Maymun Çiçeği ile Çiçek Hastalığının Farkı Ne?

Vatanımızda de dünyanın pek oldukça bölgesinde de son birkaç aydır koronavirüs salgınının etkilerinin azaldığı bir döneme girdik. Olay sayıları düştü, engellemeler kalktı. Tam yaşam tekrardan normalleşecek derken Avrupa ve ABD’dan yeni bir virüs haberi geldi; maymun çiçeği.

Artık virüsler ve neden oldukları bulaşıcı hastalıklar mevzusunda duyarlı olan bünyelerimiz derhal ürkü havasına geçiş yapmış oldu. Şimdiye kadar 15 ülkede görülen ve maymun çiçeği virüsünün (MPXV) neden olduğu bu hastalık; 17. ve 18. yüzyılda ortaya çıkan ve tesirleri 20. yüzyıla kadar devam eden çiçek hastalığı ile de yakından akraba. Sadece aralarında doğal ki bazı farklar da var.

Maymun çiçeği ile çiçek hastalığı, aynı virüs cinsinin altındaki virüsler

Her ikisi de ciltte benzer lezyonlara sebep olan bu iki virüs de omurgalılar ve eklembacaklıların naturel konakçı olduğu Poxviridae virüs ailesinin altında yer edinen Chordopoxvirinae alt ailesinde bulunan Orthopoxvirus eşeysel virüsler içinde içeriyor. Yakından akraba olmalarının sebebi bu.

İki virüsün neden olduğu hastalıkların emareleri de benziyor;

Kırılgan Görüntü

Her iki hastalıkta da

• Yüksek ateş
• Sırt ağrısı
• Bitkinlik

emareleri ortak olarak görülüyor. Çiçek hastalığında bu emarelere ek olarak ender de olsa karın ağrısı ve kusma da görülürken bu iki emare maymun çiçeğinde yok.

İki hastalığın emareleri arasındaki en büyük fark ise maymun çiçeğinde görülürken çiçek hastalığında görülmeyen lenf düğümlerinin şişmesi durumu. Bununla birlikte maymun çiçeğinin semptomları içinde titreme de görülüyor. 

Bir öteki mühim fark öldürücülük oranı

Kırılgan Görüntü

Çiçek hastalığı, tarihin en ölümcül hastalıklarından biriydi ve yalnızca 20. yüzyılda 300 milyondan fazla insanoğlunun ölümüne neden olduğu düşünülüyor. Açıklanan verilere nazaran hastalığa yakalanan her 10 kişiden 3’ü yaşamını kaybediyordu. Maymun çiçeğinde ise bu oran her 10 kişiden 1’i olarak karşımıza çıkıyor. Doğrusu maymun çiçeği, çiçek hastalığı kadar ölümcül değil.

En etkili tedavi yolu aşı

Aslına bakarsak maymun çiçeği hastalığı için geliştirilmiş ve tesiri kanıtlanmış bir aşı yok. Sadece çiçek hastalığı için geliştirilen ve bu hastalık tamamen ortadan kalktıktan sonrasında da uygulanmasına son verilen çiçek aşısının maymun çiçeği vakalarında da %85 oranından etkili olabileceği ifade ediliyor. Bu da geçmişte çiçek aşısı olan kişilerin (ki bu aşının yapımına 1970’li yılların sonu itibarıyla son verildi.) maymun çiçeğini daha hafifçe atlatabileceği anlamına geliyor.

Tarihte geliştirilen ilk aşı olarak malum ve neredeyse 40 senedir uygulanmayan çiçek aşısının daha gelişmiş bir versiyonu olan ‘modifiye virüs Ankara (MVA) 2019 senesinde maymun çiçeği tedavisi için onaylandı sadece hemen hemen yaygın bir halde kullanılmıyor. Maymun çiçeği hastalığı için onay alan bir öteki ilaç ise antiviral bir ilaç olan tecovirimat (TPOXX) ve Ocak 2022’de onay aldı.

Kaynak 1, Kaynak 2, Kaynak 3, Kaynak 4