Rönesans’ın Kasası Olan Floransalı Medici Ailesi

Türk – İslam dünyasında yaygın bir sınıfsal fark olmadığı için bizlere yabancı gelecektir sadece Avrupa’da bir aristokrasi sınıfı vardır. Bu aristokrasi sınıfı asil ve varlıklı ailelerden oluşur. Bu aileler, bugün bile tesirleri devam eden feodalite sistemi yardımıyla Avrupa siyasetinin direkt olarak içinde yer alırlardı. Bu şekilde sayısız hanedan sayabiliriz sadece içlerinden Floransalı Medici ailesi, şüphesiz en dikkat çekenlerden bir tanesidir.

Eğer sanat ile ilgiliyseniz Floransalı Medici ailesinin en azından adını ne olursa olsun duymuşsunuzdur. Bundan dolayı kendileri devrin sanatçılarına büyük destek vererek Rönesans’ı var etmişlerdir desek yanlış olmaz. Sanat tutkularının yanı sıra siyasetin de direkt olarak içinde yer edinen aileden pek oldukca papa bile çıkmıştır. Oldukça etkili bir saltanat süreci olan Floransalı Medici ailesini gelin yakından tanıyalım.

Floransalı Medici ailesinin doğuşu:

Medici ailesinin ilk ataları, Toskana’nın Cafaggiolo köyünde yaşıyorlardı. Ailenin bir kısmı 12. yüzyılda Floransa’ya göç etti. Aile, alışkanlıkları olduğu suretiyle ilk olarak tekstil ile ilgilenmiş ve mahalli halk ile arasındaki ilişkiyi güçlendirmiştir. Sadece onları aslolan kuvvetli meydana getiren bankacılık ve peşinden tecim sektörüne adım atmaları olmuştur.

13. yüzyıl süresince Floransalı Medici ailesi tam anlamıyla bölgenin hakimi olmuştu ve ister istemez siyasi tesirleri oluşmuştu. Sadece 1382 senesinde aile reislerinden Salvestro de Medici, yönetime gore tecim hayatındaki baskıcı kararları sebebiyle göze battı ve şehirden sürüldü. Sürgün yaşamı Medici ailesi için zor zamanlardı.

Bugün Medici hanedanı olarak andığımız ve aslolan etkili olan aile yapısı, Salvestro de Medici’nin ikinci dönem kuzeni olan Giovanni di Bicci de Medici’nin soyundan gelen başka bir grup ile başladı. Giovanni’nin büyük oğlu Cosimo de Medici, 1434 senesinde Floransa’da ailenin enerjisini kullanarak o şekilde büyük başarılar kazanmıştır ki mahalli bir kral haline geldi.

Rönesans periyodunun mühim sanatçıları Floransalı Medici ailesi tarafınca fonlandı:

Rönesans dediğimiz Avrupa’daki sanat ve bilimin gelişme süreci İtalya ve hatta Floransa merkezli olarak 14. ve 17. yüzyıllar içinde sürmüştür. Şu işe bakın ki burada Medici ailesi vardı ve aile tam da bu yüzyıllar içinde etkin rol oynamıştı. Normal olarak bu rolün sahibi, tarihte Yaşlı Cosimo olarak malum Cosimo de Medici idi.

Bugün fonlanma olarak adlandırdığımız destek, o devrin sanat dünyasında himaye olarak adlandırılıyordu. Cosimo de Medici’nin himayesi altına almış olduğu adlar içinde Lorenzo Ghiberti, Filippo Brunelleschi, Donatello ve Fra Angelico şeklinde Rönesans periyodunun mühim sanatçılar vardı. Cosimo de Medici hem de bilim insanlarını da desteklediği için Rönesans’ın kasası olarak görülüyordu.

1464 senesinde Cosimo de Medici’nin ölmesi ile beraber Lorenzo de Medici sanat dünyası ile ilgilenmeye başladı. Esasen kendisi de bir ozan olan Lorenzo de Medici; Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michelangelo şeklinde adları desteklemiştir. Fakat Lorenzo’nun ömrü kısa oldu. Yerine geçen büyük oğlu Piero başarısız bir siyasi adım atarak Fransa ile bir antak kalma imzaladıktan iki yıl sonrasında 1494 senesinde sürgüne gönderildi.

Floransalı Medici ailesinden çıkan papalar din ve politika dünyasında etkili oldular:

Floransalı Medici ailesinden tam üç tane papa çıkmıştır. Bunlar 1513 – 1521 yılları aralığında papalık meydana getiren X. Leo, 1523 – 1534 yılları aralığında papalık meydana getiren VII. Clement ve 1605 senesinde kısa bir süre papalık meydana getiren XI. Leo’dur. Ondan sonra X. Leo adıyla papa olacak Piero’nun ufak kardeşi Giovanni, 1512 senesinde yönetim ile görüşerek Medici ailesinin sürgünden dönmesini elde etmiştir.

