Bazı Ayçiçeklerinin Niçin Doğuya Dönük Kaldıkları Açıklandı

Ayçiçeklerinin hangi yöne baktıkları, verimliliklerini ve ne kadar sıhhatli olduklarını gözle görülür halde etkiliyor. Bazı ayçiçekleri devamlı olarak doğuya bakarken bazıları güneş ne taraftaysa oraya doğru dönüyor. Doğuya dönük olanlar, bu ‘seçimlerinden’ büyük yarar görüyor ve daha sıhhatli oluyor.

Bu devamlı doğuya dönük olma davranışı, çoğunlukla daha yaşlı ayçiçeklerinde gözlemleniyor. Gençler ise güneş nereye giderse oraya doğru dönüyor. Peki doğuya dönmek niçin onlar için daha yararlı? Ek olarak bu alışkanlığı niçin yaşlı ayçiçekleri ediniyor? Gelin, kısa sürede son gören bir araştırmanın sağlamış olduğu bilgilerle bu soruları cevaplayalım.

Sabah güneşi, ayçiçeklerini daha süratli geliştiriyor

Yukarıdaki soruların yanıtını bulmak için uzun süreden beri meydana getirilen bir araştırma, kısa sürede netice verdi. Elde edilmiş bilgilere gore sabahları doğuya dönük olmak ve sabah güneşini almak, ayçiçeklerini polen taşıyıcılara karşı daha çekici hale getiriyor. Sabahları üstlerine daha çok arı çeken ayçiçekleri hem daha iyi büyüyor, hem polen üretimine daha erken başlıyor; hem de genel olarak daha verimli hale geliyor. Günün değişik saatlerinde ise arılar, ayçiçeklerinin dönük olduğu yönden etkilenerek seçim yapmıyor. Kısaca günün geri kalanında doğuya dönük ayçiçeklerinin bir kaybı olmuyor.

“Fakat güneş neredeyse o yöne dönen ayçiçekleri sabah güneşine de dönemiyor mu?” diye sorabilirsiniz. Bunun cevabı kolay: ayçiçekleri hayvan olmadıklarından dolayı öyleki birkaç saniyede güneşin olduğu yöne dönemiyorlar. Güneşin batmasıyla beraber sabaha kadar batıya dönük kalan genç ayçiçekleri, güneş doğunca bu yöne dönmek için harcadıkları vakitle yaşlı ayçiçeklerinin peşinde kalıyorlar. Araştırma dahilinde suni yollarla ısıtılan genç ayçiçeklerine arıların ilgisinin artmaması da sabah güneşinin önemini yineliyor. Sadece suni güneşle organik güneşin bu işlevi sağlarken haiz oldukları fark hâlâ bilinmiyor.

Peki niçin yaşlı ayçiçekleri hep doğuya dönük kalmayı ‘seçiyor’?

Ayçiçekleri yaşlandıkça sapları sertleşiyor. Bu da zaman içinde ayçiçeklerin güneşe dönme hareketini zorlaştırıyor. Bu hareket iyice zorlaştığında ise yaşlı ayçiçekleri, çiçek başlarını doğuya dönük şekilde sabitlemekte karar kılıyorlar. Araştırmacılar tarafınca yönleri değiştirilerek batıya dönük hale getirilen ayçiçeklerinin verimliliğindeki ve gelişimindeki fark ise doğuya dönük olmanın sağlamış olduğu pozitif yanları tekrardan doğruluyor. Netice olarak inatla doğuya bakan ayçiçekleri; daha büyük çekirdeklere haiz oluyor, daha sıhhatli oluyor, daha erken ve daha çok polen üretiyor.