Bir Kara Delik İçine Girildiğinde Ne Oluyor?

Geçtiğimiz yıllarda tarihin ilk kara delik fotoğrafı yayınlandığında, insanlığın uzayı anlama yolculuğu daha da anlam kazanmıştı. Sadece bu görüntü, pek oldukca insan için düşündükleri kadar etkisinde bırakan bir görüntü değildi. Kara delik olarak isimlendirilen kozmik cisim, bir fotoğrafta görebileceğimizden oldukca daha büyük gizemleri bünyesinde barındırıyor ve her yeni araştırma ile mevzu giderek daha garip bir hale geliyordu.

Christopher Nolan’ın 2014 yılında yapılmış Interstellar(Yıldızlararası) filmimizde karakterimiz, bir kara deliğin içine girer ve süre yavaşlaması haricinde çok da fazla büyük vakalar yaşamaz. Elbet, bu bir film olduğundan başrolü aniden yok edemezsiniz, sadece hakkaten bir kara deliğin içine girdiğiniz süre, gerçek başrolün kozmik evren bulunduğunu görme ihtimaliniz oldukca daha çok. Bir kara delik içine girildiğinde ne oluyor sorusunun yanıtını Business Insider web sitesinde gösterilen yazı ışığında inceledik.

Mutlak yok oluş:

Coşku kaçıran bir spoiler şeklinde görünse bile baştan söylemek gerekiyor ki; bir insan, bir kara deliğin içine girmiş olduğu hatta yaklaştığı süre bile ölecektir. Sadece bu ölüm, düşündüğümüzden daha büyük bir ölüm. Zira ardında kendisine dair en küçük bir iz, atom parçacığı bile kalmayacaktır.

Bilim adamlarına nazaran galaksimizde ortalama 100 milyon kara delik var. Tüm bu kara delikler değişik boyutlara haiz. Bu aşamada en dikkat çekici olan; bir kara delik ne kadar ufak ise o denli ölümcüldür bulgusu. Bu detay, bugüne dek alışık olduğumuz yargılardan oldukca daha değişik bir durumu bizlere gösteriyor.

Ufak kara deliklerin bu kadar tehlikeli olmalarının sebebi, yörünge ile vaka ufku arasındaki mesafelerinin azca olmasından kaynaklanıyor. Vaka ufku, doğrusu kara deliğe adına veren o karanlık nokta, mutlak kütle çekimini oluşturuyor ve yayılan bu çekim tesiri, vaka ufkundan uzaklaştıkça azalıyor. Ufak bir kara delikte ise çekimin azalmasına kafi gelecek kadar geniş bir alan bulunmuyor.

Dünya’ya en yakın kara delikte durumlar iyi mi?

Hakkaten bigün içine girebileceğimiz kadar gezegenimize yakın olan bir kara delik var ve V4641 Sgr olarak isimlendiriliyor. Eğer başarırsanız, Dünya’dan Yay Takımyıldızı tarafına doğru bin 600 ile 24 bin ışık yılı mesafe ilerleyerek bizlere en yakın kara deliğe ulaşabilirsiniz.

Mesafe mevzusunda bu kadar geniş bir çerçeve çizilmesinin en büyük sebebi, kara deliklerin çıplak gözlerle görünmüyor oluşu. Şu demek oluyor ki orada bir güç var, sadece onu görebilmemizin tek sebebi kütle çekimi ile etrafına toplamış olduğu öteki kozmik cisimler. Bir mağarada duvara dönerek girişindeki insanların gölgesini görmek, orada birilerinin olduğu idrak etmek şeklinde… Direkt bir kanıtınız yok, sadece tesiri (doğrusu gölgesi) yardımıyla varlığından güvenli oluyorsunuz. Bu durum, hem kara deliği bulmayı hem de mesafe ölçmeyi oldukça zor kılıyor. 

Ufak fakat kuvvetli kara delikler:

Talih mı, şanssızlık mı kim bilir fakat Dünyamıza en yakın kara delik olan V4641 Sgr, ufak doğrusu tehlikeli bir kara delik. Hacmi bildiğimiz Güneş’ten ortalama üç kat daha çok. Sadece bu kadar yoğun bir kütle ortalama 6,5 kilometre kadar dar bir alana sıkışmış durumda.

Ufak kara deliklerin bu kadar kuvvetli olmasının sebebi; her kütlenin belirli bir çekim gücü olmasıdır. Oldukca geniş bir alana yayılmış belirli bir kütle çekim gücü kimi zaman hissedilmez bile olabilir. Sadece dar bir alanda yoğun bir kütle çekim gücü, gerçek anlamda ölümcüldür.

Üstelik bu ölümcül olma durumu yalnızca insanoğlu için değil, tüm evren için geçerlidir. Ufak bir kara deliğin haiz olduğu yoğun çekim gücü etrafındaki tüm cisimleri, gezegenleri, hatta ışığı bile çekecek kadar güçlüdür.

Büyük kara deliklere daha rahat yaklaşabiliriz:

Dünyamıza yakın ve bir o denli da tehlikeli olan ufak kara delik V4641 Sgr şeklinde, bizlere uzak ve bir o denli da büyük başka bir kara delik olduğu düşünülüyor. Bu büyük kara delik Güneş’ten 4.3 milyon kat daha büyük ve bizlere uzaklığı ortalama 25 bin ışık yılı.

