En İyi İlaç Adaylarını Belirlemek İçin Yeni Yöntem

ABD’li bilim adamları, antibiyotiklere karşı direnç gösteren bakteriler için hangi inhibitörlerin kullanılabileceğini tespit etmeye yarayan bir teknik geliştirdi. ‘Native state mass spectrometry’, şu demek oluyor ki ‘naturel durum kütle spektrometresi’ adında olan teknik yardımıyla ilaç adayları arasından oldukça kısa sürelerde seçim yapılabilecek.

Organik durum kütle spektrometresi, bilhassa antibiyotiklerin etkili olamadığı bakterilere karşı geliştirilen ilaçlarda kullanılacak. Miami Üniversitesi’nden araştırmacıların geliştirdiği bu yöntem, 21 Haziran’da gerçekleşecek ‘Amerikan Mikrobiyoloji Dünyası Topluluğu Mikrop Forumu’nda tanıtılacak.

Bakterilerin antibiyotik direnci her yıl artıyor

Son yüzyılda antibiyotiklerin sorumsuzca, tabip tavsiyesi haricinde ya da yanlış yönlendirmeyle kullanılması; bakterilerin direncini artırdı. Böylelikle birçok bakteriyel enfeksiyonun antibiyotiklerle giderilmesi zorlaştı. ABD’de her yıl 2,8 milyon insana minimum 1 antibiyotiğe direnç gösteren bakteriyel enfeksiyon teşhisi konuyor. Bunlardan 35 bini ise inatçı enfeksiyonlardan dolayı ölüyor.

Direnci kıran inhibitörler, yeni teknikle tespit ediliyor

Tekniği sunacak olan araştırmacı Caitlyn Thomas, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç göstermesi durumunda başvurulan yollardan birinin ‘kombine ilaç ve inhibitör terapisi’ bulunduğunu söylemiş oldu. Bu tedavide kullanılan ilaçlardan biri ise muhtemelen bir yerlerden duymuş olduğunuz Augmentin. Reçeteli bir ilaç olan Augmentin’de antibiyotik görevi gören amoksisilin ve inhibitör görevi gören klavulanik asit bulunuyor. İnhibitör, bakterinin antibiyotiğe direnç göstermek için kullandığı anahtar proteini etkisiz hale getiriyor. Böylece direnci kırılan bakteriler, antibiyotik tarafınca defediliyor.

Sadece bu inhibitörlerin işe yararlığını kontrol etmek o denli kolay olmuyor. Kullanımına başlamadan ilkin inhibitörlerin izlenmesi ve anlanması gerekiyor. Yeni naturel durum kütle spektrometresi tekniği de burada devreye giriyor. “Bakterilere direnç elde eden bir protein olan metalo beta laktamazlar, 2 metal iyon taşıyorlar ve ikimiz de onları incelemek için çeşitli spektrometrik tekniklere başvuruyoruz” diyen Thomas, süreci şu sözlerle açıklıyor:

“Bu deneyler bizlere inhibitörlerin iyi mi davranışlar sergilediğini gösteriyor. Böylece hangilerinin gelecekte klinik açıdan kullanılabilme potansiyeli taşıdığını tespit edebiliyoruz.”

Bu teknikten ilkin yüzlerce potansiyel inhibitör literatüre geçti ve yeni teknikle beraber birkaç tanesi daha listeye eklendi. Bu inhibitörlerden bazılarının öteki proteinlere de tesir etmesi durumunda ilaçların ciddi yan tesirleri olabilir. Bu yüzden adayları tam olarak idrak etmek adına emekler sürdürülüyor.