Uzay Yolculuğu İçin Kış Uykusuna Yatmak Mümkün mü?

İnsanları Ay’ın ötesinde uzayda herhangi bir yere göndermek, sağlık, besin ve psikoloji lojistiğini hemen hemen tam olarak kavrayamadığımız sınırları da bununla beraber getiriyor. Bir çok bilim kurgu eserinde de denk gelmiş olabileceğiniz suretiyle bu soruna potansiyel bir çözüm olarak insanların seneler devam eden uzay yolculukları esnasında uzun soluklu uyku durumuna, kısaca bir nevi kış uykusuna yatırılmış olduğu; varılacak noktaya gelindiğinde ise bu uykudan uyandırıldığına denk gelmişsinizdir. 

Işıktan süratli gezi ve solucan deliklerinden değişik olarak, astronotları bir tür kış uykusuna sokma ihtimali kulağa hakikaten de olası bir şeymiş benzer biçimde geliyor. Hatta o şekilde ki Avrupa Uzay Ajansı bile bunun mümkün olup olamayacağına ilişkin ciddi araştırmalar yürütüyor. Sadece yeni meydana getirilen bir araştırmaya bakılırsa insanların uzay yolculuğu için koma durumuna zorlanması pek de ihtimaller içinde bir seçenek benzer biçimde gözükmüyor. 

Kış uykusu senaristliği, yalnız bir bilim kurgu elementinden ibaret benzer biçimde duruyor

Şili’den üç araştırmacı tarafınca meydana getirilen yeni bir çalışmanın neticeleri, uzun vadeli insan durağanlığının potansiyelini gerçeğe dönüştürmenin önündeki matematiksel bir engeli ortaya koyuyor. Ve bu engel, bu şekilde bir senaryonun yalnız bilim kurgu eserleri için geçerli olabileceği, gerçekte böyle bir durum olamayacağı anlamına geliyor. 

Bu ihtimali araştırmak suretiyle Millennium Bütünleştirici Biyoloji Enstitüsü’nden Roberto F. Nespolo ve Carlos Mejias ile Şili Papalık Katolik Üniversitesi’nden Francisco Bozinovic, kış uykusuna yatan hayvanlarda vücut hacmi ve enerji harcanması arasındaki ilişkiyi araştırmaya başladılar. Uzmanlar, araştırmaları esnasında hücrelerin soğuk ve düşük oksijen koşullarında kalmasını elde eden minimum bir metabolizma seviyesi keşfettiler.  

Bu, bu şekilde bir durumda bizim benzer biçimde nispeten ağır hayvanlar için, derin, kış uykusuna benzer bir duruma girmekten bekleyebileceğimiz enerji tasarrufunun dikkatsizlik edilebilir düzeyde olacağı anlamına geliyordu. Kısaca kış uykusu benzeri bir duruma girmektense uzaydaki günlerimizi basit bir halde uyuyarak geçirsek bile bu, daha iyi bir halde sonuçlanacaktı. 

İnsanların uzun soluklu kış uykusuna yatması için yüzler kilogramlık yağ dokusuna haiz olması gerekiyor

Kış uykusu kelimesi çoğu zaman akla aylar sürecek bir kış uykusu için inine çekilmiş bir ayıyı getirir. Ayılar, soğuk kış ayları süresince uyku durumunda olsa da bu uyku hali, yer sincapları ve yarasalar benzer biçimde daha ufak yaratıklar için geçerli olan gerçek kış uykusuna pek benzemez. Bu hayvanlarda vücut ısısı düşer, metabolizma küçülür ve kalp hızı ile nefes alma yavaşlar. Bu süreç, bazı durumlarda enerji harcamasını yüzde 98’e kadar azaltarak, avlanma yada yiyecek arama ihtiyacını ortadan kaldırabilir. Sadece bu şekilde bir durum söz mevzusu olduğunda bile bu hayvanlar enerji için yakıt rezervlerini yakmaya devam eder ve bu süreç süresince da vücut ağırlıklarının dörtte birinden fazlasını kaybederler. 

Şimdi aynı şartları bir insana uyguladığınızı düşünün. Bu şekilde bir durumda bu, insanların kış uykusu süresi süresince günlük olarak ortalama 12.000 kJ yiyecek alımının yerini doldurmak adına birkaç yüz kJ vücut yağına gerekseme duyacağı anlamına gelir. Kış uykusunu uzay yolculuğu senaryosuna uyguladığımızda ise bu, insanoğlu uyku hali süresince günde ortalama altı gram kadar yağ kaybedecek anlamına gelir. Bu sayı, bir yılda ise ortalama iki kilogram ağırlığa kadar ulaşabilir. 

Yalnız iki kilogram yitirmek, uzay standartları dahilinde kısa sayılabilecek bir seyahat için oldukça kabul edilebilir bir durum olabilir. Sadece eğer averaj bir erişkin olarak uyku durumu halinde on senelerce sürecek bir yıldızlararası yolculuğa çıkmanın hayalini kuruyorsanız size fena bir haberimiz var: Bunun olması için minimum birkaç yüz kilogramlık yağ dokusuna ihtiyacınız olacak.  

Kış uykusu, büyük hayvanlarda fazlaca büyük bir enerji tasarrufu ile sonuçlanmıyor

Bu netice, biz insanların boyutlarındaki ya da daha büyük boyutlardaki kış uykusuna yatan hayvanların sayıca neden daha azca bulunduğunu da açıklar özellikte. Mevzuya dair daha ilkin meydana getirilen araştırmalarda da detaylı bir halde açıklanmış olduğu suretiyle; çeşitli kış uykusuna yatan türler içinde istatiksel bir çözümleme gerçekleştiren araştırmacılar, kış uykusuna yatan hayvanların günlük enerji harcamalarının oldukça dengeli bir halde olduğu sonucuna vardılar. Sözgelişi, buna bakılırsa 25 gramlık yaprak kulaklı yarasa benzer biçimde ufak bir memeliden alınan bir gram dokunun ürettiği enerji ile kış uykusuna yatan 820 gramlık bir yer sincabından alınan dokunun ürettiği enerji eşittir. 

Eğer ikimiz de bir fındık faresi kadar verimli bir halde kış uykusuna yatmayı çözersek, dokumuzun her gramının onların her gramınınkiyle aynı enerjiye gerekseme duyacağını varsayabiliriz. Sadece bu durum, memeliler etken olduğunda tamamen farklıdır. Etken metabolizma ve kütle arasındaki birlikteliğin ölçeklenmesi, kış uykusunun hakikaten daha büyük hayvanlarda fazlaca fazla enerji tasarrufu sağlamadığını gösterir. Başka bir deyişle bizlerin kış uykusundayken gerekseme duyacağımız toplam enerji ihtiyacı, düzgüsel dinlenme halindeyken gerekseme duyduğumuzdan çok da fazla değişik olmayacaktır. 

Bu, ayılar ile öteki memeliler arasındaki kış uykusu farklılıklarını da açıklıyor. Ek olarak bu ölçekte bir kış uykusu, insanoğlu için vücutlarını soğutmak ve kalp atışı ile nefes alışını azaltmak gerektiği anlamına gelir ki bunların hepsi metabolizmamızı oldukça fena etkileyecek ve pek hoş neticeleri olmayacak tehlikeli değişimlerdir. Kısacası insanları bir kış uykusu durumuna zorlamak, uzun uzay yolculukları için ihtimaller içinde bir çözüm değildir.