Çin’in kontrolden çıkan roketi saatler içinde dünyaya düşebilir

Çin Uzay İstasyonu’nun ilk parçası ve çekirdek modülü Tienhı’yı (Gök Uyumu) uzaya taşımak için Long March-5B roketi 29 Nisan’da uzaya fırlatılmıştı. Fırlatılmanın arkasından Tianhı modülü roketten ayrılarak planlanan yörüngesine girmişti. Roketin ana gövdesinin de Dünya’da evvelinde planlanan bir noktaya inmesi gerekiyordu. Sadece roket kontrolden çıktı. Enkazın pazar sabah saatlerinde dünyaya düşmesi planlanıyor

• BBCTürkçe’nin haberine gore AB Uzay Nezaret ve İzleme Kurumu (EU SST) Long March 5B roketi enkazının atmosfere giriş saatini, Pazar günü 02.11GMT’den (TSİ 05.11) 190 dakika öncesi ya da sonrasındaki vakit dilimi olarak tahmin ettiklerini söylemiş oldu.
• ABD Yörünge Dönüş ve Yıkıntı Emek harcamaları Merkezi (CORDS) de roketin giriş saatiyle ilgili tahminlerini güncelledi ve Pazar günü 03.30GMT’den (TSİ 06.30) ilkin ya da sonrasındaki dört saat içinde beklediklerini duyurdu.
• Rus uzay kurumu Roscosmos’un tahmini ise roketin Cumartesi 23.30GMT (TSİ Pazar 02.30) sonrasında Endonezya’nın güneyinde Timor Denizi’ne düşeceği yönünde.
• EU SST, web sitesinden yayımladığı açıklamada, düşüşün tesirinin ‘düşük’ olmasını beklediklerini belirtti fakat roket enkazının kontrolsüz ilerleyişinin öngörüleri de zorlaştırdığını söylemiş oldu.
• Pentagon tahminine gore de roket Cumartesi 23.00GMT (TSİ Pazar 02.00) civarında, dokuz saatlik vakit diliminde düşecek.

ÇİN AÇIKLAMA YAPMIŞTI

Çin Dışişleri Bakanlık Sözcüsü Vang Vınbin, 7 Mayıs’ta yapmış olduğu açıklamada “İlgili roketin haiz olduğu teknolojilerin tasarımından anladığımız kadarıyla parçaların büyük kısmı atmosfere girdiğinde yanarak parçalanacak. Havacılık faaliyetleri ve yerde herhangi bir zarara yol açma ihtimali de oldukça düşük.” ifadesini kullanmıştı.

BBC’nin haberinde ise roketin kontrolden çıkmasının arkasından roket parçalarının atmosferde sürtünmeden kaynaklı oluşacak yüksek sıcaklıklara dayanıklı kısımlarının dünyaya düşebileceği kaydedilmişti.

Bu parçaların yeryüzüne temasının 9 Mayıs sabah saatlerinde gerçekleşmesi beklendiği bertilen haberde roketin, nereye düşeceği mevzusu tam olarak bilinmemekle beraber dünyanın 41,5 aşama Şimal ve 41,5 aşama Cenup enlemleri içinde bir yere düşeceği tahmin edilmiş olduğu aktarılmıştı.

TÜRKİYE DE SÖZKONUSU ENLEMLER ARASINDA

Söz mevzusu enlemler doğudan batıya, Avustralya, Cenup Asya ülkeleri, Çin’in orta ve cenup bölgeleri, Arap Yarımadası, Afrika kıtası, Türkiye’nin büyük çoğunluğu, Cenup ABD’nın büyük çoğunluğu ve Şimal ABD’nın bir kısmını kapsıyor.

NEREYE İNECEĞİNİ TAHMİN ETMEK ZOR

Roketin nereye düşeceği mevzusu tam olarak bilinmiyor. Yıkıntı parçalarının yer yüzünün %70’ini kaplayan okyanuslara düşmesi dile getirilen bir tahmin. Mevzuya ilişkin 7 Nisan’da TRT Haber’e konuşan Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, “Aşağı inmeye başladığında sürtünmeden dolayı parçalanacaklar, minik parçalara ayrılacaklar. Yüzde 20’si duracak yalnız. O şekilde bir nesnenin bir kişiye düşme olasılığı trilyonda bir. Yüzde 70’i su olan bir yeryüzünde karaya düşme olasılığı azca. Bunun bir metropol üstünden geçiyor olması beklenen bir tahmin değil. Güvence veremeyiz yalnız tahminlerden söz edilebilir” demişti.

USA Today’ın haberine gore eski bir NASA astronotu ve 2004-2005 Internasyonal Uzay İstasyonu komutanı olan Leroy Chiao, “Bu roketin ana parçası oldukca büyük ve oldukca uzun süredir yanıyor. Nereye ineceğini hakikaten tahmin edilemez meydana getiren da bu” diyor.

USA Today’ın haberine gore CelesTrak.com’un bir modeli , roketin Hint Okyanusu’nda bir yere inebileceğini gösteriyor.

Pentagon sözcüsü Mike Howard, “Umuyoruz, hiç kimseye zarar vermeyeceği bir yere inecek” dedi.

AĞIRLIĞI NE KADAR?

BBCnin aktardığı habere gore Long March 5B enkazı, dünyaya düşecek en büyük roket enkazlarından biri olacak. Uzmanlar kuru hacminin ortalama 18 ila 22 ton içinde olacağını tahmin ediyor.

Harvard Üniversitesi Astrofizik Merkezi Astrofizikçi Jonathan McDowell, durum hakkında “potansiyel olarak iyi değil” cümlesini kurmuş ve eklemişti: “Son olarak bir Long March 5B roketini fırlattıklarında, bu işin sonu gökyüzünde uçan ve Fildişi Sahili’ndeki birkaç binaya zarar veren büyük uzun metal çubuklarla sonuçlandı. Her neyse ki parçaların bir çok yandı fakat yere çarpan devasa metal parçaları vardı. Kimsenin yaralanmadığı için oldukca şanslıyız. “

Long March 5B’nin nereye düşeceğini anlamak mümkün benzer biçimde görünmüyor, sadece McDowell da okyanusun gezegenin ortalama% 71’ini kapladığı için en ihtimaller içinde sonucun denize düşmesi bulunduğunu düşünüyor.

Salı günü itibarı ile roket, Dünya’nın çevresinde her 90 dakikada bir ortalama 27.600km / s hızla ve 300 km’den fazla bir yükseklikte dönüyordu.