Giovanni adına bu aşamada dikkat etmek gerekiyor bundan dolayı kendisini ileride papa meydana getirecek adımları bu zamanda atmıştır. Floransalı Medici ailesinin reislerinden değişik olarak oldukca daha insancıl bir dünya görüşüne haiz olan Giovanni yardımıyla aile o dönemde sanat içerikli himayelerinin de etkisiyle yalnızca şehirde değil, tüm Avrupa’da etkin bir güç haline gelmişlerdir. Giovanni de ödülünü X. Leo adıyla papa olarak almıştır.

Din ve sanat ile yetinmeyen Floransalı Medici ailesi, Avrupa’nın tüm kraliyet soylarına kendi kanlarını karıştırmayı başarmışlardır:

Sanat tamam esasen aile varlıklı, papalık tamam günahlarına boyunlarına fakat Floransalı Medici ailesinin en büyük etkilerinden bir tanesi siyasette olmuştur. Aristokrat bir aile olarak esasen mahalli güçleri ile kralı etkileyen aile o denli güçlenmişlerdir ki Avrupa’daki tüm kraliyet ailelerine bir halde kendi kanlarını karıştırmayı başarmışlardır.

Piero de Medici ölünce oğlu Lorenzo Floransa’nın başına geçti. Başarı göstermiş bir siyasi hamle yaparak kızı Catherine de Medici’yi, Fransa kralı II. Henry ile evlendirdi. Çiftin dört oğlunun üçü, ilerleyen yıllarda Fransa tahtına oturdular. Doğrusu Medici ailesi Fransız tahtında da yer almayı başardı.

1520 senesinde ailenin aslolan kurucusu kabul edilen Yaşlı Cosimo’nun birkaç torunu kalmıştı. Bunlardan birinin gayri meşru oğlu sonrasında papa oldu. Yaşlı Cosimo’nun kardeşi Yaşlı Lorenzo’nun torunları ise bu sırada Medici hanedanını tekrardan canlandırdılar. Torunlarından Cosimo de Medici ilkin Floransa dükü, peşinden Toskana büyük dükü oldu. Bu soydan gelenler 18. yüzyılın ilk yıllarına kadar bölgenin mutlak hakimi oldular.

Cosimo ölünce yerine Francis geçti. Francis’in kızı Marie, 1600 senesinde Fransa kralı IV. Henry ile evliliğe ilk adımını attı ve oğulları XIII. Louis olarak sonrasında tahta çıktı. Francis’in kardeşi olan Ferdinand ise Toskana’da pek oldukca mühim hizmet yapmakla kalmayıp Roma’da Villa Medici’yi kurarak ailenin sanata olan katkılarının bugüne dek korunmasının ilk adımını attı.

Sultan Süleyman’a kalmayan dünya Floransalı Medici ailesine de kalmadı:

17. yüzyılın sonu, 18. yüzyılın başına geldiğimiz vakit Floransalı Medici ailesinde gözle görülür bir değişiklik yaşandı. Bu değişiklik bilhassa yönetim alanında kendini belli ediyordu. Sanata ve halka karşı daima ilgili olan Medici ailesinin torunları güç zehirlenmesinden olsa gerek daha otoriter bir yönetim anlayışı benimsediler. 

Floransalı Medici ailesinin sanata ve halka olan desteği azalında Rönesans’ın o esrarengiz tesirleri de hızla yok oldu ve hatta gerilemeye başladı. Francis’in kardeşi olan Ferdinand’ın Galileo Galilei’yi bile destekleyen oğlu II. Cosimo’nun 1720 yılındaki ölümü ile beraber artık her şeyin tam anlamıyla suyu çıkmaya başladı.

Floransalı Medici ailesinin son büyük dükü olarak kabul edilen Gian Gastone’nun 1737 senesinde arından bir erkek varis bırakmadan ölmesi ile hanedanın da sonu geldi. Normal olarak geniş bir aile oldukları için soyları bir halde devam etti sadece aristokrasiden gelen hanedan gücü ortadan kalktı ve Floransalı Medici ailesi tarihin tozlu sayfalarına karıştı.

Avrupa din ve siyasetini şekillendirirken Rönesans’ın en büyük destekçisi olan Floransalı Medici ailesinin tarih sahnesindeki rolünden bahsettik. Mevzu ile alakalı düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.