Eritrosit-RBC Nedir? Yüksekliği – Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Şu şekilde derin bir nefes aldığınız süre akciğerinizin şiştiğini ve o nefesi verdiğinizde tekrardan küçüldüğünü fark edersiniz. Oldukça kolay bir sistem şeklinde görünebilir sadece aldığınız o nefesteki oksijenin ayak parmağınızın ucuna kadar nasıl taşındığını asla merak ettiniz mi? İşte nefesle aldığımız ve bizim için yaşamsal öneme haiz olan oksijeni vücudumuzun her bir noktasına taşıyan RBC kısaltması ile anılan eritrosit ya da her insanın bilmiş olduğu adıyla kırmızı kan hücreleridir.

RBC eritrositler kan damarlarımızda dolaşan ufak kuryeler gibidirler. Akciğerlerimizdeki oksijeni alır ve tüm vücuda yayarlar fakat eli boş olarak değil, karbondioksit atıkları taşıyarak geri dönerler. Böylesine yaşamsal bir göreve haiz oldukları için eritrosit düşüklüğü ve yüksekliği durumu da ara sıra riskli olabilir. Gelin kırmızı kan hücrelerimiz olan RBC eritrosit nedir yakından bakalım ve sağlığımız için ideal RBC kıymetini görelim.

Ilk olarak, RBC eritrosit nedir?

RBC kısaltması olarak da anılan eritrosit, kırmızı kan hücreleridir. Temel görevleri, nefes kanalıyla akciğerimize aldığımız oksijeni kan damarları vasıtasıyla vücudumuzun tüm noktalarına taşımaktadır. Oksijen taşıyan eritrosit, dönüşte karbondioksit atıklarını biriktirerek akciğere taşır ve böylece dışarı atılmalarını sağlar. Kısaca eritrosit yardımıyla sağlıklı bir halde nefes alıp veririz.

Eritrosit ne işe yarar?

Halk içinde kırmız kan hücreleri adıyla malum eritrositler, süngerimsi kemiklerde bulunan kırmızı kemik iliği içinde üretilirler. Ortalama yedi günlük bir üretim sürecinin sonunda kana karışarak nefes kanalıyla akciğerlerimize aldığımız oksijeni kan damarları vasıtasıyla vücudumuzun her bir noktasına taşırlar. Dönüşte ise karbondioksiti akciğere getirerek dışarı atılmasını sağlarlar. 

Eritrositlerin averaj 100 – 120 günlük bir yaşam süresi vardır. Ortalama 3 aylık emek verme süreci sonunda emekliye ayrılan eritrositler dalak, karaciğer, kemik iliği, lenf düğümleri, makrofajlar şeklinde hücreler ve organlar tarafınca kullanılarak vücut içinde geri dönüştürülmüş olurlar. 

Eritrositlerin görevi olmasa bile çağdaş tıp yardımıyla kazandıkları bir işlev daha vardır. 100 – 120 günlük bir ömürleri olduğundan kişinin 3 aylık sağlık durumunu ortaya çıkarırlar. Diyabet hastalarına tertipli olarak meydana getirilen hemoglobin HbA1c testinin temelinde eritrositler vardır. 

Eritrositler neye benziyor?

Eritrositlere kırmızı kan hücresi denmesinin sebebi, haiz oldukları hemoglobin proteini sebebiyle renklerinin kırmızı olmasıdır. Kanımızda yüzde 40 oranında eritrosit olduğundan kanın kırmızı renkte görünmesine de neden olurlar. 

Eritrositler, öteki hücreler şeklinde yuvarlak şekilde değil daha fazlaca çörek benzeri düz bir disk şeklindedir. İçleri boş değildir sadece çekirdekleri de yoktur. Çekirdek olmadığı için daha esnek bir yapıya sahiptirler. Bu sayede biçim değiştirerek vücudumuzun her yerine erişme ve oksijeni taşıma imkanları vardır.

İdeal eritrosit RBC kıymeti nedir?

• Erkeklerde 1 mikrolitre kanda 4.7 – 6.1 milyon 
• Kadınlarda 1 mikrolitre kanda 4.2 – 5.4 milyon
• Çocuklarda 1 mikrolitre kanda 4 – 5.5 milyon

Erkeklerde, kadınlarda ve çocuklarda genel olarak ideal kabul edilen eritrosit sayısı doğrusu RBC kıymeti bu şekildedir. Sadece bunlar genel rakamlardır. Kandaki eritrosit sayısı kişiden kişiye nazaran değişim göstermektedir. Gene de meydana getirilen tam kan sayım testi sonucunda RBC değeriniz bu aralıklardan azsa düşük, çoksa yüksek olarak değerlendirilmektedir.

