Farelerle Akraba Olduğu Bile Söylenen ‘Kedimsi’ Türü: Fossa

Sizlere daha ilkin tanıttıklarımızdan oldukça değişik bir hayvandan bahsedeceğiz. Değişik bu sebeple bir dönem hangi türe ilişkin olduğu mevzusunda tartışmalara neden olmuştu.

Aslına bakarsak tam olarak kedi diyemeyiz bu sebeple kendisi kedimsi türüne ilişkin. 1993 senesinde meydana getirilen bir araştırmada fossaların firavun fareleriyle bir akrabalığı olduğu öne sürüldü sadece sonrasında meydana getirilen emekler sonucunda kedigillerden olduğu netlik kazanmıştır.

Madagaskar’ın en büyük etçil memelisi fossa; kedileri çağrıştıran bir vücuda, pençeye ve dişlere haiz.

Ek olarak maymunlar benzer biçimde uzun bir kuyruğa, bir sansar benzer biçimde yuvarlak ve minik kulakları olan bir yüze haiz. Bu yüzden de yukarıda da belirttiğimiz benzer biçimde birçok hayvana benzetilir. Kısa sadece gür bir kürk yapısı olan fossaların kürkleri kahverengidir.

Bu hayvanın en dikkat çekici özelliklerinden biri de boyları kadar kuyruğa haiz olmasıdır. Boyları 60 ila 80 santimetre içinde değişen fossaların kuyrukları da 50 ila 70 santimetre içinde değişmiş olur. Kiloları ise 5,5 kilo ile 8,5 kilo kadardır.

Bilimsel isminin anlamı ise birazcık acayip.

Fossanın bilimsel adı Cryptoprocta ferox. Parça parça Türkçeye çevirdiğimizde ise ortaya garip ve acayip bir anlam çıkıyor. Crypto “gizli saklı” demek, procta ise “anüs”. Bu ikisi birleştiğinde gizli saklı anüs benzer biçimde bir anlam ortaya çıkıyor. Ferox’un anlamı ise “yırtıcı, korkusuz, gaddar” demek.

Fossaya Cryptoprocta denmesinin sebebi, anüsünün anal kese tarafınca gizlenmesidir. Ferox denmesinin sebebi ise oldukça yırtıcı olmasıdır. Bu sebeple kendisi Madagaskar’ın en büyük yırtıcısı olarak kabul ediliyor.

Fossa gece-gündüz ağaç yada yer demeden her ortamda avlanabilme kabiliyetine haiz.

Çoğu zaman balık, kertenkele, kuş, kurbağa, böcek ile besleniyor. Doğrusu tam bir etobur ve en çok da fazla lemurla beslenmeyi sever. El değmemiş ormanlarda yaşamayı yeğleyen fossalar, Madagaskar’ın malum tüm ormanlarında yaşayabilirler. Sadece büyük çoğunluğu adanın sık yağmur ormanlarında yaşar.

Bir çok süre yalnız olmayı seçen fossalar çoğu zaman dinlendikleri ya da uyudukları yerlerde fazlaca durmazlar. Ortalama dört kilometrekarelik bir alanda tek başlarına gezebilirler. Sadece anne fossalar yavrularıyla beraber yavru bir senelik olana kadar birlikte yaşarlar.

Çoğunlukla çiftleşme zamanı ses çıkaran fossalarda, çiftleşme mevzusunda ipler dişinin elindedir.

Bir dişi, ağacın tepesinde durur ve çiftleşme için ağacın altında kavga eden erkeklerden dövüşten galip ayrılanı ya da kendi istediğini seçer. Hatta o şekilde bir durum olur ki dişi isterse sonraki haftalar süresince birkaç talibi daha çiftleşmek için seçebilir. Fossaların çiftleşmelerinin birkaç saat sürdüğü biliniyor. Bunun sebebi ise erkek fossanın cinsel organındaki geriye doğru bakan dikenlerdir.

Dişi fossa averaj altı yavru doğurabilir. Bebekler 4,5 ay sonrasında sütten kesilir ve bir yıl sonrasında bağımsız şekilde yaşamaya adım atar. Bir fossanın averaj ömrü 20 senedir.

Peki nasıl yazışma kuruyorlar?

Fossalar göğsünde ve kuyruğunda bulunan salgı bezlerinden salgıladığı madde ile bölge işaretleyerek yazışma kurarlar. Korkan ya da rahatsız olan bir fossa oldukça keskin bir koku yayar. Bununla birlikte dişi fossa erkek fossayı etkilemek için miyavlar ya da mırıldar. Erkekler ise kavga ederken ulur.

Son yıllarda yaşadıkları alanların yüksek oranda tahrip edilmiş olduğu için soyları yüksek derecede tehdit altındadır. Dünyada 2.500 kadar fossa kalmış olduğu tahmin ediliyor.