Küresel gaz piyasalarında ‘arz stresi’ birkaç yıl daha sürebilir
Küresel naturel gaz piyasalarında talebi düşürecek kuvvetli politikalar uygulanmaması halinde arz eksikliğinin orta vadede kaygı yaratabileceği öngörülüyor.
Internasyonal Enerji Ajansının (IEA) Naturel Gaz Piyasası- 2022 İlk Çeyrek Raporu’na bakılırsa, geçen yıl salgın kısıtlamaları sonrası ekonomilerdeki süratli iyileşme ve aşırı hava olayları sonucu küresel naturel gaz tüketimi bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 4,6 artarak 4,1 milyar metreküpe ulaştı.
Naturel gaz arzının talepteki büyümeye yetişememesi sonucunda Avrupa’da spot gaz tutarları 2020’ye bakılırsa 5 kat, ABD’de 2 kat ve Asya’da spot sıvılaştırılmış naturel gaz (LNG) tutarları 4 kat arttı.
Yüksek naturel gaz tutarları bilhassa endüstri tüketicilerinin alternatif yakıtlara geçmesine, üretimlerini kısma yada tamamen durdurmasına yol açtı.
Artan naturel gaz tüketiminin etkisiyle 2021’de küresel naturel gaz ticareti bundan önceki yıla bakılırsa yüzde 9 artışla (81 milyar metreküp) üstün dereceli seviyeye ulaştı. Boru hatlarıyla meydana getirilen naturel gaz ticareti bu zamanda yüzde 12 büyüdü ve küresel gaz ticaretindeki artışın yüzde 65’ini oluşturdu.
Avrupa’nın boru hatlarıyla gaz ithalatı yüzde 11 artış gösterirken, kıtaya Norveç, Şimal Afrika ve Azerbaycan’dan boru hatlarıyla gelen gaz sırasıyla yüzde 5, yüzde 50 ve yüzde 20 terfi etti.
Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihracatı ise geçen yıl 2020’ye bakılırsa yüzde 4 arttı ve bu ihracatın büyük bir kısmı Türkiye üstünden gerçekleşti.
Küresel LNG ticareti geçen yıl yüzde 6 büyürken, Çin Japonya’yı da geride bırakarak ilk kez dünyanın en büyük LNG ithalatçısı oldu.
LNG projelerinin yüzde 45’inde gecikme
Geçen yıl boru hattı ve LNG projelerinde salgın kaynaklı aksamalara bağlı olarak ortaya çıkan arz eksikliğinin, küresel naturel gaz talebini baskılayacak kuvvetli politikalar uygulanmaması halinde orta vadede kaygı yaratabileceği öngörülüyor.
Bilhassa yapım aşamasında olan ortalama 190 milyar metreküplük gaz sıvılaştırma kapasitesinin yüzde 45’inin tamamlanmasının averaj 14 ay gecikebileceği hesaplanıyor.
Bu kapsamda, projelerdeki aksamaların gelecek birkaç yıl arzı kısıtlayacağı tahmin ediliyor.