Eritrosit RBC düşüklüğü nedir, neden olur?

• Kanınızın normalden daha azca oksijen taşımasına yol açan anemi hastalığı
• Normalden fazla kan kaybetmeniz
• Lösemi, lenfoma ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan kemik iliği bozuklukları
• Bazı kanser türleri
• Kansere yönelik uygulanan kemoterapi
• Demir, B9, B12 benzeri vitamin eksiklikleri
• Yetersiz beslenme
• Süregelen tıbbi problemler

Eritrosit RBC değerinizin ideal aralığın alt sınırından daha azca olması durumu RBC düşüklüğü olarak kabul edilir. RBC düşüklüğünün yaygın görülen sebeplerinden bazıları yukarıdaki şeklinde.

Eritrosit RBC yüksekliği nedir, neden olur?

• Bir tür kan hastalığı olan Polisitemia Vera
• Doğuştan gelen kalp hastalıkları
• Amfizem, KOAH ve pulmoner fibroz şeklinde akciğer hastalıkları
• Kandaki oksijen seviyesini düşüren hipoksi
• Sigara içenlerde artış gösteren kandaki karbonmonoksit
• Yüksek rakımlarda yaşamak
• Anabolik steroidler şeklinde performans arttırıcı ilaçlar kullanmak
• Dehidrasyon
• Süregelen kalp ve akciğer hastalıkları

Eritrosit RBC değerinizin ideal aralığın üst sınırından daha fazlaca olması durumu RBC yüksekliği olarak kabul edilir. RBC yüksekliğinin yaygın görülen sebeplerinden bazıları yukarıdaki şeklinde.

Eritrosit RBC düşüklüğü ve yüksekliği emareleri:

• Tükenmişlik hissi
• Kaslarda güçsüzlük
• Enerji eksikliği
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Görüşte bulanıklık
• Ellerin ve ayakların sürekli soğuk olması

Kanınızdaki eritrosit sayısının doğrusu RBC değerinin düşüklüğü ve yüksekliği durumunda benzer emareler görülmektedir. Bundan dolayı uzman bir doktor tarafınca tanısı konulmadığı sürece herhangi bir önyargıya kapılmayın. RBC düşüklüğü ve yükseliğinde görülen belirtilerden bazıları yukarıdaki şeklinde. 

Eritrosit RBC düşüklüğü ve yüksekliği nasıl tedavi edilir?

Ilk olarak yukarıda bahsettiğimiz belirtilerden bir ya da birkaç tanesini kendinizde gördüğünüz süre en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekime muayene olmalısınız. Hekiminiz duruma nazaran tam kan sayım testi isterse sonuçlara nazaran eritrosit RBC düşüklüğü ya da yüksekliği teşhisi koyacaktır.

Teşhis konulduktan sonrasında eritrosit RBC düşüklüğüne ya da yüksekliğine neyin neden olduğu bulunur. Eğer bir hastalık sebebiyle bu durum oluşmamışsa vitamin almak, dengeli bir rejim ya da kan nakli ile tedavi süreci başlatılabilir. Sadece bu duruma bir hastalık neden oluyorsa söz mevzusu hastalığa nazaran hususi bir tedavi süreci başlatılacaktır.

Sağlıklı eritrosit RBC kıymeti için neler yapmalısınız?

• Sigarayı bırakın.
• Tertipli egzersiz yapın.
• Demir, B9, B12 şeklinde vitaminleri aldığınızdan güvenli olun.
• Kırmızı et tüketin.
• Balık tüketin.
• Lahana ve ıspanak şeklinde yeşil yapraklı sebzeler tüketin.
• Mercimek, fasulye ve bezelye tüketin.
• Fındık ve kuru meyveler tüketin.

Sağlıklı kırmızı kan hücrelerine haiz olmak için yapmanız gerekenler genel olarak bu şekilde. Sadece dikkat edin, bunlar genel tavsiyelerdir. Hastalığınıza, RBC düşüklüğüne ya da yüksekliğine nazaran değişik yöntemler izlemeniz gerekebilir.

Vücudumuz için yaşamsal öneme haiz oksijenin taşınması ile görevli RBC eritrosit nedir, ne işe yarar, ideal kıymeti nedir şeklinde dört gözle beklenen soruları yanıtlayarak düşüklüğü ve yüksekliği durumlarından bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık mevzularında olduğu şeklinde kırmızı kan hücreleri hakkında da en doğru ve size hususi bilgiyi uzman bir hekimden almanız icap ettiğini ihmal etmeyin.