Haberler

Vergi usulde neler değişiyor? – HAKANSEYHAN

M FATİH KÖPRÜ EY DİREKTÖR<br >fatihkoprutreycom

Vergi Usul Kanunu’nda vergiden muaf esnafa yaptırılan işler yada onlardan satın alınan emtia için gider pusulası düzenlenmesi gerektiğine ilişkin yargı bulunuyordu. Yeni yasayla bu hükümde 1 Kasım’dan itibaren geçerli olmak suretiyle bazı değişimler yapılmış oldu ve gider pusulasının kullanım alanı genişletilerek, mevzuat fiili duruma yaklaştırılmış oldu.

Ekim başlangıcında Meclis Başkanlığı’na sunulan yasa teklifi aynı ayın 26’sında Resmî Gazete’de yayımlanmıştı. 7338 numaralı bu yasayla gelir ve kurumlar vergisinde meydana gelen değişikliklere daha önceki yazımızda değinmiştik. Bu yazımızda ise söz mevzusu yasanın Vergi Usul Kanunu’ndaki (VUK) değişimleri içeren mühim bazı hükümleri üstünde duracağız.

GİDER PUSULASI

VUK’ta, vergiden muaf esnafa yaptırılan işler yada onlardan satın alınan emtia için gider pusulası düzenlenmesi gerektiğine ilişkin yargı bulunuyordu. Yeni yasayla bu hükümde 1 Kasım’dan itibaren geçerli olmak suretiyle bazı değişimler yapılmış oldu ve gider pusulasının kullanım alanı genişletilerek, mevzuat fiili duruma yaklaştırılmış oldu.

Artık bir tek vergiden muaf esnaftan değil, VUK kapsamındaki belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayanlardan alınan mal ve hizmetler için de gider pusulası düzenlenebilecek.

İkinci olarak gider pusulasının düzenlenmesine ilişkin hükümden bahsedebiliriz. Eskiden yasada bu belgenin düzenlenmesine ilişkin bir süre sınırı yoktu.

Artık malın teslimi yada hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenmesi gerektiği yasaya eklenmiş oldu. Bu süre içinde düzenlenmeyen gider pusulası asla düzenlenmemiş sayılacak ve tespiti halinde hususi usulsüzlük cezası kesilecek.

Üçüncü olarak da gider pusulası yerine kabul edilen belgelere ilişkin düzenlemeden söz edebiliriz. Buna bakılırsa, gider pusulasında bulunması ihtiyaç duyulan detayları ihtiva etmek şartıyla, satıcıya meydana getirilen ödemenin banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafınca düzenlenen belgeler (dekont, alındı vb.) ile belgelendirilmesi durumunda, bu belgeler gider pusulası yerine kabul edilecek.

Aynı şekilde belge düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve müesseselerinin doğal olarak oldukları öteki ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri belgeler de gene gider pusulasında bulunması ihtiyaç duyulan detayları içermek şartıyla gider pusulası yerine geçecek. Bu hallerde mükellefler tarafınca ek olarak gider pusulası düzenlenmeyecek.

ŞÜPHELİ ALACAKLAR

VUK’ta, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

  • Dava yada icra safhasında bulunan alacaklar ile
  • Meydana getirilen protestoya yada yazı ile bir defadan fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede ufak alacaklar, şüpheli alacak sayılmaktaydı.

Yeni yasayla yukarıdaki hükümde yer edinen dava ve icra takibine değmeyecek derecede ufak alacaklar için üst sınır belirleniyor. Buna bakılırsa meydana getirilen protestoya yada yazı ile bir defadan fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş bulunan 3 bin TL’yi aşmayan alacaklar, dava ve icra yoluna gidilmeksizin şüpheli alacak olarak kabul edilebilecek.

Aynı madde ile ek olarak işletme hesabına bakılırsa defter tutan mükelleflerin de bu uygulamadan yararlanması sağlanıyor. Buna bakılırsa söz mevzusu mükellefler şüpheli alacaklarını defterlerinin gider kısmına ve bunlardan sonradan öğrenim edilen miktarları ise öğrenim edildikleri dönemde defterlerinin gelir kısmına, hangi alacaklara ilişik bulunduğunu gösterecek şekilde kaydedecekler.

GÜNLÜK AMORTİSMAN

Kıst amortismana doğal olarak binek otomobiller hariç olmak suretiyle, işletme aktifine yeni kaydedilecek amortismana doğal olarak tutumsal kıymetler için mükelleflere, günlük esasa bakılırsa amortisman ayrılabilme imkânı tanınıyor. Bu durumda gün olarak yararlı yaşam süresi, Gömü ve Maliye Bakanlığı’nca yıl olarak tespit ve duyuru edilen yararlı yaşam sürelerinin 365 ile çarpılması suretiyle hesaplanacak.

AMORTİSMAN SÜRESİ UZATILABİLİYOR

Amortisman süreleri Gömü ve Maliye Bakanlığı’nın 333 sıra numaralı VUK Tebliği ile belirlenmiş durumda. Yeni yasayla mükelleflere bu tebliğdeki yararlı yaşam süresinin iki katını ve 50 yılı aşmamak, her yıl için aynı oran uygulanması şartıyla, daha uzun yararlı ömürler dikkate alınarak amortisman sürelerini uzatabilme hakkı tanınıyor.

