Temel Kotil, Hürjet için tarih verdi
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, jet eğitim ve hafifçe saldırı uçağı Hürjet’in 1-2 ay içinde bütünüyle ortaya çıkacağını, 18 Mart 2023’te ilk uçuşunu, 2025’ten sonrasında her ay 2 Hürjet üretimini hedeflediklerini bildirdi.
Temel Kotil, Hürjet projesinin geldiği aşama, seri üretim süreci ve Malezya’da katıldıkları ihaleye ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Hürjet prototiplerinin imalatını yaptıklarını 1-2 ay içinde uçağı bütünüyle gösterebileceklerini ifade eden Kotil, “18 Mart 2023’te de ilk uçuşu emniyetli şekilde meydana getirecek. Tünelin ucuna, çıkışa geldik” dedi.
Hürjet için devlet proje açmadan çalışmalara başladıklarını belirten Kotil, şöyleki konuştu:
“Ulusal Muharip Tayyare (MMU) seneler ilkin planlandığı süre aslına bakarsak ilkin bir jet eğitim uçağı vardı. Hürkuş’un devamı olsun diye adını Hürjet koyduk. Sonrasında da MMU vardı. Niye bir silsile var? Hürjet daha ufak, daha düşük maliyetli, daha ilkin yapılabilir, üstünde öğrendiklerimiz var. İkisi de süpersonik, aynı kategoride, biri ufak, diğeri büyük. Bunu yapmamızı Savunma Sanayii Başkanımız İsmail Demir söylemiş oldu. 2016 senesinde göreve başladığımda ilk konuşmamız buydu. İlk yaptığım, Hürjet’in dosyasını, meydana getirilen emekleri aldım, Yönetim Kurulumuza gittik. Yönetim Kurulumuz destek verdi ve Hürjet’e başladık.”
Hürjet Projesi’ni MMU’nun önüne koyduklarını dile getiren Kotil, burada öğrenilenleri ulusal savaş uçağına aktarma edeceklerini söylemiş oldu. Kotil, projeler üstünde 2 değişik genel müdür yardımcılığının çalıştığını ve devamlı kontakt halinde olduklarını kaydetti.
– “SSİK’te bizi onore ettiler, sipariş verdiler”
MMU ekibinin fazlaca süratli büyüdüğünü ve 1000 mühendisi geçtiğini özetleyen Kotil, bu sayının 3 bine çıkacağını açıkladı. Kotil, Hürjet için bu kadar büyük bir ekibe gereksinim olmadığını aktardı.
Temel Kotil, “Hürkuş’u yapmışız, Hürjet’i bitiriyoruz, arkasından Ulusal Muharip gelecek. Aslına bakarsan sıra buydu. Hürjet yoktu süreçte. İsmail Demir Başkanım koyun dedi, koyduk. Ayrıca da Savunma Sanayii İcra Komitesinde (SSİK) bizi onore ettiler, sipariş verdiler. Doğal sipariş bekliyorduk aslına bakarsak fakat 2018’den beri sürekli projeyi öz kaynakla götürmek o denli kolay olmuyor. İletişim adına da olmuyor. O açıdan bizim için birazcık duygusal boyutu da var.” diye konuştu.
Projenin seyrine ilişkin de bilgiler veren Kotil, ilkin 4 prototip yapılacağını ve bunların uçuş testlerinde kullanılacağını söylemiş oldu.
Kotil, “Seri üretim sürecinde ilk yıl 6-7 tayyare yapmış olup, sonraki yıldan itibaren ayda 2, yılda 24 tayyare yapmayı hedefliyoruz. Malezya ihalesi de 2025’te teslimat içeriyor. 2025’ten sonrasında her ay 2 Hürjet hangardan çıkıp müşteriye teslim edilecek.” dedi.
– “(18 uçaklık Malezya ihalesi) Hürjet’e güveniyoruz, hep beraberce yarıştırırız”
Hürjet’in de katılmış olduğu Malezya’daki 18 uçaklık hafifçe saldırı uçağı ihalesine yönelik soruları da yanıtlayan Kotil, uzun süredir uçan rakip uçaklar karşısındaki iddialarını ortaya koydu.
Bu yüzyılda bilgiye fazlaca daha acele ulaşabildiğine işaret eden Kotil, şu değerlendirmelerde bulunmuş oldu:
“Gençliğimizde bir kuruluşun tayyare yapabilmesi için bir tarihçeye haiz olması gerekiyordu. Daha öncesinden tayyare yapmış, ona nazaran üretimler, testler gerçekleştirmiş olmak gerekiyordu. Bu 1970’lerin durumuydu, üstünden 50 yıl geçti. Mühendislik yazılımları fazlaca daha yetenekli, zaman içinde geliştiler. Suni zekayla işler daha kolay, tarihçeye de pek gereksinim kalmadı. Bu sebeple bilgisayarda simülasyon yaparken gerçeğe fazlaca yakın netice bulunuyor. Rüzgar tünelinde bunlar kontrol ediliyor. Hepimiz yapabilir fakat yapmak istemeniz gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayeti olduğundan bu tarz şeyleri yapıyoruz. Dirayet, finansman, arzu ve genç personel gerekiyor. Hürjet’e güveniyoruz. Beraberce yarıştırırız onu, her ihalede varız. Malezya ihalesinde de varız. Gidip anlatıyoruz yetkililere. Öyleki bir teklif verip geri çekilmiş değiliz. Bu mevzuda Malezya’ya 3 kez ben gittim, şimdi dördüncü gidişimi yapacağım ve ürünümüze inanıyoruz.”
– “Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız”
Artık Türkiye’nin de referans verilebilecek bir ülkenin yaptığını yapabilecek seviyede bulunduğunu dile getiren Kotil, yürüttükleri çalışmalarla bununla beraber bu emekleri meydana getirecek mühendisleri yetiştirdikleri belirtti.
Hürjet’in rakipleri karşısında en yeni teknolojilerle geliştirilip üretildiğine işaret eden Temel Kotil, şunları kaydetti:
“Bir tayyare 10 yıl ilkin tasarlandıysa ben ona 10 yıl sonrasında rakip tayyare tasarlıyorsam benim uçağım ondan iyi olur. Kullandığımız yöntem, yaklaşımlar aynı fakat 10 yıl içinde değişen araç-gereç, imalat teknikleri var. Onun için son meydana getirilen bir öncesinden iyi olur. Buna hepimiz inansın. Onun için Malezya ihalesinde varız, inşallah nasip olur. Kampanyamızı yürütüyoruz. Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız.”
Temel Kotil, Hürjet için tarih verdi yazısı en önce HAKANSEYHAN üstünde ortaya çıktı.
