Roleplay Ne Demek, Nasıl Yapılır?

Roleplay (RP), bilhassa pandemi sürecinde oyunculalar içinde sıkça duyduğumuz, online ve offline oyun dünyasına ilişkin bir tabir. Bu kelimenin işaret etmiş olduğu oyun içi aksiyon oyuncular içinde öyleki bir popülariteye ulaştı ki kelime, yayıncıların diline de pelesenk oldu.

Peki hepimiz oyun aleminin fazlasıyla aşina olduğau bu tabire ne kadar hakimiz? Bu yazıda roleplay ne demek, nasıl yapılır detaylı bir halde inceleyeceğiz. 

Roleplay ne demek?

İngilizce kullanımına alıştığımız roleplay’in ne manaya geldiğini anlamanın yolu elbet kavramın Türkçe’sini öğrenmekten geçiyor. Roleplay’in Türkçe’ye çevirisi oldukça rahat: Rol yapmak.

Oyun benzer biçimde tamamen kurgudan ibaret bir ortamda, o an bizlere atfedilen görevi benimseyip; o rolün tüm gerekliliklerini gerçekçi bir halde yerine getirdiğimizde roleplay yapmış oluruz. Mesela oynadığımız oyunda polis rolündeysek; gerçek bir polisin yapacağı her şeyi yapmak için çaba etmek, bizi roleplay yapar duruma getirir.

Roleplay türleri nedir?

• Metin tabanlı rol yapma
• Canlı aksiyon rol yapma
• Masaüstü rol yapma

Roleplay’in üç türü mevcut. Bu üç değişik tür yardımıyla kişiler, rol yapmanın çeşitli yollarını keşfederek değişik deneyimler kazanma şansı yakalar. Ek olarak bu türleri bilmek, roleplay yaşamına adapte olma sürecini kolaylaştırır.

Metin tabanlı rol yapma: Online oyunlarda tercih edilen bir yöntem 

Metin tabanlı rol yapma, online oyunlarda tercih edilen bir yöntemdir. Bunun yegane sebebi bu türün tamamen yazıya dayalı olmasıtndan oluşur. Yalnız yazı üstünden geliştiği için bu türün basit ve hatta can sıkan olabileceği; oyunu boğabileceği önyargısı oldukça yaygındır. Gel gelelim metin tabanlı rol meydana getirilen bir oyuna bir kez dahil olduktan sonrasında büyük çoğunluğun bu önyargısının kırıldığı gözlemlenir.

Metin tabanlı rol yaparken büründüğünüz karakterin her bir hamlesini, düşüncesini, sözünü yazılı şekilde karşı tarafa aktarmanız beklenir. Bu türde bir rol yapma esnasında, büründüğünüz karakter kapıyı açıp şaşıracaksa; bunu yazılı şekilde ifade etmeniz gerekir.

Metin tabanlı rol yaparken OC ve Canon’a dikkat:

Metin tabanlı rol yaparken özetlemek gerekirse OC olarak malum ”Original Character” (Orijinal Karakter) ve Canon etiketlerine de dikkat etmek gerekir. OC, karakteri A’dan Z’ye sizin yarattığınız anlamına gelir. Bu da karakterin haiz olacağı iyi ve fena tüm özelliklerin, sergileyeceği tüm davranışların tamamen sizin insiyatifinize bağlı olduğuna işaret eder. Canon ise hali hazırda mevcud bir karakterin rolüne bürünmek anlama gelir. Kim olduğu, nasıl biri olduğu belli bir karaktere bürünen kişinin; o karakteri değiştirmemesi ve bilinmiş olduğu şekilde oynaması beklenir. Canon terimi, extra müdahale gerektirmez.

