Feminizm Nedir? Feministler Hangi Görüşü Savunur?

Bir çok insan, hanımefendiler ve adamların eşit haklara haiz olması icap ettiğini korumak için çaba sarfediyor, sadece mevzu eşitliği sağlamak için adım atmaya vardığında birçoğu kendilerini “feminist” diye adlandırmaya ya da feminizm hareketini desteklemeye çekiniyor. Peki niçin bundan çekiniliyor?

Bu içeriğimizde feminizm kelimesinin nereden geldiğini, femizmin ne işe yaradığını ve yanlış malum gerçekleri ele aldık.

“Feminizm” kelimesi nereden geliyor?

Feminizm, terim olarak ilk kez sosyalizmi korumak için çaba sarfeden Fransız felsefeci Charles Fourier tarafınca 1837 senesinde kullanıldı. Fourier’ın bayanları güçlendirmekten anlatmak için kullandığı Fransızca kelime “féminisme”, Latince kökenli olup “femina” kısaca hanım kelimesinden gelir.

Gerçek feminizm nedir, ne değildir?

Feminizm cinsiyetlerin toplumsal, ekonomik ve politik mevzularda eşitliğini korumak için çaba sarfeden fikir akımına verilen addır. Feminizm büyük seviyede hanım haklarını kısıtlayan Batı geleneklerine tepki olarak ortaya çıkmıştır, daha sonrasında feminist fikir olarak tüm dünyaya yayılmıştır.

Feminizm, üstünlük değil eşitlik arar; bayanları toplumdaki erkeklerden daha üstün konuma getirmek için çabalamaz zira bu anaerkillik olur. Ek olarak feminizm, erkeklerden nefret etmeyi savunup adam karşıtlığını da yapmaz; ataerkil cemiyet yapısına ve toplumun insanoğlu üstüne atadığı cinsiyet rollerine karşı çıkar.

Hanım adam eşitsizliğinde fizyolojik gücün önemsizliği:

Feminizm hanım ve adamın aynı olmasını değil, eşit olması ile ilgilidir. Pek oldukça insan, hanımefendilerin erkeklerle “aynı” olmadığı ve bu yüzden eşitlik olamayacağı argümanını sunuyor. Başka bir deyişle, hanımefendiler ve adamların değişik bedenlere, değişik fizyolojik güçlere haiz olduğundan aralarında eşitliğin mümkün olmadığı anlamına geldiği düşünülüyor.

Bahsi geçen “eşit” kelimesinin “aynı” anlamına gelmediğini kavramak oldukça mühim bir mevzu. Feminizm eşit haklara, fırsatlara ve özgürlüğe haiz olmak ile ilgilidir; hanımefendiler ve erkekler eşit haklara haiz olmak için fizyolojik olarak “aynı” olmak zorunda değildir.

Niçin bu kadar oldukça “feminist” ve “feminist hareket” teriminden nefret ediliyor?

Bu probleminin ardında birçok sebep bulunuyor, bir tek bir tane değil. Birçok insan feministlerin erkeklerden “üstün” olduklarını düşündüklerini ve erkekleri bastırmak istediklerini düşünüyor. Oysa ki feminizm, hanımefendilerin üstünlüğünü savunmaz zira ister hanım ister adam olsun cinsiyet üstünlüğü feminizmin eşitlik ilkesine ters gelir.

Bunun yanı sıra feminizmin eski gelenekleri ve yerleşmiş cinsiyet rollerini yıkacağı düşüncesi insanlara ürkütücü ve yanlış bir şeymiş benzer biçimde geliyor. Oysa cinsiyet rolleri ve cinsiyete bağlı beklentiler, hanımefendilerin üstüne bir yük olmasıyla birlikte adamların üstünde de koca bir yük. Bu yüzden feministler, baskıcı ve kusurlu olduklarına inandıkları cinsiyet rollerini değiştirebilmek için çaba sarf ediyor.

