‘Ma’ söylentisi Alibaba hisselerini vurdu fakat işin aslı değişik çıktı
Çin’in Ciciang eyaletinin Hangcou kentinde bir teknoloji şirketinin “Ma” adlı yöneticisinin, ulusal güvenliği tehlikeye atan faaliyetlerde bulunmuş olduğu nedeni öne sürülerek gözaltına alındığına dair haber borsa yatırımcıları için kafa karışıklığına yol açtı. Gözaltına alınan kişinin Alibaba’nın kurucusu Jack Ma bulunduğunun zannedilmesi sebebiyle firmanın hisseleri gün içinde yüzde 9,4 kıymet yitirdi.
Devlet Televizyonu CCTV, Hangcou Kamu Güvenliği Bürosuna dayandırdığı haberinde, “Ma” adlı yönetici hakkında “devlet iktidarını yıkma ve ülkeyi bölmeye girişim” suçlamasıyla soruşturma yürütülmüş olduğu bildirdi.
Haberde yalnızca soy adı verilen “Ma” adlı şahsın, merkezi Hangcou’da bulunan, Çin’in en büyük web ve teknoloji şirketlerinden Alibaba’nın kurucusu Jack Ma zannedilmesi sebebiyle firmanın Hong Kong Borsası’nda işlem gören hisseleri gün içinde yüzde 9,4 kıymet yitirdi.
JACK MA DEĞİL AÇIKLAMASI GELDİ
CCTV’nin gözaltına alınan kişinin Jack Ma olmadığını açıklamasının peşinden hisselerin kıymeti tekrardan toparlandı.
Ülkeyi yöneten Komünist Partinin yayın organı olan Global Times gazetesi de hemen sonra yayımladığı haberde Jack Ma’nın adını anmadan, “gözaltına alınan kişinin isminin iki kelimeden oluştuğuna dair söylentilerin yanlış bulunduğunu, şüphelinin adının üç kelimeden oluştuğunu” belirtti.
Haberde “Ma” adlı şüphelinin kontakt teknolojisi alanında çalışan bir firmanın araştırma ve geliştirme biriminin direktörü olduğu ve hakkında, devleti yıkmak ve ülkeyi bölmek amacıyla dış güçlerle iş birliği yapmış olduğu şüphesiyle adli soruşturma yürütülmüş olduğu kaydedildi.
Ma’nın “Çin karşıtı güçler tarafınca beyninin yıkandığı” iddia edilen haberde, “Çin-karşıtı figürün kışkırtmasıyla, Mart 2022’den bu yana, internette anonim bir grup kurarak dış güçlerin ajanı rolünü üstlenmiş, dedikodu ve dezenformasyon yayarak ve sözde bağımsızlık bildirisi yayınlayarak ülkeyi bölmeye ve devleti yıkamaya girişim etmiştir.” ifadelerine yer verildi.
Haberde, “Ma’nın yasa dışı örgütlenmeler ve siyasi programlarla devletin iktidarını yıkmaya çalışmanın yanında, genç insanları ve üniversite öğrencilerini ülkeyi ve halkı tahkir etmeye yönelik faaliyetlerine katılmaya teşvik etmiş olduğu” ileri sürüldü.
Çin’de Ceza Kanunu’nda hangi faaliyetlerin ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu belirtilmiyor fakat “devleti yıkmaya ve ülkeyi bölmeye girişim” suçlaması çoğu zaman yaşam boyu hapisle cezalandırılıyor.
Çinli web şirketi Alibaba’nın kurucusu, iş adamı Jack Ma, Ekim 2020’de Çin’deki piyasa düzenleyici kurumları ve kamu bankalarını eleştiren bir konuşma yapmasının peşinden gizemli şekilde ortadan kaybolmuş ve uzun vakit kamuoyunun önüne çıkmamıştı.
Öte taraftan, Hangcou şehrinin eski Komünist Parti Sekteri Cou Ciangyong, Ağustos 2021’de “rüşvet” ve “sermayenin düzensiz genişlemesine destek” suçlamalarıyla gözaltına alınmıştı. Cou’nun yüksek profilli davasındaki suçlamaların Alibaba yada şehirdeki öteki şirketlerle bağlantıları olup olmadığına dair sorular ortaya atılmıştı.
– İnternet şirketleri üstündeki denetim baskısı
Çin’de merkezi hükümet, web şirketlerine yönelik denetim ve düzenleyici müdahalelerini 2020 sonundan itibaren artırmıştı.
Alibaba’nın web ödeme hizmeti Alipay’i ve bağlantılı varlıklarını aynı çatıda toplayan Ant Grup’un Ekim 2020’de Hong Kong ve Şanghay borsalarında yapmayı düşündüğü ikili halka arz hükümet tarafınca durdurulmuştu.
Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu (CSRC) büyük oranda kullanıcı verisine hükmeden web şirketlerinin yurt haricinde halka arz edilmek için güvenlik soruşturmasından geçmesi şartı getirmişti.
Çin Devlet Piyasa Düzenleme Kurumu (SAMR), tekelcilik karşıtı yasaya aykırılık nedeni öne sürülerek başlatmış olduğu soruşturmalarda Alibaba, Meituan, Baidu ve Didi şeklinde ülkenin büyük web şirketlerini hedef almıştı.