Canlı aksiyon rol yapma: Çoğu zaman yüzyüze yapılması tercih edilir 

”LARP” (Live Action Role Play) olarak da malum canlı aksiyon rol yapma, çoğu zaman karşı karşıya yapılması tercih edilen; sadece sanal ortamda da yapılabilen bir rol yapma türüdür. LARP esnasında sizden beklenen; canlandıracağınız karaktere ruhen ve bedenen adapte olmanız, karakteri hem yaşayıp hem yaşatmanızdır. Kostüm giymek, maske takmak, karakterin betimlenen fizyolojik özelliklerine bürünmeye itina göstermek… Görevi her nede olsa o şekilde oynamak zorunludur.

Canlı aksiyon rol yapma terminolojisi:

LARP oynarken kullanılan belli başlı kavramlar, LARP oyuncularının oyunu iyi tanıyabilmesi ve kuralına uygun oynayabilmesi için gereklidir:

• Boffer: Köpükle doldurulmuş silahtır. Savaş, dövüş benzer biçimde LARP’lar esnasında kullanılır.
• Game Master: Oyunu yöneten, yön veren kişidir. Yapılacak tüm yenilik ve değişikliklerden o mesuldür. Sanal ortamda gerçekleşen LARP’larda bu kişiye ”Storyteller” (Öykü Anlatıcısı) denir.
• NPC: ”Non-player Character”ın kısaltması olan NPC, oynamaya açık olmayan karakterlere verilen isimdir. Bu karakterleri çoğu zaman Game Master oynar. 
• PC: ”Player Character”ın kısaltması olan PC, her bir oyuncuya verilen isimdir. Bir LARP esnasında oyuna dahilseniz, siz de bir PC’siniz anlama gelir.
• Crew: Game Master’a oyunun organize edilmesinde destek olan kişidir. Çoğu zaman Game Master tarafınca oynanan NPC’ler kimi zaman de Crew tarafınca oynanır.

Masaüstü rol yapma: Oyuncuların masanın çevresinde toplandığı tür

Karşı karşıya yapılması tercih edilen, istenildiği takdirde sanal ortamda da yapılabilen bir öteki rol yapma türü de masaüstü rol yapmadır. Burada bir masanın çevresinde toplanıp hem vaka örgüsünü kurmanız hem de karakterleri adım adım yaratmanız gerekir. Masaüstü rol yapma esnasında oyunun neresinde olacağınızı belirlemeniz şarttır. Kimileri vaka örgüsü ve oyun kurulumuyla ilgiliyken kimileri daha fazlaca işin savaş, savaşım benzer biçimde yönleriyle ilgilenir. Dağılımda denge olduğunda ortaya eksiksiz bir ortam, kusursuz bir akış çıkar ve böylece oyuncular keyifli zaman geçirebilecekleri oyunu kurmuş olur.

Bu türde bir oyunda zar kullanımı oldukça yaygındır. Zarın her bir yüzüne Game Master tarafınca belirlenen kurallar atanır. Böylelikle oyun esnasında lüzumlu durumlarda zar kullanımına başvurularak atılan zardan çıkan sonuca nazaran oyuncuların hamleleri değişim izah edebilir.

Masaüstü rol yapma terminolojisi: 

Masaüstü rol yapmanın da kendine ilişkin bir terminolojisi mevcuttur. Daha ilkin bahsi geçen rol yapma türlerinde olduğu benzer biçimde, masaüstü rol yapmada da terminolojiye hakim olmak oyuncuya yarar sağlar:

• Game Master: Oyunu yöneten, yön veren kişidir. Yapılacak tüm yenilik ve değişikliklerden o mesuldür.
• Game Mechanics: Oyun esnasında geçerli olan kurallar bütünüdür.
• Adventure: Oyunun kendisidir; sadece Game Master’ın sınırlamasına nazaran oyunda geçen tek bir hikayeye ya da oyunun başlangıcına söylenir.
• Campaign: Art arda gelişen olaylara verilen isimdir. Hikayeyi yeni karakterler dahil ederek ya da eski kişiliklerle devam ettirme anlamına gelir.

Roleplay kategorileri nedir?

