Galaksimizin Merkezindeki Gizemlerden Biri Çözüldü!

Uzayın en büyük gizemlerinden birisi olan karanlık madde hakkında emek harcamalar hızla devam ederken bugün bilim dünyasından yeni bir haber geldi. Nature Astronomy dergisinde piyasaya çıkan araştırmaya nazaran bilim adamları, Samanyolu Galaksisi’nin içindeki uydu galaksi Sagittarius hakkında gizeme bir açıklama buldu.

Yeni bulgu, gökbilimcilerin uzun süredir karanlık madde hakkında destekledikleri bir teorinin aksine bir kanıt sunan nitelikteydi. Peki neydi bu kuram? Bu bulgu, bilim yaşamına ne konu alıyor? Gelin, detaylara bakalım.

Ilkin gizemin ne işe yaradığını anlatalım:

Galaksimizin merkezi, yukarıdaki görselde bulunan mor bölümlerle temsil edilen bir çift gama ışınım kabarcığı ortaya çıkarıyor. Bu fenomen, on yıl ilkin keşfedilmiş olsa da kökeni halen gizemini koruyordu. Bu ışınım kabarcıklarına ‘Fermi kabarcıkları’ deniyordu.

Bu kabarcıkların Cenup kısmındaki en parlak bölgelerinden biriyse ‘Fermi kozası’ olarak adlandırılıyordu. Bu yapı, yukarıdaki görselde yakınlaştırılmış olarak görülebiliyor. Söz mevzusu yapının, bir zamanlar galaksimizde yaşanmış olan bir süpernova olayının sonucu olduğuna inanılıyordu.

İşte o yapı, aslen uydu galaksinin yaymış olduğu radyasyonun bir sonucuydu:

Bilim adamları, GAIA ve Fermi uzay teleskoplarından elde edilmiş verileri inceleyerek yukarıda bahsettiğimiz yapının kaynağını tespit etmeyi başardı. Söz Fermi kozasının kaynağının uydu galaksi Sagittarius’tan kaynaklandığı açıklandı.

Peki Sagittarius’un gama ışını radyasyonunun deposu ne?

Sagittarius, gaz ya da yıldıza yer vermediğinden galaksiden çıkan gama ışını radyasyonunun birkaç olası sebebi olduğu düşünülüyordu. Bu nedenlerden biri olduğuna inanılan milisaniye pulsarları, yeni keşifle en büyük açıklama olarak nitelendirilmeye başladı. Öte taraftan bu kanıt, öteki kuram olan radyasyonun karanlık maddeden kaynaklandığı teorisine de ters düşen bir kanıt oldu.

Milisaniye pulsarı nedir?

Pulsarlar, içinde bulundukları gök yapılarının çekirdeği ve ‘kalbi’ olarak nitelendirilmekte ve kalp atışları şeklinde uzaya radyo dalgaları gönderen nötron yıldızlarıdır. Milisaniye pulsarları ise ortalama 1-10 milisaniye aralığında dönel periyotları olan pulsarlara verilen isimdir. Bu pulsarların kökeni hakkında ne fazla kabul gören kuram, fazlaca süratli dönen ikili sayı sistemine yakın çift yıldızlardan gelen maddelerin toplanması vasıtasıyla hızlanmış nötron yıldızları olmalarıdır.