Kadın Pedlerindeki KDV İçin Yasa Teklifi Mecliste

Dün sizlerle paylaştığımız bir içeriğimizde, Aile ve Toplumsal Politikalar Bakanı Derya Yanık‘ın kadın pedleri ile bebek ve hasta bezlerine yönelik yapmış olduğu açıklamalardan bahsetmiştik. Bakan Yanık, bu tür hijyen ürünlerinin fiyatlarıyla ilgili bir yasal düzenleme yapılabileceğini ifade etmişti. Bugünse mevzuyla ilgili yeni bir gelişme daha yaşandı.

Milletvekili Candan Yüceer, kadın pedlerinde yaşanmış olan fiyat artışlarını meclisin gündemine taşıdı. Hazırladığı bir yasa teklifini TBMM Başkanlığı’na sunan Candan Yüceer, kadın hijyen ürünlerinden alınan KDV’nin yüzde 18’den yüzde 1’e düşürülmesini istedi. Teklif yürürlüğe girerse; ped ve tampon şeklinde kadın hijyen ürünleri daha ulaşılabilir bir hale gelmiş olacak.

Kanun teklifinin geçerli gerekçeleri var

Candan Yüceer, hazırladığı kanun teklifinin gerekçelerini de TBMM Başkanlığı’na sundu. 5 ana madde üstünde duran milletvekili; kadın hijyen ürünlerinin lüks tüketim ürünü olmadığını, vergi ile sıhhat hakkının önüne geçildiğini, kadınların yüzde 82’sinin pedlere ulaşamadığını, başlatılan bir kampanyanın 33 binden fazla imza topladığını ve bazı kadınların pede ulaşamadığı için bez parçası kullanmak zorunda kaldığını ifade ediyor. Gelin o gerekçelere hep beraber bakalım.

Sıhhat hakkı

Sıhhat hakkı, Anayasamızın 56. maddesinde toplumsal haklar içinde yer almıştır. Öte taraftan Anayasamızın 65. maddesinde “Devlet, toplumsal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek malî kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir” ifadesi yer almıştır. İnsan hakları sınıflandırmasında ise sıhhat hakkı ikinci dönem haklar içinde ve pozitif statü hakkı olarak yer almıştır. Menstrüel devrin bir hastalık olarak değerlendirilmesi her ne kadar doğru olmasa da bu zamanda menstrüel devrin gerektirdiği temizliğe uygun sıhhi malzemelerin kullanılmaması üreme yolu hastalıklarına yol açmaktadır.

Pedler lüks tüketim ürünü değil

Kadın örgütlerinin uzun senelerdir sürdürdüğü mücadeleler sonucunda dünyada bu mevzuda bir farkındalık oluşmuş, pek fazlaca ülkede kadınlar lehine pozitif adımlar atılmış ve atılmaktır. Toplumun yarısını oluşturan kadınların kullandığı bu temel tüketim ürünleri Türkiye’de ise sanki lüks tüketim ürünleriymiş şeklinde yüzde 18 Katma Kıymet Vergisi (KDV) ile vergilendirilmektedir. Bilhassa yoksulluk sınırının altında yaşayan, tertipli geliri olmayan insanoğlu için aslına bakarsanız pahalı olan bu ürünler, döviz kurundaki yükselişin arkasından oldukça erişilmez bir hale gelmiştir. Devletimizde fazlaca sayıda kız evladı ve kadın, menstrüel dönemde kullanılması ihtiyaç duyulan hijyen ürünlerini alacak maddi güce haiz olmadığından üreme sağlığı hastalıkları ile karşı karşıya kalmaktadır.

Kadınların yüzde 82’si pede ulaşamıyor

Derin Yoksulluk Ağı’nın saha çalışmalarının arkasından yapmış olduğu açıklamada “103 aileyle hem nitel hem de nicel olarak derinlemesine görüşmeler yaptık. Araştırmamızın sonuçlarına nazaran görüştüğümüz kadınların yüzde 82’si hijyenik pede erişemiyor. Görüştüğümüz öteki kadınlar ise ara sıra olarak pede erişebildiklerini söylediler” ifadeleri kullanılmaktadır.

Kadınlar bez parçaları kullanmak zorunda kalıyor

Regl yoksulluğuna ve bu konudaki tabu kültürüne savaş açtık diyerek çalışmalarını sürdüren Konuşmamız Gerek Derneği, yaptıkları saha çalışmalarındaki çarpıcı deneyimlerini şu şekilde aktarmaktadır: “Bilhassa kırsal kesimde yaşayan kadınların ve kız evlatlarının, mültecilerin, mevsimlik ziraat işçileri şeklinde göç ederek ve çoğu zaman güvencesi olmayan işlerde çalışanların regl yoksulluğunu daha çok deneyimliyor. Bizim karşı karşıya görüşmelerimizden öğrendiğimiz kadarıyla, bu süreci kanayarak atlatmak durumunda kalan yada paçavralar, dezenfekte edilemeyen kumaş parçaları, çadırlardan yırtılan kaputbezleri gazete kağıtları hatta iri yapraklar kullananlar oluyor. Hijyenik pedler yerine kendileri diktikleri bez parçaları kullananlar da oluyor. Bu birazcık daha sürdürülebilir bir çözüm şeklinde görünse de bilhassa temiz suya erişimin kısıtla olduğu emek harcama ve yaşama şartlarında o kadar da etkin değil. Bazı kadınlardan alınan bir paket pedin bir aileyi yönetim etmesi için pedi fazlaca azca çoğunlukla değiştirdiklerini, hatta bir tam gün süresince kullandıklarını da öğrendik.”

33 bin imza toplandı

Change.org’da “Yüzde 18 Kadın Hijyen Ürünleri Vergisi Düşürülsün” başlığıyla başlatılan imza kampanyası şu an 33 bin 100 şahıs tarafınca imzalanmıştır. Tüm bu gerekçelerle hijyen malzemelerinden alınan vergi yükü kaldırılmalıdır.