Roleplay’in üç ana tür haricinde belli başlı bazı kategorileri de mevcut. Bu kategorilere hakim olmak, oynayacağınız tür her ne olursa olsun oyunu anlama kabiliyetinizi artırır:

• Fandom: Oyun alanı olarak belirlediğiniz evren eğer hazırda mevcud bir evrense, buna Fandom adı verilir. Mesela Harry Potter evreni üstünden bir roleplay yapacaksanız, evreniniz bir Fandom’dır. Bu evrene ister OC ister Canon ekleyebilirsiniz.
• AU: ”Alternative Universe”ün kısaltması olan AU, Fandom’ın bir alt kategorisidir. Fandom’dan farklılaştığı nokta evren içinde karakterlerde gerçekleştirdiğiniz değişikliklerdir. 
• Cross-Over: Cross-Over da Fandom’ın bir alt kategorisidir. Birden fazla evreni birleştirdiğinizde Cross-Over bir oyun oluşturmuş olmuş olursunuz. Harry Potter ve Yıldız Wars evrenlerini birleştirerek bir oyun yaratmak buna örnektir.
• Original: Her şeyini tamamen kendi kendinize yarattığınız, var olan hiçbir unsurdan etkilenmediğiniz roleplay’lere verilen isimdir.
• Group: Birden fazla oyuncuyla oynanan roleplay’e verilen isimdir.
• One-on-One: İki oyuncunun karşılıklı oynadığı roleplay’e verilen isimdir. Bu roleplay’ler çoğu zaman 1×1 kurgulanır, maksimum 1-2 yan karakter kabul eder.

Roleplay hakkında bazı ipuçları:

Sosyalleşmenin yeni bir yolunu bulabilirsiniz 

Çeşitli forum ve sitelerden roleplay meydana getirilen oyunların birden fazla oyuncuyla oynanan sunucularına dahil olarak yepyeni insanoğlu tanıyabilir, bu tanışıklığı gelecek oyunlarla ilerleterek iyi ilişkiler kurabilirsiniz. Rol yapmanın bu aşamada sosyalleşmenin yeni yollarından biri olduğu kesinlikle söylenebilir!

Yabancı sunucularda oynamak yabancı dilinizi geliştirebilir 

Bilhassa İngilizcesini geliştirmek isteyenler için Roleplay oyunlarının yararlı olacağını söylemek mümkün. Betimleme ağırlıklı bu benzer biçimde oyunlarda yabancı dil pratiği yapmak sandığınızdan da kolay olacaktır. Küçük bir ipucu: ”Hem oyun oynayayım hem İngilizcem gelişsin.” diyenlerdenseniz oyun içinde esnaf, satın alan benzer biçimde rolleri tercih etmeniz daha avantajlı olur.

Karakterinize zıtlıklar katmak onu çekici kılar 

Oyun içinde kuvvetli bir savaş komutanı görevi yapıyorsunuz diyelim. Bu savaş komutanından bir çok insanoğlunun beklentisi savaş ilintili özelliklere haiz olması olacaktır. Kimse böylesi bir rolden iyi şiir yazabilmesini beklemez. İyi şiir yazabilen bir savaş komutanı yaratmak; sizi ilgi çekici bir oyuncu konumuna getirecek, Game Master’ların yakın markajına sokacaktır! 

Hikayeyi sıradanlaştırmamaya itina göstermek gerek 

İyi bir öykü oluşturmak kadar o hikayeyi devam ettirebilmek de fazlaca mühim. İyi bir öykü, sıradanlaştığı anda iyi olmaktan çıkacak ve görmüş olduğu ilgiyi kaybetmeye başlayacaktır. Gerek bireysel gerek öteki oyuncularla ortak çaba göstererek hikayenin sıradanlaşmadan ilerlemesini sağlayabileceğinizi unutmadan ilerlemenizi, hikayelerin yeni kurgu ve karakterlere açık örgüler bulunduğunu göz önünde tutmanızı tavsiye ederiz.