Türkiye Dahil 190’a Yakın Ülkeden Zamanı Çevre Anlaşması

Dünya ülkeleri doğayı korumak ve geleceğimizi güvence altına almak için geç de olsa harekete geçti. Geçtiğimiz yıl 26.’sı düzenlenen İklim Konferansı ile onlarca ülke, çevre dostu enerji teknolojilerine geçiş için taahhüt verdi. Türkiye de bu ülkeler arasındaydı.

Bugünse Birleşmiş Milletler’de yeni bir karar alındı. BM Biyoçeşitlilik Konferansı’na (COP15) katılan ülkeler, 2030 yılına kadar gezegenin üçte birini koruma altına alma mevzusunda antak kalma imzaladı. Toplamda 23 hedefin karşılanması için taahhüt verilen antak kalma, tarihte bir ilk oldu.

“Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi” anlaşması nedir?

• Türlerin yok oluşunun durdurulması ve genetik çeşitliliğin sürdürülmesi dahil; ekosistemlerin korunması, iyileştirilmesi ve canlandırılması.
• Biyoçeşitliliğin sürdürülebilir kullanımı – türlerin ve habitatların besin ve temiz su benzer biçimde insanlığa sundukları hizmetlerin devamını sağlamak.
• Doğadan elde edilmiş kaynakların faydalarının adil ve eşit bir halde paylaşılması ve yerli halklarının haklarının korunması.
• Biyoçeşitlilik için ödeme yapmak ve kaynak arınmak; paranın ve koruma çabalarının gereksinim duyulan bölgelere ulaşmasını sağlamak.

Anlaşmayla neler değişecek?

Anlaşmayla beraber değişmesi öngörülen en temel ve güncel şeylerden biri, yağmur ormanlarında yatıyor. Bu anlaşmayla yağmur ormanları ve sulak alanlar benzer biçimde dirimsel olan ekosistemlerin korunması hedeflenecek.

Doğal ülkelerin antak kalma hakkında ‘endişeleri’ de vardı:

Antak kalma, her zamanki benzer biçimde bir engelle daha karşılaştı. Görüşmelerde ülkelerin başlıca şikâyetlerinden birisi, anlaşmanın gerektirdiği yatırım ve dönüşümle oluşacak finansman idi. Bazı ülkeler, biyolojik çeşitliliğin korunması için yeni bir fon kurulmasını talep etse de bu talep reddedildi.

Antak kalma, bununla birlikte varlıklı ülkelerin, koruma için 2030 yılına kadar gelişmekte olan ülkelere yılda 30 milyar dolar ödemesini taahhüt ediyor. Bu, günümüzdeki yardımın üç katı seviyesinde.

Anlaşmaya kaç ülke imza attı?

Anlaşmaya imza atanlar, aralarında Türkiye’nin de bulunmuş olduğu 190’a yakın ülkeden oluşuyor.

Akıllardaki son sual: Çevreyi korumanın maliyeti ne olacak?

Bu probleminin cevabı, 2020 senesinde piyasaya sürülen “Financing Nature” raporuyla verilmişti. Rapora nazaran doğayı korumanın senelik harcaması, tüm dünya genelinde 844 milyar dolar olacak idi. Bu para, dünya ekonomisinin yalnız fazlaca küçük bir bölümünün karşılayabileceği seviyede.

COP15’te imzalanan anlaşmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz (PDF).