İstanbul’daki görüşme için Ukrayna ve Rusya heyetleri neler söylüyor?

Ukraynalı ve Rus görüşme heyeti, bugün İstanbul Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Emek verme Ofisi’nde bir araya geldi.

Kurul üyelerinden Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Başkanı David Arakhamia ve Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi müzakerelerin peşinden açıklamada bulunmuş oldu. Ukrayna tarafının yapmış olduğu açıklamalara gore, bugünkü müzakerelerin neticeleri, liderler seviyesinde bir görüşme yapılması için kafi seviyede.

• Bugünkü müzakerelerde bekleyen konuların bazılarının çözüme kavuştuğunu düşünen Ukrayna heyeti, Rus heyetinin “yapıcı” bulunduğunu düşünüyor.

GARANTÖR ÜLKE TALEPLERİ

• Mevcut güvenlik formatının işe yaramadığını, yeni bir güvenlik sistemine gereksinim olunduğunu vurgulayan Ukrayna tarafı, güvenlik teminatı olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ülkeleri ile Türkiye, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail’in garantör ülke olmasını talep ediyor.
• Ukrayna’ya gore, bu güvenlik garantilerinin saldırıya uğrayan üyeyi topluca korumayı öngören NATO antlaşmasının 5. maddesine benzer özellikte olması gerekirken, Rusya tarafıyla yapılacak herhangi bir anlaşmada Ukrayna’nın AB’ye katılımını engellemiş olan hiçbir maddeye de yer verilmemesi gerekiyor.
• Bununla beraber ateşkes tesis edilmeden bir antak kalma ve güvenlik garantörlüğünün mümkün olamayacağını vurgulayan Ukrayna heyeti, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin tekrardan sağlanması gerektiğine işaret ediyor.
• Öte taraftan Ukrayna tarafı, Rusya ile yapılacak anlaşmada, Kırım mevzusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir maddeye de yer verilmesini istiyor.
• Podolyak’a gore, Rusya, daha ilkin tartışmayı reddettiği Kırım mevzusunda en azından görüşme mevzusu olmasını kabul etmiş durumda ve her iki taraf da bu probleminin askeri yollarla çözümünü reddettiklerini birbirine iletti.
• Kırım, Donbas’la beraber müzakerelerin en çetin mevzusu olarak bilinmiş olduğu için liderler düzeyindeki son olarak karar alma sürecine bırakılması umut ediliyor.

Rus tarafı görüşmelerin “yapıcı” geçtiğini düşünüyor

Rus tarafınca da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy, müzakerelerin peşinden açıklama yapmış oldu.

Görüşmelerin “yapıcı” geçtiğini düşünen Rus kurul, Rusya Devlet Başkanı Putin’e sunmak suretiyle Ukrayna tarafının taleplerini ve önerilerini aldı. Müzakerelerin peşinden Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı itimatı çoğaltmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için lüzumlu koşulları oluşturmak, yukardaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv bölgelerinde askeri eylemleri fazlaca mühim bir halde azaltma sonucu aldı.

Rusya’ya gore, Ukrayna’dan aldıkları tavsiyeler

Ukrayna tarafı, bilgileri tam olarak paylaşmasa da Rus devlet kanalı Pyerviy Kanal’a açıklamalar meydana getiren Medinskiy’e gore Moskova yönetimine şu tavsiyeler sunuldu:

• “Ukrayna, internasyonal yasal garantiler altında kalıcı olarak yansız, nükleer olmayan bir devlet duyuru edilecek. Bu amaçla garantör ülkelerin bir sıralaması verildi.
• Ukrayna, Rusya dahil garantör ülkelerin onayı olmaksızın askeri ittifaklara katılmayı, yabancı askeri üsler ve birliklere ev sahipliği yapmayı ve askeri tatbikatları reddedecek.
• Güvenlik garantileri, Kırım ve Donbas toprakları için geçerli olmayacak. Ukrayna, bu bölgeleri askeri yollarla geri alma girişimlerini reddedecek.
• Rusya, Ukrayna’nın AB üyeliğine itiraz etmeyecek.
• İki ülkenin devlet başkanlarının yapacağı görüşmede, nihai bir karar resmi statüye kavuşturulacak.”

Müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı ilerleme

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun müzakerelerin peşinden yapmış olduğu bilgilendirmeye gore, müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı ilerleme bugün kaydedildi. Bugün taraflar içinde her aşamada yakınlaşma artarken, bazı mevzularda uzlaşı ve ortak anlayışa varıldı.

Öte taraftan, taraflar arasındaki hemen hemen çözüme kavuşmayan daha zor meseleler, üst seviyelerde ele alınacak.

Bundan sonraki süreçte her iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi öngörülürken, sonrasında her iki ülkenin devlet başkanlarının bir araya gelmesi gündemde.

Arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık rolünü üstüne alan Türkiye, taraflara görüşme heyetleri, bakan ve liderler düzeyindeki görüşmeler için ev sahipliği yapma önerisini masada tutuyor.