DÜNYA

Tarihin En Büyük Petrol Faciası Deepwater Horizon

Petrol, doğada nadir görülen ve en kıymetli madenlerden birisi. Hem varlığına muhtaç olduğumuz hem de gezegenimiz için ciddi bir tehdit olan petrolün denetim dışı bir halde doğaya karıştığı dünyanın en büyük petrol sızıntısını daha ilkin duymuş muydunuz? Bugün sizleri tarihin en büyük petrol sızıntısı ile tanıştırıyoruz: Deepwater Horizon.

Binlerce senedir dünyamızda pek fazlaca işgal ve sömürgeye tanık olduk. Bu işgallerin en temel sebebi, işgal edilen ülkedeki yer altı zenginlikleriydi. Petrol, uğruna savaş yapılacak kadar kıymetli bir maden. Peki ya bu kadar kıymetli bir madenin tonlarcasının kontrolsüz bir halde doğaya karışmış olması hakkında bir fikriniz var mı?

Bir ihtimal anlatmak istediğimiz vakası yakinen tanımıyor olabilirsiniz. Fakat 46 milyon varil petrolün göz gore gore yok (!) olduğu dünyanın en büyük petrol sondaj merkezinin havaya uçtuğu vakası bugün sizlere anlatacağız. İşte filmlere ve belgesellere mevzu olan Deepwater Horizon’ın hikayesi…

Dünyanın en büyük petrol sondaj platformu: Deepwater Horizon

Deepwater Horizon

Deepwater Horizon; Transocean şirketine ilişik üst düzey özelliklere haiz, fazlaca derin deniz ve okyanuslarda bile çalışmaya uygun, dünyanın en büyük petrol sondaj platformu.

Bu devasa platform 2001 senesinde Cenup Koreli endüstri devi Hyundai tarafınca tasarlanıp üretildi ve Transocean’a satıldı. Platform, başlangıçta Panama bandıralı alsa da ondan sonra Marshall Adaları olarak tescil edildi.

Transocean’ın BP ile kiralık sözleşmesi

Meksika Körfezi

2000’li yıllarda Meksika Körfezi’nin en derin noktalarında yoğun bir petrol damarı tespit edilmişti. Dünyanın en büyük petrol şirketlerinden BP (British Petroleum), burada sondaj emekleri yapmak için Transocean ile 5 yıl (2008 – 2013) geçerli olmak suretiyle bir sözleşme imzaladı ve Meksika Körfezi’nde sondaj emekleri başladı.

Okyanusta dev alev topları

Yangın

Deepwater Horizon, Eylül 2009’da tarihin en derin petrol kuyusu olan Macondo Kuyusu’nda çalışmaya başladı. Sondaj alanı ortalama olarak ABD’nin Houston şehrinin 400 km doğusunda; düşeyde 10683 metre ve 1259 metre deniz derinliğinde genişçe bir alandı.

20 Nisan 2010’da ABD mahalli saati ile 21.45’te Macondo Kuyusu’nun kazı aşamasında delme işlemi yapılırken oluşan çeşitli komplikasyonlar sonucunda 73 metre kadar yüksekliğe erişen petrol ile karışık bir gaz fışkırma faciası yaşandı. Balçık, metan gazı ve petrol karışımı bu fışkırma; kısa sürede devasa bir yangına dönüştü. Bu esnada Deepwater Horizon’un yangın söndürme sistemi devreye giremedi. Yangın süresince bölgede ardı ardına 7 devasa patlama yaşandı. Bölgeye o an tam bir kaos hakimdi.

Bu devasa patlamayı bölgeye giden itfaiye ekipleri “Dante’nin Cehennemi” olarak betimliyorlar. Bölgede alınan tedbirler ile hazır bekleyen helikopter yardımıyla 126 personel süratli ve güvenli bir halde tahliye edildi fakat ilk patlama esnasında 11 personel yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren personellerin cansız bedenleri bile halen bulunamadı.

Patlamanın arkasından devam eden süreç

Patlamayla beraber oluşan yangın 2 gün süresince devam ederken, dev platformun tamamen batmasıyla yangın da sonlandı. Petrol sızıntısı ise 87. güne kadar devam ederken; 15 Temmuz 2010 tarihinde kapak kapatma yöntemiyle engellendi. Bazı raporlarda sızıntının devam etmiş olduğu tespit edilince Eylül 2010’da kuyu tamamen “ölü kuyu” durumuna getirildi.

Deepwater Horizon’ın verdiği maddi – tinsel zararın büyüklüğü

Petrol sıyırma işlemi

Faciadan sonrasında meydana gelen petrol sıyırma işlemi

Platformun sahibi Transocean, sigorta şirketinden Deepwater Horizon için toplamda 601 milyon dolar ödeme alırken; ABD Yargısı, bu kazanın doğaya verdiği zarardan dolayı BP’yi %67, Transocean’ı %30 ve Halliburton’ı %3 oranında suçlu buldu. Bu kararın arkasından; BP 20 milyar dolar (taksitli), Transocean 1,4 milyar dolar ve Halliburton 1,1 milyar dolar tazminat ödedi.

BP’nin 20 milyar dolarlık zamanı cezası, ABD tarihinde bir kuruma kesilmiş en büyük para cezası olarak tarih geçti. BP, bu tarihî cezayı 16 yılda taksitler halinde ödeme mevzusunda ABD ile anlaştı.

BP’nin iddiaları ve itiraflar

Faciadan sonra

BP’nin iddialarına gore Transocean şirketi kuyuda oluşan ve 40 dakika kadar devam eden hidrokarbon sızıntısını tespit edemedi ve patlamaya da bu sızıntı yol açtı. BP bu sebeple kendisine kesilen yüklü tazminatı ödememek için davalar açtı fakat yargının sonucu değişmedi.

Halliburton şirketi ise incelemeler esnasında lüzumlu delilleri imha ettiğini itiraf etti. Halliburton şirketi bu itiraf üstüne Ulusal Balık ve Yırtıcı Yaşam Vakfı’na 55 milyon dolar bağış yaptığını da açıkladı.

Doğaya karışan petrol miktarı ve tesirleri

Doslarımız kötü etkilendi

ABD, bu facia süresince 49 milyon varil petrolün doğaya sızdığını ve yayıldığını açıkladı. Okyanusa karışan petrol, her ne kadar hususi gemilerle petrol sıyırma işlemine doğal olarak tutulsa da 49 milyon varil petrolden bir tek 800 bin petrol geri toplanabildi.

Bu acı tabiat katliamından dolayı birçok deniz canlısı yaşamını yitirdi, çevredeki toprak verimini yitirdi. Hayatta kalan canlılarda hatta sonraki nesillerde bile ciddi sağlık sorunları görüldü.

Popüler kültürde Deepwater Horizon faciası

Facia

Deepwater Horizon vakası ile ilgili 2016 senesinde gösterime giren “Deepwater Horizon” adlı filmi Netflix üstünden; “Deep Water Horizon In Their Own Words” adlı belgeseli ise Amazon Prime üstünden seyredebilirsiniz.

Peki ya sizler Deepwater Horizon felaketi hakkında neler düşünüyorsunuz? Daha ilkin bu yıkım ile herhangi bir yerde karşılaştınız mı? Sizce Deepwater Horizon ile Çernobil’in doğaya verdiği zarar kıyaslanabilir mi? Yorumlarda belirtebilirsiniz.

Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 / 9 /



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.