Kendinden güvenilir hanımefendiler ve iş yaşamı:

İnsanların kuvvetli, kendinden güvenilir ve fikirlerini korumak için çaba sarfeden kadınlardan çekinmesi bu örneklerden biri. New York Times’ın en oldukça satan yazarları Joseph Grenny ve David Maxfield tarafınca meydana getirilen bir emek harcama, işyerinde cinsiyet yanlılığının göz ardı edilemez gerçek bulunduğunu, hanımefendilerin “savunmacı” ve “kendinden güvenilir” davrandıklarında yetkinliklerinin %35 oranında düştüğünü ve fena önder olarak düşünüldüğü gerçeğini ortaya koydu.

Bunu, adamların savunmacı ve kendinden güvenilir olarak davrandıklarında yaşadıkları ise yetkinliklerinin %22 oranında düşmüş olduğu ortaya koyuldu. Azca benzer biçimde dursa da bu mühim fark, hanımefendilerin kendinden güvenilir davranıp görüşlerini savunmasının üstlenecekleri liderlik ve yönetici rollerinde tam olarak başarıya ulaşmış olmalarını engellemiş olan mühim bir unsur bulunduğunu gözler önüne seriyor.

Ek olarak çalışmanın bir parçası olarak Grenny ve Maxfield, konuşmacıların mevzuya girmeden ilkin niyetlerini belli etmelerine müsaade eden kısa bir izahat cümlesi kullanmanın toplumsal ve duygusal tepkiyi azaltıp azaltamayacağını görmek için bir gözlem yapmış oldu. Bu gözlem, hem hanımefendiler için hem de erkekler için negatif düşünceleri geri tepmeyi %27’ye kadar azaltabileceğini gösterdi.

Feminizm türleri nedir?

Feminist fikir içinde de cinsiyet, cinsiyet farklılıkları ve hanım benzer biçimde terimler münakaşa mevzusu olup vakit içinde düşünce ayrılığı yaratmıştır. Bazı feministler kimsenin kendini %100 feminist olarak tanımlayamayacağını ileri sürmüş, bunun sonucunda da feminizmin alt türleri ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak dört dönem olmasına karşın feminizmin daha birçok ideolojiyi korumak için çaba sarfeden alt dalları da bulunmaktadır.

• Liberal Feminizm
• Toplumcu ve Marksist Feminizm
• Köktencilik Feminizm

Feminizmin gelişim serüveni:

İlk dönem olarak malum ve Liberal Feminizmi korumak için çaba sarfeden birinci dönem feminizmi, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında Batı dünyasında ortaya çıktı ve birçok ülkeyi etkiledi. O dönemde hanımefendiler, kendilerine oy kullanma hakkı tanınması benzer biçimde yasal mevzulara odaklandılar, hanımefendilere yönelik pozitif bir ayrımcılık talebi söz mevzusu değildi. Bu biçim talepler 1960’lardan sonrasında ikinci dönem feminizminde ortaya çıktı.

Toplumcu ve Marksist Feminizmin ağılıklı olduğu ortalama 10 yıl devam eden ikinci dönem feministlerine bakılırsa ise seçme ve seçilme haklarına haiz olmak kafi değildi, hanımefendilerin aleyhine işleyen ayrımcı düzeni değişiklik yapmak istiyorlardı. Bu düzenin sorumlusunu da paracı sistem bulunduğunu savunuyorlardı.

Üçüncü dönem ile beraber 1970’lerin başlarında Köktencilik Feminizm türü ön plana çıktı. Köktencilik Feminizme bakılırsa insanlığın zamanı adam egemen kültürün ortaya çıkmasının zamanı olarak da söylenebilir. Tarih, iktisat, edebiyat, din benzer biçimde mevzular erkeği merkeze alıp adamların egemenliğini pekiştirmeye yönelik şekillendiğini, dolayısıyla ataerkil düzenin aslolan mesele bulunduğunu savunurlar. Ek olarak üçüncü dönem feminizmi değişik kimliklerde, değişik cinsel yönelimleri, değişik ten rengi, etnik kökeni ve milleti olan bayanları da içine alarak genişletmek ister.

Şimdiki zamanda geçerli olan dördüncü dönem feminizmi ise 2013’te başlamış olan ve web kullanımının katkılarıyla homofobiye, transfobiye, ırkçılığa, emperyalizme, heteroseksizme, sömürgeleştirmeye, tabiatın yıkımına ve ataerkilliğe karşı çıkan feminizm aşamasıdır.