Mükellefler bu tercihlerini tutumsal kıymetin envantere alındığı geçici vergi süreci sonu itibarıyla kullanacaklar. Bu şekilde belirlenen amortisman süresi ve oranı izleyen dönemlerde değiştirilemeyecek.

PİŞMANLIK

Pişmanlık uygulamasını özetlemek gerekirse, vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi olarak tanımlayabiliriz. Bu konudaki talebin kabul edilmesi durumunda pişmanlık talebinde bulunan mükellefe vergi ziyaı cezası kesilmiyor.

Şartlardan en önemlisi de dilekçe verilmeden ilkin yükümlü nezdinde herhangi bir vergi incelemesine başlanmamış olması yada olayın takdir komisyonuna intikal ettirilmemiş olmasıydı. Bu yargı kapsamında herhangi bir vergi türünden incelemeye alınmış olan yükümlü, öteki vergi türleri için de pişmanlık hükümlerinden yararlanamıyordu.

Yeni yasayla devam etmekte olan vergi incelemesinin ilgili olduğu vergi türünden değişik vergi türü için pişmanlıkla bildiri verilebilmesine olanak sağlanıyor. Buna bakılırsa mesela hususi tüketim vergisi yönünden incelenmekte olan bir yükümlü, kurumlar vergisi ile ilgili pişmanlık talepli bildiri verebilecek.

Başka bir deyişle mükellefin hususi tüketim vergisi açısından incelemede olması kurumlar vergisi açısından pişmanlık hükümlerinden yararlanmasını engellemeyecek.

USULSÜZLÜK CEZALARI

Usulsüzlük ve hususi usulsüzlük cezaları uzlaşma kapsamına girmiyordu. Yeni yasayla 5 bin TL’yi aşan usulsüzlük ve hususi usulsüzlük cezaları uzlaşma kapsamına alındı. Ceza tutarının tespitinde cezayı gerektiren eylem bazında
kesilmiş olan toplam ceza tutarı dikkate alınacak.

5 bin lirayı aşmayan usulsüzlük ve hususi usulsüzlük cezaları içinse VUK 376. maddede yer edinen yüzde 50’lik indirim oranı yüzde 75’e çıkarıldı. Şu demek oluyor ki kesilen 5 bin liradan azca usulsüzlük ve hususi usulsüzlük cezalarını 30 gün içinde VUK 376’dan yararlanarak ödemek isteyen mükellefler cezanın bir tek yüzde 25’ini ödeyecekler.

VERGİ İNCELEMELERİ

Vergi incelemelerinin mükellefin işyerinde yapılması esası vardı. İş yerinin araştırma halletmeye uygun olmaması durumunda incelemenin dairede de yapılabileceği belirtiliyordu. Yeni yasayla, genel kaide olarak incelemenin dairede yapılması esasına geçildi. Sadece yükümlü ve vergi sorumlusunun talep etmesi ve iş yerinin uygun olması halinde araştırma iş yerinde de yapılabilecek.

Vergi incelemeleriyle ilgili bir başka düzenleme de incelemeye başlama raporunun kaldırılması. Önceki uygulamada incelemeye başlanmadan ilkin araştırma elemanı tarafınca hazırlanan incelemeye başlama raporu karşılıklı olarak imza altına alınıyordu. Onun yerine,

incelemenin konusunu içeren bir yazının mükellefe bildiri edilmesiyle vergi incelemesinin başladığı kabul edilecek. Bu düzenlemeler 2022’nin Temmuz başından itibaren uygulanacak.

EK SÜRE VE CEZA

Yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş onaylama raporu ibrazı şartına bağlanmış bazı mevzular var. Mesela kurumlarca gayrimenkul satış kazancına ilişkin istisnadan yararlanılabilmesi için (tam onaylama sözleşmesi yoksa) mevzuya ilişkin yeminli mali müşavir (YMM) onaylama raporunun ibraz edilmesi gerekiyor. Süresinde bu raporun ibraz edilmemesi durumunda tasdike mevzu haktan yararlanılamıyordu.

Bu mevzuyla ilgili iki değişim söz mevzusu. İlki, zamanında söz mevzusu raporların ibraz edilmemesi durumunda yükümlü adına hususi usulsüzlük cezası kesilmesi. Bu ceza, 50 bin TL’den azca ve 500 bin TL’den fazla olmamak suretiyle, yararlanılması onaylama raporunun ibrazı şartına bağlanan tutarın yüzde 5’i nispetinde kesilecek.

Ek olarak onaylama raporunun zamanında ibraz edilmemesi durumunda mükellefe ek süre verilmesi de yeni yasayla getirilen bir öteki düzenleme. Ek süre 60 gün olacak ve onaylama raporu bu süre içinde de ibraz edilmezse mükellefler tasdike mevzu haktan yararlanamayacaklar.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.