Endüstriyel Balıkçılıkla Büyük Deniz Canlıları Yok Oluyor

19 Kasım 1969 tarihinde ABD’nın ilk tam turu için yola çıkan ve bilim adamlarının okyanus araştırmalarına olanak tanıyan CCS Hudson gemisinde bulunan bilim insanı Ray Sheldon, seyahat esnasında okyanusun her yerinde varmış şeklinde görünen mikroskobik planktonlardan oldukca etkilenmişti. Bu ufak organizmaların nerelere ve ne kadar yayıldığını merak eden Sheldon ve bilim insanı arkadaşları, denizden topladıkları suyu kovalarla Hudson’ın laboratuvarına kadar taşıdılar ve buldukları canlılarla ilgili boyut, sayısı şeklinde veriler elde etmek  için bir plankton sayma makinesi kullandılar.

Laboratuvarda bu ufak planktonları inceleyen Sheldon, okyanustaki yaşamın aslına bakarsak rahat bir matematik kuralıyla devam ettiğini keşfetti. Buna bakılırsa, bir organizmanın bolluğunun vücut büyüklüğü ile yakından bağlantılı olduğu, kısaca organizma ne kadar küçükse okyanusta o denli oldukca bulunacağı sonucuna ulaştı. Sheldon bu kuralın, en ufak bakteriden en büyük balinalara kadar okyanustaki tüm yaşamı yönetebileceğini düşündü. Nitekim bu önsezi doğru çıktı ve Sheldon spektrumu bilinmiş olduğu şeklinde planktonlarda, balıklarda ve tatlı su ekosistemlerinde de gözlemlendi. Fakat meydana getirilen son araştırmalara bakılırsa bu okyanus yasasının çiğnendiği görülüyor.

Büyük deniz canlıları yok olabilir

Science Advances dergisinde gösterilen bir makalede McGill Üniversitesi’nden Eric Galbraith ve meslektaşları, Sheldon spektrumunun artık daha büyük deniz canlıları için geçerli olmadığını belirtti. Makaleye bakılırsa, endüstriyel balıkçılık sebebiyle daha büyük balıkların ve deniz memelilerinin toplam okyanus biyokütlesi, Sheldon spektrumunun hala yürürlükte olduğu düşünüldüğünde fazlasıyla düşük seviyelerde bulunuyor. Galbraith mevzuya ilişkin, “Tüm okyanus yaşamının tam olarak anlam veremediğimiz nedenlerle takip etmiş olduğu bir kaide vardı, bunu son 100 yılda değiştirdik” açıklamasında bulunmuş oldu.

Galbraith ve meslektaşları araştırma doğrultusunda, Sheldon spektrumunun geçerliliğini koruyup korumadığını idrak etmek için uydu görüntülerini, okyanus örneklerinden planktonlarla ilgili verileri ve Doğayı Koruma Birliği’nden deniz memelisi popülasyonu ile ilgili tahminleri bir araya getirdi. Günümüzdeki neticelerle 1850 öncesi tahmini verileri karşılaştıran araştırmacılar, plankton ve ufak balık varlıklarının aynı seviyelerde bulunduğunu fakat büyük balık ve memeli deniz canlılarının 1800’den bu yana 2 milyar metrik tondan fazla azaldığını saptadı. Bunun en büyük sebebinin endüstriyel balıkçılık ve düzensiz, yasak avlanma olduğu düşünülüyor. Bu şekilde devam etmiş olduğu takdirde büyük deniz canlıları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.