Black Friday’in Ortaya Çıkış Hikayesi

Efsaneleşmiş Cuma (Black Friday), artık pek çoğumuzun bilmiş olduğu suretiyle her yıl Kasım ayının son haftasında gerçekleşen bir alışveriş etkinliği. Bu etkinlik kapsamında pek fazlaca marka ve e-ticaret platformu büyüklü küçüklü indirim kampanyaları düzenliyor.

Seneler içinde değişime uğrayan Black Friday’de bazı markalar yalnızca bir günü seçerken kimi markalar ve platformlar ise Kasım ayı süresince indirim yapmayı seçiyor. Bu yıl 25 Kasım evveliyatına denk gelen Black Friday hakkında bu kısa özetten sonrasında gelin bir de hikayesine göz atalım.

Efsaneleşmiş Cuma olarak anmaya başladığımız Black Friday nasıl ortaya çıktı?

Günümüzde bir adı olsa da, Black Friday’in temsil etmiş olduğu alışveriş kültürünün aslına bakarsak uzunca seneler bir adı olmadı.

ABD’de kutlanan en mühim bayramlardan kabul edilen ve Kasım ayının son haftasına denk gelen ‘Şükran Günü’, ülkede bununla beraber Noel ve yeni yıl kutlamalarıyla sonlanan uzun bir ‘kutlama’ sürecinin başlangıcıydı. Bu zamanda armağan alma ve alışveriş yapma davranışları yükselişe geçmiş olduğu için, hem markalar hem tüketiciler için fırsata dönüşen bu ‘alışveriş günü’ ortaya çıktı.

Şükran Günü’nden bigün sonraki cuma gününe denk gelen bu alışveriş günü, seneler içinde ABD’nin en yoğun alışveriş gününe dönüştü. Günün zamanı ise haliyle Şükran Günü ile belirlendi.

Sadece ABD’de Şükran Günü’nün ne süre kutlanacağı da uzun seneler süresince belirsizdi. Kökeni 1600’lü yıllara uzanan ve hasat bayramı olarak kutlanan Şükran Günü, uzunca seneler 25 Kasım’da kutlandı.

1789’da ABD Başkanı George Washington , 26 Kasım Perşembe gününü Şükran Günü duyuru etti. Sadece ilerleyen yıllarda tarihe ve güne yönelik pek fazlaca kafa karışıklığı yaşandı. Bu kafa karışıklığı, 1941’de Kurultay tarafınca alınan bir kararla giderildi ve Şükran Günü’nü Kasım’ın dördüncü Perşembesi meydana getiren bir yasa kabul edildi. Böylece Kasım’ın dördüncü Cuması da ‘Black Friday’ olmuş oldu. 

Hepimiz için pozitif tesiri olan bigün neden ‘Black Friday’ (Kara Cuma) olarak anıldı? Black Friday adı nereden geldi?

Black Friday adı nereden geldi sorusuna verilen değişik cevaplar var. Bu hikayelerden ilkine gore siyah, satış meydana getiren işletmeler ve muhasebecileri için pozitif yönde anlam ifade eden bir renk. Bu sebeple muhasebeciler defterlerinde kârı belirtmek için siyah, ziyanı belirtmek için de kırmızı mürekkep kullanıyorlar. 

Yıl süresince ziyanı temsil eden ‘kırmızı’ ile dolan defterler, Black Friday günü ‘siyaha’ dönerek kârla dolduğu için de bu güne ‘Black Friday’ dendiği söyleniyor. Sadece bu öykü doğruluğu kabul gören bir öykü değil. En azından güne adını vermesi açısından…

İsmin esas deposu bu deli alışveriş gününde ortaya çıkan ‘kara görünüm’. İsmi verenler ise polisler… Black Friday’de yaşanmış olan kaos, yoğun trafik, mağazalarda yaşanmış olan kalabalıklık benzer biçimde manzaralar sebebiyle fazlaca yoğun çalışan Philadelphia’daki polis memurları, bu yorucu güne ‘Black Friday’ demeye başladılar. 

Ticaretin bu isimden zarar göreceğini düşünen markalar ne kadar değişmesi için uğraşıp ‘Büyük Cuma’ benzer biçimde adlar kullanmayı deneseler de seneler içinde isim tüm ABD genelinde yayıldı. Arkasından ise dünya genelinde… 

‘Black Friday’ ifadesinin ilk kez kullanıldığı olayın ise aslına bakarsak bildiğimiz ‘Black Friday’ ile ilgisi yok

Her ne kadar spesifik olaran ‘Efsaneleşmiş Cuma’ dediğimiz gün ile bağlantısı olmasa da, ismin hikayesi anlatılırken sık sık ilk kez kullanıldığı 24 Ekim 1929’a da değinilir. Bu tarih ABD’da Büyük Bunalım’ın başladığı tarih olarak bilinir.

ABD’de ve dünyada ‘Black Friday’ ifadesinin ilk kez kullanıldığı bu tarih, iki borsacının altın piyasasına müdahale etmek ve haksız kazanç elde etmek için attıkları adımların tespit edilmesi sonrası piyasanın ansızın çöküşe geçmiş olduğu ve binlerce Amerikalının iflasa sürüklendiği gün olarak karşımıza çıkar. Borsanın çöktüğü Perşembe günü, Cuma günü gazete manşetlerine ‘Black Thursday’ olarak yansır. Etkilerinin hissedildiği ilk gün ise Black Friday’dir…

Black Friday günlerinde seneler içinde pek fazlaca sertlik vakası ve kalabalıklık yaşandı

Black Friday’in isminin polisler tarafınca koyulduğunu söylemiştik. O zamandan bu zamana polisler açısından pek değişen bir durum olmadı. Black Friday, seneler boyu olaylarla dolu bigün oldu.

