SpaceX Iyi mi Oldu da Blue Origin’i Geride Bıraktı?

Uzay yarışı geçmişte ülkelerin birbirini geride bırakmak için arka arkaya attıkları telaşlı adımların bir ürünüyken günümüzde masaya hususi firmalar oturmuş durumda. Bilim ve hızla gelişen teknolojinin geldiği nokta yardımıyla her gün daha büyük bir adım atıyoruz ve gelecekte neler olabileceğine dair çeşitli senaryolarımız var.

Bu senaryoları oluşturmamızda SpaceX ve Blue Origin’in oranı da epey büyük. Fakat doğrusunu söylemek gerekirse, aslolan tesir ve güç SpaceX’in elinde. Peki niçin?

Probleminin cevabı Elon Musk ve Jeff Bezos içinde geçen bir sohbette saklı:

Uzay yarışının en mühim iki adı olan Elon Musk ve Jeff Bezos, 2004 senesinde bir yemekte bir araya gelip uzay planlarından konuştular. Bu konuşma, ikilinin uzay yarışında geldiği noktayı özetleyen bir sohbete sahne oldu. Sadece sohbete geçmeden ilkin ikilinin uzay yarışına adım atışlarına göz atalım.

Bezos, Blue Origin’i 2000 senesinde kurmuştu. Amacı ise uzayın sınırsız kaynaklarından faydalanacak teknolojiler geliştirerek Dünya’yı kurtarmaktı. Musk ise bambaşka bir amaçla uzaya gitmek istiyordu; Mars’ı kolonize etmek ve insanlığı oldukça gezegenli bir tür haline getirmek. Bu amaçla, Blue Origin’den 18 ay sonrasında SpaceX kuruldu.

İkili bu amaçlarını konuşmak ve uzay hakkında söyleşi etmek için 2004 senesinde bir yemekte bir araya geldi. O dönemde SpaceX hemen hemen herhangi bir roket fırlatmamıştı ve Teksas’ta testlerine devam ediyordu. Bezos ve Musk, roket mimarisi ve teknoloji hakkında kucak kucak söyleşi ettiler.

Bezos, Musk’ın önerilerini dinlemedi:

Sadece Musk’ın anlattıklarına bakılırsa Bezos ve Blue Origin yanlış adımlar atmak suretiyle planlar yapıyordu. Musk Bezos’a planladıkları bazı şeyleri ‘çoktan denediklerini’ ve zekice olmadığı, işe yaramadığı için vazgeçtiklerini söylemiş oldu. Ve ekledi; ‘Bizim yaptığımız aptalca şeyleri yapmayın’. Sadece Musk’a gore Bezos onun önerilerini dinlemeyi reddetmişti. Hakikaten de öyleki oldu. 

Musk’ın ve şirketi SpaceX’in Blue Origin’i geride bırakmasını elde eden detay da aslına bakarsak bu konuşmada saklı. Bezos Musk’ın deneyimlerinden elde etmiş olduğu dersleri direkt uygulamak istemedi. Zira ne olursa olsun kendi denemeye, yanılmaya ve kendi yolunu bulmaya kararlıydı. Sadece bu görüş açısı, ona SpaceX karşısında süre kaybettirdi.

SpaceX bu yarışta tavşanken, Blue Origin kaplumbağaydı. Bu durumu hakikaten de mottoları haline getirmişlerdi. Blue Origin’in ekibe katılan çalışanlara ilettiği ‘sefalar getirdin mektubunda’ hakikaten de ‘kaplumbağa olun’ ifadesi yer alıyordu. Mektubun geneli ise Blue Origin’in adım adım ve yavaşça ilerlemek isteyen bir şirket olduğundan bahsediyordu.

Blue Origin kaplumbağa benzer biçimde ilerlerken SpaceX yarışta öne geçti:

Jeff Bezos’un hata yapmış olup kendi doğrusunu keşfetme ve ‘kaplumbağa adımları ile ilerleme’ felsefesi, onu yarışta epey geriye düşürdü. Musk tam aksine oldukça agresif bir tavırla süratli adımlar atıyordu. İkilinin bu yiyecek buluşmasından dört yıl sonrasında, SpaceX ilk başarıya ulaşmış fırlatmasını gerçekleştirip büyük bir adım atmayı başarmıştı.

Peşinden SpaceX’in başarıları arka arkaya geldi. Giderek büyüyen ekibi ve projeleriyle adeta yarışta koşmaya başlamış olan SpaceX 2017 senesinde 5000 çalışanı olan büyük bir şirketken Blue Origin aynı yıl hemen hemen 1000 çalışanı olan bir şirketti. 

Blue Origin ise SpaceX’ten sadece 7 yıl sonrasında, 2015 senesinde ilk fırlatmasını gerçekleştirmiş oldu. Bu sırada SpaceX 2012 senesinde Internasyonal Uzay İstasyonu’na uzay aracı göndermiş, 2016 senesinde dikey iniş yapabilen roketini geliştirmiş, 2017 senesinde ise ilk ‘tekrardan kullanılabilir roketini’ fırlatmıştı. Peşinden 2018 senesinde Falcon Heavy ile karşımıza çıkan SpaceX, 2020 senesinde ise Internasyonal Uzay İstasyonu’na astronot taşıdı. 

Bezos geç de olsa akıllandı:

Hepsi yaşanırken yarışta fazlaca geriye düştüğünü geç de olsa anlayan Bezos, 2017 senesinde birazcık hızlanma sonucu aldı ve Amazon’un hisselerinden bir kısmını satarak Blue Origin’e fon sağlamış oldu. Birden agresifleşen Bezos, SpaceX’in çalışanlarını adeta çalmaya başladı. Oldukca daha yüksek maaş teklifleri ile ekibine SpaceX’ten mühendisler katan Bezos, tüm bu adımlara karşın hemen hemen SpaceX’in önüne geçmeyi başaramadı. 

Bezos şimdi 20 Temmuz’da kardeşi ve iki kişinin daha katılımıyla beraber uzaya çıkacak. Bu onu uzaya giden ikinci milyarder meydana getirecek. İlki ise geçtiğimiz hafta uzaya giden Richard Branson ve Musk da önümüzdeki süreçte Virgin Galactic ile uzaya gidecek. Sadece bunun ne süre gerçekleşeceğini hemen hemen bilemiyoruz.