Şovenizm Nedir, Kimlere Şovenist Denir?

Her insanın inanılmış olduğu bazı kıymet yargıları ve inanç sistemleri vardır. Hepimiz kendi kıymet yargısına ve inanç sistemine haiz olabilir. Sadece bu sistemler bir tarafı yüceltirken bir tarafı aşağılıyorsa bu göz yumulacak bir durum değildir. Şovenizm de bunlardan biri. Şovenizm ortaya çıkmış olduğu ilk yıllarda bir ulusçuluk akımı olarak görülüyordu sadece günümüzde fazlaca daha köktencilik bir anlama ve tanıma haizdir.

Temel olarak şovenizm başkalarından nefret etme ve kendi grubunu övme inancıdır. Bu inanca haiz kişiye de şovenist denmektedir. Bu inanç sistemi fazlaca daha dar ve geniş alanlarda uygulanabilir. Erkek şovenizmi de bu inancın cinsiyetler özelinde uygulanmasıdır. Kısaca vaka birazcık karışık. Gelin şovenizm nedir, şovenist kime denir, erkek şovenizmi ve öteki türleri nedir birazcık daha yakından inceleyelim.

Şovenizm nedir?

Şovenizm en temel tanımıyla köktencilik milliyetçiliktir. Kendi ulusunu öteki tüm uluslardan üstün görme ve abartılı bir halde savunmaktır. Bu inanç bir çok süre ırkçılığa kadar varabilir. Şundan dolayı şovenizm inancı, başka uluslarından kendi ulusundan daha fena olduğu düşüncesine dayanır.

Şovenizmin köktencilik milliyetçilik tanımı 1970’li yıllardan sonrasında genişletildi ve erkek şovenizmi, bölge şovenizmi, mezhep şovenizmi, spor ekibi şovenizmi şeklinde değişik biçimler eklendi. Bu bağlamda yeni bir tarif yapmak gerekirse şovenizm; kendi grubunu öteki gruplardan üstün görme ve öteki grupları aşağılama hatta nefret etme temelli bir inanç sistemidir.

Şovenist kime denir?

Şovenizm inanç sistemini benimseyen kişiye şovenist denmektedir. Örnek vermek gerekirse;  X ekibi taraftarı Y takımının tüm başarılarını şansa bağlıyor ve her şeye karşın ısrarla kendi takımının fazlaca daha iyi bulunduğunu savunuyorsa bu şahıs bir spor ekibi şovenistidir.

Benzer bir örneği mutfak kültüründen de vermek mümkün. A ülkesinin vatandaşı kendi mutfağının dünyanın en iyi mutfağı bulunduğunu ve dünyadaki öteki tüm ülke mutfaklarının kendi yiyeceklerini çaldığını düşünüyorsa bu şahıs bir mutfak şovenistidir. Bu türdeki örnekleri çoğaltmak mümkün.

Erkek şovenizmi nedir? Cinsiyetçilikten farkı nedir?

Bilhassa son yıllarda en sık duyduğumuz tanımlardan biri erkek şovenizmidir. Aslına bakarsak erkek şovenizmi diye hususi bir inanç yoktur. 1970’li yıllarda cinsiyetçiliğin ve kadın düşmanlığının artması ile bu fikir sistemi erkek şovenizmi olarak adlandırılmıştır. Kısaca erkek şovenizmi kadın düşmanlığı anlamına gelmektedir.

Mevzu ile ilgili bazı örnekler var. Bir görüşmede erkeklere kadınlardan daha çok söz hakkı veriliyorsa cinsiyetçilik, kadınların fikirleri aşağılanıyorsa erkek şovenizmidir. Gene benzer bir ortamda erkeklerin fikirleri saygıyla dinlenirken kadınların söyledikleriyle alay ediliyorsa bu da erkek şovenizmidir.

Şovenizm iyi mi ortaya çıktı?

Şovenizmin isim babası Nicolas Chauvin isminde bir Fransızdır. Kendisi 19. yüzyılda yaşamış Napolyon askerlerinden biridir. Onlarca kez yaralanmış olmasına karşın ülkesi adına savaşmaya devam etmiştir. Kendisi hem davranışları hem de söylemleriyle o denli absürt bir tavır çizmiştir ki ortaya şovenizm terimi çıkmıştır.

Nicolas Chauvin tarafınca sunulan bu milliyetçi tavır değil, kendisinin saplantılı bir halde sunmuş olduğu bağlılık şovenizmi doğurmuştur. Hepimiz milliyetçi ya da yurtsever olabilir. Sadece şahıs, kendi bağlı olduğu gruptan başka bir şeyi gözü görmez hale geliyorsa bu durum şovenizmi doğurur.

Tüm köktencilik inançlara şovenizm demek mümkün mü?

Bir şahıs ülkesini, milletini, ırkını, kültürünü, takımını, cinsiyetini, ailesini ya da bu tür bir kıymetini fazlaca sevebilir ve buna bağlı olabilir. Sadece kendi grubuna bağlı olan hepimiz için şovenist demek doğru olmaz. Şovenizm hakkaten abartılı bir inançtır ve hepimiz kolay kolay bir şovenist olması imkansız.

İnsanın karakterini şekillendiren onlarca değişik kıymet vardır. Tüm bu değerleri yok sayarak yalnızca tek bir değere abartılı bir bağlılık beslemek şovenizmi doğurur. Bu bağlılık arttıkça kendi şeklinde olmayan karşı gruba nefret doğmaya adım atar. Tarihin tozlu sayfaları da gösteriyor ki bu nefretin neticeleri asla iyi olmaz. 

Bir ulusçuluk akımı olarak ortaya çıkan sadece sonrasında köktencilik bir bağlılığı tanımlayan şovenizm nedir, şovenist kime denir sorularını yanıtladık ve erkek şovenizmi şeklinde bazı biçimlerden bahsettik. Kıymet yargılarına bağlı olmak güzeldir fakat her şeyi dozunda bırakmak daha da güzeldir.