Kayıtlara gore en fena Kara Cuma 2008 senesinde yaşandı. ABD’nin en büyük market zincirlerinden kabul edilen Walmart’ta, alışveriş yapmak isteyen kalabalığın altında ezilen bir yurttaş yaşamını yitirdi.

2011 yılının Kara Cuması’nda Los Angeles Walmart’ın teknoloji bölümünde, bir insan %60 indirimle Nintendo Wii alabilmek için kalabalığa biber gazı sıktı.

2009 senesinde ise Kaliforniya Walmart’ta acayip bir vaka gerçekleşti. Alışveriş halletmeye gelen kalabalık o denli çığırından çıktı ki, mağaza polis tarafınca korunmak mecburiyetinde bırakıldı. Bu vaka da yukarıdaki örnekte olduğu benzer biçimde mağazanın teknoloji bölümünde, sabahın erken saatlerinde gerçekleşti. Mağaza ise birkaç saat sonrasında kapatıldı.

2012 yılının Kara Cuma’sı ise Florida Walmart’ta fena olaylara ev sahipliği yapmış oldu. İndirim ardında koşan kalabalığın mağazaya kalıcı hasarlar vermesi Kara Cuma zamanı alışılmış bir şey. Sadece bu sefer, yalnızca bir park yeri hakkında tartışan insanoğlu birbirlerini vurdular.

İnsan, indirim uğruna yaşanmış olan şeyleri gördükçe şaşkınlık etmeden duramıyor. Kara Cuma bir pencereden bakılmış olduğu süre hakkaten senenin en güzel zamanlarından biri ve her neyse ki artık alışverişler e-ticaret platformları üstünden yapıldığı için bu şekilde tatsız manzaralarla eskisi kadar sık karşılaşılmıyor.

Türkiye’de Black Friday indirimleri ne durumda?

Devletimizde geçtiğimiz birkaç yılda ‘Black Friday’ kültürü ‘Efsaneleşmiş Cuma’ ismiyle yaygınlaştı. Artık pek fazlaca e-ticaret platformu Kasım ayında değişik tarihleri ‘Efsaneleşmiş Cuma’ indirimleri ile geçiriyor. 

Bu indirimler kapsamında aklınıza gelebilecek her kategoriden üründe indirimler yapılıyor. Tüketiciler olarak hepimiz de bu süreçte bilhassa ihtiyacımız olan ürünleri indirimde yakalamaya çalışıyor; büyük markaların ürünlerine indirimli fiyatlarla haiz olma şansı yakalıyoruz. 

Bu yıl dikkat çeken indirimlere imza atan platformlardan biri ise Turkcell Pasaj

Pek fazlaca mağaza ve online satış platformunun aksine Turkcell Pasaj’da 14 Kasım tarihinde başlamış olan Efsaneleşmiş Cuma indirim etkinliği, 25 Kasım Cuma günü saat 23:59’a kadar devam edecek.

Turkcell’de Fırsatlar Pasajı kapsamında sürecek Black Friday indirimleri ise 12 Kasım’da başladı ve 27 Kasım evveliyatına kadar devam edecek. Toplam 15 gün sürecek olan bu indirim etkinliğinde, değişik kategorilerde yer edinen yüzlerce ürün indirime girecek.

Apple, Xiaomi, Samsung, Dyson, LG, Arzum, Vestel, Braun, Fukara, Asus benzer biçimde dev markaların yüzlerce ürününü kapsayan Efsaneleşmiş Cuma kampanyası yardımıyla ‘birazcık indirime girse alırım’ dediğimiz akıllı telefon, bilgisayar ve cep telefonu takıları benzer biçimde eksiklerimizi Turkcell Pasaj’dan satın alabileceğiz.

Bununla beraber yalnızca kişisel teknoloji gereksinimlerimiz için değil evlerimiz için de aklınıza gelebilecek her türden teknolojik ürün için cazip fırsatlar gene Turkcell Pasaj’da olacak. 

Her gün 5 büyük üründe ‘indirim benzer biçimde indirim’ dedirtecek oranlarla fırsatlar sunulacak

Devletimizde Black Friday benzer biçimde günlere yönelik en büyük eleştirilerden biri, indirim oranlarının kimi süre bizi o kadar da doyum etmiyor oluşu. Turkcell Pasaj ise yüzlerce üründe devamlı olacak indirimlere ek olarak her gün 5 büyük üründe yüksek indirim oranları uygulayarak mühim gereksinimlerimizi doyum eden indirim oranlarıyla satın alabilmemizi sağlayacak. 

Kampanya süresi süresince her akşam 21:00’da uygulanacak bu büyük indirimlerde doğal ki ürünler stoklarla sınırı olan olacak. Bu yüzden saati kaçırmadan Turkcell Pasaj’ı ziyaret etmekte yarar var.

Ek olarak eklemek gerekir ki Turkcell Pasaj faturaya ek alışveriş ve taksitlendirme seçeneği benzer biçimde ödeme kolaylıkları da sunuyor. Bu da platformdan alışveriş yapmayı daha cazip hale getiriyor. Siz de satın almak istediğiniz ve indirimde yakalamak istediğiniz ürünler var ise süre kaybetmeden Turkcell Pasaj’a göz atabilirsiniz.