Türkiye’yi Ay’a Taşıyacak Uzay Aracından İlk Detaylar Geldi!

Tüm dünyada uzay araştırmaları hızla devam ederken ülkemizden de bu mevzuda hamleler geliyor. Bu senenin başlarında, Türkiye’nin Ay’a ulaşmasında kullanılacak Ulusal Hibrit Sistemi İtki Sistemi tanıtılmıştı. Ek olarak geçtiğimiz aylarda da Ulusal Uzay Programı hedefleri kapsamında uzaya gidecek ilk Türk için başvurular gerçekleştirilmişti.

Şimdi ise Türkiye Uzay Ajansı’ndan (TUA) yepyeni açıklama geldi. 4. yıldönümünü kutlayan TUA, Ulusal Uzay Programı içinde yer edinen Ay Araştırma Programı – 1 (AYAP-1) için tasarlanmakta olan uzay aracına dair ilk bilgileri resmi web sitesinden bizlerle buluşturdu.

İki ayrı modülden oluşacak

Açıklamalara gore TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) tarafınca geliştirilen vasıta, iki değişik modülden oluşan bir yapıyla gelecek. Türkiye Uzay Ajans, bu iki modülü  ‘platform modülü’ ve ‘itki modülü’ olarak nitelendirdi.

Platform modülü, Ay’a ulaşmak için lazım olan ateşlemelerin yanı sıra uyduya ulaştıktan sonrasında gerçekleştirilecek olan görüntüleme, bilimsel veri toplama ve seyrüsefer şeklinde görevler için alt sistemleri de barındırıyor. Bunların da uzay aracı veri kotarma, komünikasyon, güç ve yönelim ve yörünge denetim alt sistemlerinden oluştuğu söyleniyor. Tüm bu sistemlerin TÜBİTAK UZAY tarafınca geliştirildiğini eklemek gerek.

Bunlar haricinde Türkiye’yi Ay’a götürecek aracın seyrüsefer sistemlerinde birçok değişik algılayıcı sistemin yer alacağı da TUA tarafınca aktarılıyor. Bunlardan ‘yıldızizler’ olarak vasıflandırılan sistemin yıldızları görüntüleyeceği ve hafızasındaki haritayla karşılaştırarak aracın bakmış olduğu yönü tespit edebileceği ifade ediliyor. Araçtaki yüksek çözünürlüğünde olan kamera ile 5 km genişlikte bir alandan 1 metreden daha iyi çözünürlüğe haiz görüntülerin elde edilebileceği, geniş açılı kamera ile ise Ay’a geçirme, Ay yörüngesi ve yüzeye iniş aşamalarında videoların elde edileceği de açıklamalar içinde.

İkinci modülün itki modülü bulunduğunu söylemiştik. TUA’nın sitesinden bu mevzuda yapmış olduğu açıklamalarda, “Hibrit itki sistemi yörünge yükseltme görevinde kullanılarak tarihçe kazanırken çift yakıtlı kimyasal itki sistemi ile yörünge ve yönelim elde etme ateşlemeleri gerçekleştirilecek” ifadeleri kullanıldı.

Durağan(durgun) güneş panelleri, komünikasyon sistemleri

TUA, ek olarak aracın operasyonlar sırasındaki durumunun nasıl olabileceği hakkında da informasyon paylaştı. Buna gore görselden de görülebilen +Z yönü devamlı olarak Ay yüzeyine, X doğrultusu ise uçuş yönüne doğru bakacak. Durağan(durgun) güneş panellerinin TÜBİTAK MAM Araç-gereç Enstitüsü tarafınca üretileceği belirtilirken, bunların hem +X hem de –X yüzeylerinde yer alacağı ve böylece panellerden sürekli güç üretilebileceği aktarıldı. Bu vazife ile deneyim kazandıktan sonrasında AYAP-2 iniş aracında tamamen durağan(durgun) güneş panellerine yer verileceği aktarıldı.

TÜBİTAK Uzay tarafınca geliştirilecek S ve X bant olmak suretiyle 2 değişik frekans bandında çalışan komünikasyon sistemi de araçta yer alacak. S-Bant ile komut ve uzay aracı sağlık ve durum detayları haberleşmesi gerçekleştirmeye ek olarak yörünge belirlemede kullanılacak mesafe ölçümleri de yapılacak. Ek olarak acil durumlarda da bu sistem üstünden komünikasyon sağlanacağı söyleniyor. Yönlendirilebilir X-Bant anteni ile ise fotoğraf ve video şeklinde yüksek hacimli veriler aktarılmanın yanı sıra bazı ölçümler de yapılabilecek.

AYAP – 1 görevi nedir?

TUA, 2023 – 2028 yıllarını kapsayan Ay Araştırma Programı’nın ilk aşaması olan AYAP -1’de Ay’ın yörüngesine ulaşmayı ve sert iniş yaparak yüzey ile ilk teması gerçekleştirilmeyi amaçlanıyor.