Düşünmesi bile ürkütücü olan bu görüntü, aslına bakarsak {hiç de} tehlikeli değil. Zira çekim merkezi oldukca geniş olduğundan kütle çekim gücü azalıyor. Bu yüzden tıpkı Ay ve Dünya içinde olduğu şeklinde, o kara delik ve çevresindeki öteki cisimler içinde dengeli bir ilişki ortaya çıkıyor.

Bigün insanlık uzayda bu kadar uzak mesafeler katedebilirse, söz mevzusu büyük kara deliğe rahatça yaklaşabiliriz. Elbet, içine girince yaşanacaklar aynı olacaktır. Sadece bazı ışık bükülmeleri haricinde cisimlerin hissedeceği kütle çekim gücü o denli yoğun olmayacaktır

Kara deliğin benzersiz ışık oyunları: 

Peki bu kara deliklerin asla mi güzel bir yanı yok? Elbet var; ölmeden ilkin kara deliğin içinde göreceğiniz tahmin edilen ışık oyunları, inanılmaz bir görsel şölen sunabilirler. Bu ışık oyunlarına günlük yaşamdan bir örnek olarak genel anlamda Windows Media Player’da müzik çalarken görünen saykodelik arka plan görsellerine benzetmesi yapılıyor.

Saykodelik ışık oyunlarının sebebi daha ilkin bahsettiğimiz, kara deliklerin haiz olduğu kütle çekim gücü. Haiz oldukları yoğun kütle çekim gücü yardımıyla ışığı bile çekebilen kara delikler, çektikleri ışığı aniden yutmuyorlar. Bu yüzden ışık huzmesi, kara deliğin yörüngesinden yok olacağı vaka ufkuna ilerleyene dek eğiliyor, bükülüyor ve coşku verici görünümlere ulaşıyor.

Kara delik makarnası: “Spagettifikasyon” 

Uzak Doğu Asya bölgesinde usta aşçıların “noodle” olarak isimlendirilen spagetti türü makarnaya benzer yemeği, elle iyi mi hazırladıklarını görmüş olabilirsiniz. Büyük bir hamur harcı topu, uzun uğraşlar ve emek sonucu incecik makarnalara dönüşür. Bir kara delik de çevresindeki cisimlere tam olarak bunu yapıyor.

Kara deliklerin kütle çekim gücü aniden ne var ne yoksa yutmuyor. Tıpkı bir aşçının hamur harcını makarnaya dönüştürmesi şeklinde yörüngesine giren cismi yavaş yavaş sündürerek, bir spagettiye dönüştürüyor. Kara deliğin ışığa ve öteki cisimlere uyguladığı bu ağır çekim gücü, bilim adamları tarafınca “spagettifikasyon” olarak isimlendiriliyor.

SONUÇ: Bir kara delik içine girildiğinde ne oluyor?

Bir kara deliğin içine girdiğiniz süre direkt olarak öleceğinizi ve geride hiçbir iz bırakmadan mutlak bir halde yok olacağınızı anlatmıştık. Ölüm sebebi, kara deliğin içine girip yitmek değil, spagetti olmak.

Bilhassa yoğun kütle çekim gücüne haiz ufak bir kara deliğin içine girdiğiniz süre, başınız önde ayaklarınız geride gireceğinizi düşünürsek, kara deliğin çekim gücü sizi sündürmeye başlıyor. Yavaş yavaş bildiğimiz şekliniz bozuluyor, bir spagettiye dönüşene kadar kara deliğin çekim gücüne maruz kalıyorsunuz ve sonunda atomlarınıza kadar ayrılarak vaka ufkunun içinde yok oluyorsunuz.

Kimsenin yaşamasını dilemediğimiz bu ölüm şekli ile ilgili öteki bir sual işareti de; yavaş mı yoksa süratli mı olacağı… Bir kara deliğe yaklaştıkça dönemin yavaşladığı biliniyor. Kara deliğe yakın olan şahıs fark etmese de mesela Dünya’da olan bir şahıs için süre daha süratli akıyor. Sizi Dünya’dan izleyen biri için bu ölümün yavaş görüneceği kati. Sadece sizin için kim bilir ölçemeyeceğimiz kadar kısa sürede gerçekleşecek. Siz aniden spagettiye dönüşürken, Dünya’da kim bilir yüzlerce yıl geçmiş olacak.

Kara delik sonrasında ne var?

İşte, bu tam bir muamma. Bilim adamlarına nazaran bildiğimiz fizik kuralları kara delik sonrası için geçerli değil. Şu demek oluyor ki, spagettize olarak atomlarınıza ayrıldıktan ve kara deliğin içinde kaybolduktan sonrasında ne olduğu kati olarak malum bir gerçek değil.

Mevzu ile ilgili araştırmalar yapılıyor, laboratuvarlarda ufak çaplı kara delikler bile oluşturuluyor sadece kati bir netice elde edilmiş değil. Zira insanlık yalnızca bu evreni biliyor. Kara delik ile bildiğimiz evrenden çıkan bir cisme ne işe yaradığını şu an için bilmemiz olanaksız şeklinde görünüyor. 

Bilim kurgu hayranlarını olmasıyla birlikte bilim dünyasını da heyecanlandıran kara delik mevzusu, meydana getirilen tüm araştırmalara karşın hala gizemini koruyor. Bildiğimiz evrenin en ölümcül kozmik cisimleri olan kara delikler, gizemini koruduğu sürece coşku yaratmaya devam edecektir.