Savaş Uçakları, Gemilerdeki Kısa Pistlerden Nasıl Kalkıyor?

Savunma sanayiinin en mühim unsurları içinde asla şüphesiz savaş uçakları ve tayyare gemileri de var. Hava üstünlüğünü kurup, bu üstünlüğü tayyare gemileri ile desteklediğinizde, bir savaşı kolay kolay yitirme olasılığınız yoktur. Sadece bilhassa de tayyare gemisine haiz olmak o şekilde kolay bir şey değil. 8-10 milyar dolar maliyetlerle üretilen tayyare gemileri, bugün yalnız 13 ülkede bulunuyor.

Pek çoğumuz bilir ki tayyare gemisine inen savaş uçakları esnek halatlarla yavaşlatılır. Buraya kadar tamam. Peki ya tersi? Bir savaş uçağı, piste kıyasla oldukça kısa olan tayyare gemisinden nasıl kalkıyor?

Ilkin boyutlarına bakalım:

Dünyanın en büyük tayyare gemisi; “Yüzen Kale” olarak malum, ABD’nin kullandığı CVN-68’dir ve 332 metre uzunluğundadır. Evet, dünyanın en büyük tayyare gemisi, 3.000 metre uzunluğundaki basit bir tayyare pistinin 10’da 1’i uzunluğunda…

Sadece bu kısa mesafe, bir savaş uçağının kalkışı için engel teşkil etmiyor. Zira tayyare gemileri, en rahat anlatımı ile “sapan” sistemine sahipler ve savaş uçaklarını mancınık yöntemine benzer bir halde “fırlatıyorlar”. Buraya kadar anlattıklarımız kafanızı karıştırmış olabilir, o süre haydi detaylara inelim.

Tayyare gemilerinin pistlerinde, buharla çalışan hususi bir piston mekanizması bulunmaktadır. Bu mekanizma, aslen güvertenin alt kısmında başlamaktadır. Gemideki ekipmanların çıkardığı buharı tutan bir depolama birimi, silindirli pistonların yüksek tazyik oluşturmasını sağlar. Yüksek basınçlı pistonlar da güvertede uçakların tekerleklerini tutan parçalara bağlıdır. Uzmanlar, bu parçalara mekik adını vermişlerdir.

Tayyare gemilerindeki mancınık sistemi bundan ibaret değil. Mekik, uçağın tekerleklerinin hem yüksek bir ivmeyle hızlanmasını hem de pistte kalmasını sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Uçuş öncesi kalkış hazırlıklarını tamamlayan pilot, savaş uçağının motorunu tam güç çalıştırır ve tonlarca ağırlıktaki uçağı mekiğe emanet eder.

Burada muhteşem seviyede basınçtan bahsediyoruz.

Güvertenin altındaki pistonlar, motorları tam güç çalışan sadece durmakta olan bir savaş uçağını yalnız 2 saniyede 273 km/sa hıza ulaştırır. Bununla ani ivmenin neden olduğu kaldırma kuvveti birleşince, tayyare başarı göstermiş bir halde kalkar. Tüm bu süreci aşağıdaki video vesilesiyle seyredebilirsiniz:

Bir savaş uçağının gemiden nasıl kalktığını öğrendik. Özetlemek gerekirse iniş sürecine de değinelim. Tayyare gemisine inecek savaş uçaklarının tümünde hususi bir ekipman bulunmaktadır.

Bu ekipmana da “kuyruk kancası” denir. İniş takımları ile beraber oluşturulan kuyruk kancası, güvertede bulunan esnek halatlara takılır. İşte bu takılma anında uçağın durması sağlanmaktır.