DÜNYA

Tren Yollarına Neden Hep Aynı Tip Taşlar Dökülüyor?

Tüm dünyada tren yollarına bu taşlardan dökülüyor. Peki rayların çevresinde neden bilhassa bu tip taşlar tercih ediliyor, bunlar kullanılmasaydı neler olurdu?

Çakıl taşlarına benzeyen fakat daha büyük, köşeli, keskin kenarlı ve kübik şekilde kırılmış “balast”lar gerek şekli gerek boyutunun sağlamış olduğu avantajlar sebebiyle mühendisler tarafınca demir yollarında bilhassa tercih ediliyor.

Bazalt, granit, siyenit, porfir ya da sert kalkerden meydana getirilen bu taşların o denli da mühim bir görevi yokmuş benzer biçimde görünse de aslına bakarsak tren yolculuklarının daha güvenli olmasını elde eden görevleri bulunuyor.

Gördüğünüz bu makineyle belirli aralıklarla yeni taşlar dökülüp sıkıştırma işlemi yapılır.

taş makine

Balastlar; rayların toprakla direkt temasını önleyerek balçık, don benzer biçimde sebeplerle oluşabilecek çürümenin önüne geçer. Tren yükünün yumuşak toprağa geçmesini önlerler, böylece toprak çökmez ve raylarda eğimler oluşmaz. Taşların sıklığı süratli tren hatlarında daha çok olur.

Rayların altında çeşitli katmanlar bulunur ve balastlar bu katmanları destek sunar.

demir yolu taş

Hattın bütünlüğü aslına bakarsak tabandan adım atar. Aşağıya doğru eğim yapması yardımıyla raylarda su toplanma olasılığı azalır, suyun drenajı kolaylaşır. Aksi takdirde raylar paslanırdı, toprak gevşerdi ve tahtalar çürürdü. Kimi zaman alt balast tabakasına ve balastın altına elastik bir mat da yerleştirilir.

Bu taşlar yardımıyla raylarda nebat de yetişmez.

raylardaki taşlar

Aksi takdirde bitkilerin kökleri büyüdükçe rayları yerinden yavaşça oynatır, bu da trenin raydan çıkmasına bile sebep olabilir. Ek olarak raylarda titreşim olduğundan de bu alanda nebat yetişmesi zor olsa gerek. İşi garantiye almak adına bazen bundan dolayı ilaçlama da yapılır.

taş

Eğer demir yolu sulak yerlerden geçiyorsa kenarlara okaliptus benzer biçimde oldukça su çeken bitkiler dikilir, böylece su sebebiyle rayların bozulması önlenir. Hatta geçtiğimiz yıllarda suyun yarattığı tahribat sebebiyle vatanımızda bir tren kazası yaşanmıştı. Bu “dikkatsizlik” sebebiyle ne yazık ki oldukça sayıda şahıs yaşamını kaybetmişti.

Sivri ve köşeli taşlar rayların, bağlantıların dar ve düz kalmasını da sağlar.

demir yolu taş

Eğer kumsallardaki taşlar benzer biçimde pürüzsüz ve ıslak olsalardı, trenlerin neden olduğu titreşimler sebebiyle birbirlerinin üstünden yitik giderlerdi. Pürüzlü kenarlarıyla birbirine tutanan taşlar oldukları yerde kalabilirler. Bu sayede -tabii ki iri çivilerin, metal klipslerin ve tahtaların da yardımıyla- rayların bozulmadan kalması sağlanır.

Kaynaklar: Science ABC, Wikipedia, Dergipark, insapedia

İLGİLİ HABER

Lastiklerin Üstünde Bulunan Bu Minik Uzantıların Mühim Bir İşlevi Var mı?

İLGİLİ HABER

Otomobillerin Arka Camında Bulunan Bu Yatay Çizgiler Ne İşe Yarıyor?



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.