Anayasa Mahkemesi’nden ‘icradan alınan vasıta’ için karar
AYM, ihaleyle almış olduğu vasıta çalıntı çıkmış olduğu için geri alınan kişinin başvurusunda hak ihlali sonucu verdi. Kararda “İcradan satılan araçta hukuki ve maddi ayıp olmamasının sağlanması devletin yükümlülüğündedir” denildi.
Anayasa Mahkemesi (AYM), icra müdürlüğünce ihaleyle satılan aracın, çalıntı çıkması sebebiyle satın alan kişiden karşılık ödenmeden geri alınmasında iyelik hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Resmi Gazete’de yer edinen karara bakılırsa bir şahıs, icra ile satışı meydana getirilen aracı ihale kanalıyla satın aldı. Muayene istasyonuna götürdüğünde şasi numarasında oynama olduğu ve aracı emniyete götürmesi gerektiği söylenen kişiye polislerce aracın orijinal şasi ve motor numaralarına bakılırsa 2012’de Diyarbakır’dan çalışılmış olduğu açıklandı. Vasıta, burada yasal sahibine teslim edilmek suretiyle muhafaza altına alındı.
Bunun üstüne aracı satın alan şahıs, uğramış olduğu zararların tazmini için dava açtı. Mahalli mahkeme, davanın kabulüne karar vermesine karşın istinaf mahkemesi reddetti. Karar kesinleşince aracı satın alan şahıs, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuş oldu.
MÜLKİYET HAKKINI İHLAL
Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan iyelik hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
DEVLETİN SORUMLULUĞU
AYM’nin sonucunda, icra müdürlüklerinde satılan aracın hukuki ve maddi ayıptan ari olmasını sağlamanın devletin pozitif yükümlülükleri içinde bulunmuş olduğu belirtilerek, “Bir aracın trafik tescil kaydının doğru tutulması ve bu kayda güvenerek hareket eden iyi niyetli kişilerin iyelik hakkının korunması, devletin pozitif yükümlülüğünün gereğidir” denildi.
YETERLİ GÜVEN OLUŞTURULMALI
İhale öncesi icra müdürlüğü personelince aracın niteliklerinin tespiti ve bunların satış şartnamesinde gösterilmesi yönünde ihaleye katılanların haklı beklenti içinde oldukları kaydedilen kararda, icra ve ihale süreçlerinde kafi güvenin oluşturulması gerektiği vurgulandı.
Öte taraftan aracın trafiğe tescili, muayenesi ve ihale aşamalarında yer edinen kamu görevlilerinin söz mevzusu usulsüzlüğü ortaya çıkarma yükümlülüğü ve ihalenin bu şekilde sonuçlanmasına engel olma imkanları bulunduğuna işaret edilen kararda, şu tespitlerde bulunulmuş oldu:
“Somut vakada yönetimsel mercilerin kullanışlı yönetimsel ve hukuki enstrümanlarından yararlanamamaları sebebiyle başvurucunun zarar görmesine engel olunamamıştır. Buna bakılırsa de vakada devlet yetkililerinin başvurucunun iyelik hakkını korumak için ellerinden geleni yapmadıkları ortaya çıkmakta ve idarenin denetim ve denetim yükümlülüğünü dikkatsizlik etmiş olduğu de anlaşılmaktadır.”
“ÖNLEM ÖLÇÜLÜ DEĞİL”
Araçta meydana getirilen şasi numarası değişikliğinin sadece alanında uzman kişilerce anlaşılabilecek özellikte olduğu ve satın alan başvurucunun maddi zarara uğramış olduğu belirtilen kararda, başvurucunun satın almasından önceki hırsızlık vakası sebebiyle aracın muhafaza altına alınmasının ölçülü olmadığı kaydedildi.
Anayasa Mahkemesi’nden ‘icradan alınan vasıta’ için karar yazısı en önce HAKANSEYHAN üstünde ortaya çıktı.
