Piyasalarda, ‘ham madde’ endişeleri devam ediyor
Küresel piyasalarda petrol başta olmak suretiyle ham madde fiyatlarındaki artış ve bu paralelde enflasyondaki yükselişin beklenenden daha uzun süreceği endişeleri, ABD’de temerrüt olasılığı ve Çin’de borç krizi şeklinde süregelen faktörler, yatırımcıların risk iştahını negatif etkilemeye devam ediyor.
Tedarik zinciri ve enerji arzındaki problemlerin sürmesi ile dün Brent petrolün varil fiyatı 82,9 dolarla Ekim 2018’den, Batı Teksas türü ham petrolün varil fiyatı da 79,6 dolarla Kasım 2014’ten bu yana en yüksek seviyeyi görmüş oldu. Petrol başta olmak suretiyle ham madde fiyatlarındaki artışın enflasyonist kaygıları desteklemeye devam etmesi sonrası para politikası yapıcılarından gelen açıklamalar da ehemmiyet kazanmıştır.
Chicago Fed Başkanı Charles Evans, dün yapmış olduğu açıklamada varlık alımlarının azaltılacağı dönemin yakın bulunduğunu belirtirken, Internasyonal Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva da gerekseme halinde merkez bankalarının adım atmaya hazır olmaları icap ettiğini, 2022’de birçok ülkede enflasyon baskısının azalmasını beklediklerini söylemiş oldu. Küresel ekonomik büyümenin bu yıl yüzde 6’nın birazcık altına düşmesinin beklendiğini aktaran Georgieva, büyümedeki ayrışma, enflasyon ve borçların; toparlanmanın önündeki zorluklar bulunduğunu beyan etti.
ABD’nin borç limiti mevzusundaki tartışmalar da gündemde kalmaya devam ederken, ABD Gömü Bakanı Janet Yellen Kurultay’nin 2 hafta içinde borç limitini ele almaması halinde, ABD’nin resesyonla karşı karşıya olacağını söylemiş oldu.
Makro ekonomik tarafta ise dün ABD’de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) imalat dışı endeksi eylülde aylık 0,2 puan artışla 61,9’a yükselerek beklentilerin üstünde geldi. Ülkede hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 54,4’ten 54,9’a revize edilirken, dış tecim açığı ağustosta 73,3 milyar dolara yükselerek üstün dereceli seviyeye ulaştı.
Dün New York borsasında yatırımcıların, mevcut riskleri göz ardı etmiş olduğu ve pozitif verilerin de desteğiyle önceki günkü sert düşüşün arkasından alıma geçtikleri görüldü. Bu gelişmelerle Dow Jones endeksi yüzde 0,92, S&P 500 endeksi yüzde 1,05 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,25 kıymet kazanmıştır. Dolar endeksi dün yüzde 0,2’lik yükselişle 94 sınırının derhal altından kapanmasının arkasından bugün yüzde 0,1’lik artışla 94,1 seviyelerinde bulunuyor. ABD’nin 10 senelik tahvil faizleri ise dün güne başladığı yüzde 1,48 seviyelerinden yükselişe geçerek yüzde 1,54 seviyesini kontrol ederken, bugün de yüzde 1,57’nin üzerini görmüş oldu. ABD’nin endeks vadeli kontratlarının ise yeni güne negatif bir seyirle başladığı görülüyor.
Avrupa ve Asya borsaları
Avrupa’da organik gaz arzına yönelik haber akışı yakından izlenmeye devam ederken, dün bölge genelinde hizmet sektörü PMI verilerinin eylülde önceki aya bakılırsa artış kaydetmesi hisse piyasalarını destekledi. İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,94, Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 1,05 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,52 kıymet kazanırken, avro/dolar paritesi dün 1,16’nın derhal altından kapanmasının arkasından bugün yatay hareket ediyor. Avrupa endeks vadeli kontratlarında bugün satış ağırlıklı bir seyir izleniyor.
Asya tarafında ise Çin’de emlak sektöründeki borç krizine yönelik haber akışı ve Japonya’da siyasal gelişmeler gündemin üst sıralarında kalmayı sürdürüyor. Japonya’da meydana getirilen anket neticeleri, yeni Başbakan Kişida Fumio ve kabinesine yönelik kamuoyu desteğinin yüzde 55,7 bulunduğunu ortaya koyarken, desteğin önceki başbakanlara kıyasla ılımlı kalması seçim öncesi gelişmelerin önemini artırdı. Öte taraftan Kişida Fumio hükümetinin, ülkede geçen hafta biten muhteşem hal (OHAL) sonrası Aralık 2020’de durdurulan “seyahate çık” kampanyasını tekrardan devreye almayı organize ettiği bildirildi.
Bu gelişmelerle Asya tarafında güne pozitif başlamış olan endekslerin petrol fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle kazançlarını iade ettiği görülürken, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,9, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 ve Cenup Kore’de Kospi endeksi yüzde 1 düşüşle seyrediyor.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde, dün Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 0,19 kıymet kaybederek günü 1.391,65 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün 8,84-8,90 bandında hareket etmesinin arkasından bugün bankalararası piyasanın açılışın 8,8850 seviyelerinde bulunuyor.
Analistler, yatırımcı fiyatlamaları açısından mevcut risklerin devam etmesinin oynaklığın gündemde kalmasına niçin bulunduğunu belirterek, cuma günü ABD’de açıklanacak istihdam verisi öncesi bugün ABD Merkez Bankası yetkililerinden gelecek açıklamaların ehemmiyet taşıdığını söylemiş oldu.
Bugün yurt içinde veri gündeminin sakin bulunduğunu, yurt haricinde ise ABD’de ADP {özel sektör} istihdamı, Almanya’da yapınak siparişleri, Avro Bölgesi’nde perakende satışların izleneceğini aktaran analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.390 ve 1.370 seviyelerinin destek, 1.420 puanın direnç olarak öne çıktığını bildirdi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyleki:
09.00 Almanya, ağustos ayı yapınak siparişleri
12.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı perakende satışlar
15.15 ABD, eylül ayı ADP {özel sektör} istihdamı
