Bir tek İki Buluşuyla İnsanlığa En Oldukca Zarar Veren Adam

Mucitler, insan yaşamını kolaylaştıran icatlar ve keşifler ile karşımıza çıkan çoğu zaman iyi niyetli insanlardır. Nikola Tesla, Graham Bell, Thomas Edison ve daha pek oldukca icat eden, hafızalarımıza minnettarlık duyguları ile kazıdığımız isimlerdir.

Gönül isterdi ki her mucidi güzel bir halde analım fakat insanoğlunun üretme ve para kazanma hırsı bunu maalesef ki mümkün kılmıyor. Bugün, yalnız iki keşfiyle Dünya’mızı geri dönüşü mümkün olmayan bir zarara uğratan Thomas Midgley’in karanlık yaşamını ele alacağız.

Amerikalı makine mühendisi ve kimyager Thomas Midgley, 1889 senesinde ABD’nın Pensilvanya Eyaleti’nde icat eden bir ailede dünyaya geldi.

Otomobil parçaları üstüne yoğunlaşan baba Midgley ve dişli testereyi buluş eden dede James Emerson, elbet ki hemen hemen minik yaşlarda Midgley’i etkilemişti.

Üniversite eğitimi ve General Motors yılları

ABD’da saygı duyulan bir aile olarak tanınan Midgley ailesinin en genç üyesi olan Midgley, hemen hemen minik yaşlarda makinelere ve kimyaya merak salmıştı. Başarıya ulaşmış eğitim hayatına Cornell Üniversitesi’ndeki lisans eğitimini de ilave ettikten sonra 1916 senesinde dünya devi General Motors (GM)’ta işe başladı.

Delco, yaşamını değiştiren yer oldu

Midgley, bilhassa kurşun alanında denemeler yapıyordu ve bu denemelerini daha da rahat gerçekleştirebilmek için GM’ye ilişkin bir birim olan Delco’ya geçiş yapmış oldu ve buradaki laboratuvarlarda deneyler gerçekleştirmiş oldu.

Midgley, Delco’daki emekleri neticesinde kurşunlu benzini keşfetti. Son aşama kârlı ve verimli fakat bir o denli da insan ve doğaya zararı dokunan olan kurşunlu benzin, Midgley de dahil olmak suretiyle işçiler üstünde negatif etkilere sebep oldu.

Midgley, kurşunun zararlarını bilmiş olduğu halde zararsızmış şeklinde davrandı

Midgley, kurşundan o denli etkilenmişti ki ciğerlerini kurşun zehirlenmesinden kurtarmak için bir süre Miami’ye tatile çıktı fakat işçiler çalışmaya devam etti. Midgley’in Miami tatili süresince ve sonrasında pek oldukca işçi kurşun zehirlenmesinden dolayı yaşamını yitirdi.

Kurşun zehirlenmesi insanların üstünde oldukca negatif sonuçlar doğuruyordu. Öyleki ki yaşamını kaybetmeyen işçilerde bile görme kaybı, uyku düzensizliği, böbrek yetmezliği ve kanser başlangıcı şeklinde etkisinde bırakır görüldü.

Midgley döneminde gösterilen bir kurşunlu benzin reklamı:

Bile bile lades

• Thomas Midgley canlı yayında kurşun buharı çekerken

Medya ve devlet tarafınca yoğun bir baskıya tutulan Midgley, üstündeki baskıyı azaltmak için 30 Ekim 1924’te bir basın toplantısı düzenledi ve tıpkı ülkemizdeki bazı devlet adamlarının Çernobil faciasından sonrasında “Karadeniz çayında mesele yok, bakın ikimiz de canlı yayında çay içiyoruz” söylediği şeklinde canlı yayında vücuduna kurşun sürdü ve ciğerlerine kurşun buharı çekti.

İnsan sağlığı yönünden bir fazlaca pahalı olan bu şov bile Midgley’i kurtaramadı ve ertesi gün fabrikalar mühürlendi. Fabrikalar mühürlendikten sonrasında da Midgley, kurşun zehirlenmesinden dolayı hastaneye kaldırıldı.

Uslanmıyor deli gönül…

Hastanedeki tedavisi tamamlandıktan sonrasında çalışmalarına devam eden Midgley, 100 kadar patentinden önde gelen freon gazını da keşfetti.

Günümüzde soğuk hava deposu, klima, buzdolabı, deodorant şeklinde ürünlerde kullanılan freon gazı, Dünya’mız için oldukca zararı dokunan bir gazdı fakat zararları seneler sonrasında anlaşılabildi. 1985 yılına kadar zararı dokunan freon gazları pek oldukca sektörde kullanıldı ve 1985 senesinde zararları tespit edilince kullanımı sonlandırıldı. Günümüzde kullanılan freon gazları, Midgley’nin keşfettiği freon gazının daha zararsız bir türevidir.

Midgley için yolun sonu, acı bir ölüm oldu

Bilim dergisi New Scientist tarafınca “tek kişilik çevre felaketi” ve TIME dergisi tarafınca 2010 senesinde hem kurşunlu benzini hem de freon gazıyla “tarihin en zararı dokunan 50 buluşu” listesine iki kez giren Midgley, 1940 senesinde çocuk felcine yakalandı ve 4 yıl süresince yatağa mahkûm olarak yaşadı. 1944 senesinde ise doğrulmak ve hareket etmek için tasarladığı makaralı bir düzeneğe boğazını kaptırması sonucunda yaşamını yitirdi.

Peki ya sizler Midgley hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce gezegenimize Midgley kadar zarar vermiş başka bir insan var mıydı? Yorumlarda düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 /