Rüyalarımızda Süre Neden Daha Yavaş Akar?

Koşup koşup bir yere varamadığımız, sanki süre akmıyormuş şeklinde hissettiğimiz rüyalar silsilesiyle irkilerek uyanıp aslına bakarsak o denli da uzun süre geçmediğini fark ederiz. Rüyaların gizemi hala tam olarak keşfedilebilmiş değil. Sadece kim ne derse desin, rüyalar kişiye hususi zihin yansımalarıdır.

Bilim adamları geçmiş dönemlerde olduğu şeklinde günümüzde de rüyalar üstüne çeşitli araştırmalar halletmeye devam ediyorlar. Peki neden rüyalarımızda gördüklerimiz, uyanık olduğumuz zamanlarda yaşadıklarımıza kıyasla ağır çekimde aşama kaydediyor? 

Rüyalarımızı derin uyku evresinde görüyoruz.

Bildiğimiz suretiyle çoğunlukla rüyalarımızı REM (süratli göz hareketleri) diye adlandırılan bir evrede görüyoruz. Her insanın rüya süreleri hakkında bir fikri var sadece rüyaların uzunluğu içeriğine nazaran değişebiliyor. Bilim adamları bilhassa de gerçek hayatta efor sarf edilmesi ihtiyaç duyulan işlerin ya da eylemlerin görüldüğü rüyaların daha fazlaca süre aldığını söylüyorlar.

Rahat bir şey yaptığınız halde bitmek bilmeyen o rüyalarınızdan birini anımsamaya çalışırsanız bu fikir anlam kazanacak.

Rüya diyince hepimizin aklına Inception filmi geliyor.

Inception filmimizde, rüyalarda geçirilen 1 saatin, gerçek dünyadaki 5 dakikaya denk geldiğini görmüştük. Aslına bakarsak uyuduğumuzda ve rüya görürken süre doğal ki yavaşlamıyor fakat rüyalar bizim için ağır çekimde aşama kaydediyor.

Bir bakıma rüyalarda süre terimi çarpıklaşıyor. Bilim adamları çeşitli araştırmalar sonucunda bunun pek fazlaca sebebi olabileceğini sadece net bir cevabın olmadığını söylüyorlar. 

Aslına bakarsak rüyalar düşündüğümüz kadar kısa sürmüyor.

Ne olursa olsun web ortamında ve birçok yerde rüyaların birkaç saniye sürdüğü bilgisine rastlamışsınızdır sadece bu tam olarak doğru bir data değil. ABD Ulusal Uyku Vakfı’nın verilerine nazaran; rüyalarımızın bir kısmı birkaç dakika bir kısmı da 30 dakika yada daha uzun olmak suretiyle toplamda iki saat kadar sürebiliyor.

Bir gece süresince 6’ya yakın rüya görüyoruz. Rüyanın süresini tam olarak saptamak için, hangi rüyanın ne süre başlayıp ve bittiğini net olarak bilmek gerekiyor.

Elbet rüyaların süresini ölçmek oldukça zor bir işlem.

2014 senesinde Frontiers in Psychology’de, rüyalarımızda zamanı, gerçek hayatta olduğundan daha değişik algıladığımız sonucuna vardıkları bir araştırma yayınladı. Bu araştırmalar, berrak rüyacıların fizyolojik ve mental efor sarf ettikleri rüyaların gözlemlendiği çalışmalardan oluşuyor.

Araştırmalar, düzgüsel rüya görenlerle değil rüyasını denetim edebilen berrak rüyacılarla gerçekleştiriliyor. ‘Berrak rüya’ aslına bakarsak,  ‘lucid dream’ terimi için lügatımızda kullanılan bir ifade. ‘Lucid dreamer’ şu demek oluyor ki ‘berrak rüyacı’ kişilerle, rüyaların başlangıç ve bitiş süresini gözlemlemek daha kolay.

Bilim adamları, rüyalarını denetim edebilen kişilerle mental ve fizyolojik aktivitelerden oluşan bazı deneyler gerçekleştiriyor.

Araştırmalara katılan her berrak rüyacının, rüyalarında bazı aktiviteleri gerçekleştirmesi; aktivitelerin başlama ve bitiş zamanlarını gözlemcilere aktarması isteniyor. Araştırmalarda 10, 20, 30 adım adım atma; 10’a, 20’ye, 30’a kadar sayma, atlama ve yuvarlanma şeklinde aktiviteler içeriyor.

 Araştırmalar sonucunda; rüyalarda yapılması istenen aktivitelerin, görevin ne olduğundan bağımsız bir halde, rüyadayken gerçekte olduğundan daha uzun sürede tamamlandığı sonucuna ulaşılıyor.

Bu sonuçlara nazaran birkaç değişik görüş bulunuyor. 

Rüyadaki bir eylemi gerçekleştirmenin, gerçek hayatta olduğundan daha uzun sürmesinin sebeplerinden biri; rüyaları gördüğümüz sırada vücudumuzdaki kas hareketlerinin sınırı olan olmasıyla ilişkili. Rüyamızda bir ayakkabıyı giymeye çalıştığımızı ya da bir yerden kaçmak için büyük çaba harcadığımızı görebiliriz.

Sadece lüzumlu olan fizyolojik hareketi sağlamak için kaslarımızı ve uzuvlarımızı gerçekte olmasıyla birlikte kolay hareket ettiremeyiz. Bu durum, rüyada yaşananların bedenimize zarar vermemesi adına uyguladığı bir güvenlik unsuru.

Rüyalarımızın yavaş ilerlemesi yetmezmiş şeklinde bir de fazlaca daha aşina olduğumuz; rüyadayken koşamamak, bağıramamak şeklinde bunaltıcı deneyimler yaşayabiliyoruz. Bu durumun bilimsel sebeplerini detaylıca anlattığımız bir başka içeriğimizi de buradan okuyabilirsiniz.

Netice olarak; rüyadayken zihnimizin, her hareketimizin gerçekleştiğini algılaması ve rüyayı işlemesi daha uzun sürüyor. Buna ek olarak, uykudayken beynimizdeki değişik düzeylerde dalganlamalar da rüyaların süresiyle ilgili olabilecek faktörler içinde bulunuyor.