semptom, her insanda yada hayvanda görülmeyebilir. Kuduz hastalığıyla ilgili görüşlerinizi ve düşüncelerinizi yorumlarda bizimle paylaşmayı ihmal etmeyin.

Kaynaklar: WHO, Boehringer Ingelheim, WOAH, MedicalNewsToday, ScienceABC, National Library of Medicine’de gösterilen araştırma, ReseachGate (MR Görüntüsü)