Suni zeka ve artırılmış gerçeklikle dönüşen emek verme alanları

Toshiba‘nın 2019 senesinde almış olduğu bir kararla dizüstü bilgisayar markası için Dynabook markasıyla yola edeceğini açıklamasının peşinden firmanın yeni cihazlarını Türkiye’de görmeye başladık.

Toshiba dizüstü bilgisayar markasının yerini alan Dynabook Türkiye İş Birimi yöneticisi Ronald Ravel ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Ronald Ravel, suni zeka ve artırılmış gerçeklik teknolojileriyle ilgili mühim açıklamalarda bulunmuş oldu.

Artırılmış gerçeklik ve suni zeka teknolojilerinin emek verme alanlarındaki kullanımı en mühim konumlardan biri sayılıyor. Bu teknolojiler bilhassa satın alan hizmetleri ve destek birimleri tarafınca tercih ediliyor. Amerikalı internasyonal yönetim danışmanlık şirketi McKinsey, pandemi sebebiyle kuruluşların suni zeka teknolojilerine daha çok yatırım yaptığını söylüyor. Dünya genelinde Destekli/Artırılmış Gerçeklik ilgili pazarın 2021 yılından 2028 yılına kadar her yıl averaj senelik yüzde 43,8 oranında büyümesi (CAGR) planlanıyor.

Ortalama iki yıl ilkin suni zeka ve artırılmış gerçeklik teknolojilerine artan bir ilgi olsa da bu teknolojilerinin benimsenmesi süre aldı. Dünyada tesirini sürdüren COVID-19 salgınıyla beraber bu teknolojiler tekrardan konuşulmaya başladı. Gezi etmenin olanaksız hale gelmesi ve uzaktan çalışmanın zorunluluğa dönüşmesi bu teknolojilerin tekrardan gündeme taşıdı. Pandeminin sona ermesi durumunda bile şirketlerin eski yöntemlere dönmesi beklenmiyor. Gerçekliğin geri dönüş olmayacak şekilde değişmesiyle suni zeka ve artırılmış gerçeklik çözümleri, sağladıkları avantaj sebebiyle bir heves olmaktan çıkıp neredeyse eğer olmazsa olmaz bir hale geldi.

Ronald Ravel

Destekli gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojileri ne işe yarıyor?

Şimdi sırasıyla bu teknolojilere bir göz atalım. Assisted Reality (destekli gerçeklik) ve Augmented Reality (artırılmış gerçeklik) çoğu zaman birbirinin yerine kullanılıyor, sadece bazı açılardan birbirlerinden ayrılıyorlar. Destekli gerçeklik, artırılmış gerçekliğin aksine, kullanıcının gördüklerini değiştirmiyor. Bunun yerine, çevre görünümüne fazladan bir data katmanı ekliyor. Destekli gerçeklik, akıllı gözlük şeklinde olabiliyor. Artırılmış gerçeklik ise çoğu zaman etraftaki şeyleri görmeyi tamamen engelliyor. Hakikaten de akıllı gözlük, destekli gerçeklik için en iyi uygulamalardan biri ve gelecek yıllarda daha oldukca kullanılmaya başlanması beklenen destekli/artırılmış gerçeklik çözümlerinin değişen teknolojinin mobilden kafaya takılabilen cihazlara geçiş yapmasıyla daha da süratli yaygınlaşacağı öngörülüyor.

Suni zeka, emek verme alanlarını kökten değişiklik yapma potansiyeline haiz olmasıyla dikkat çekiyor. Tüm dünyada aynı hızda büyüyen suni zekanın bir sonraki teknoloji dalgasında en mühim teknolojilerden biri olması kuvvetle olası. Günümüzde işletmelerin neredeyse dörtte üçü, otomasyon ve sınır bilişim cihazları şeklinde son olarak teknolojilere dayalı yeni iş modelleri oluşturmak için önümüzdeki üç yıl içinde suni zekaya yatırım yapacaklarını dile getiriyor. Birçok işletme pandemi sonrasında önümüzdeki beş yıl içinde suni zekayı ölçeklendiremedikleri takdirde işlerini yitirme riskiyle karşı karşıya kalacaklarına inanıyor.

Peki bu işletmeler açısından ne anlama geliyor?

Uzaktan desteğe yönelik talepte de büyük bir artış gözlenmiş durumda. Firmalar, teknik sorunları çözme şeklinde süreçlerin yanı sıra güçlendirme, montaj, üretim ve üretim hatlarının onarımı şeklinde süreçler için de takip, tanımlama ve problem yok etme için destekli ve artırılmış gerçeklik uygulamalarını tercih ediyor. Suni zekanın, yalnızca işletmelerin gelişmesine destek olması değil bununla beraber büyümeyle ilgili hedeflere ulaşılmasına ve kıymet üretilmesine de destek olacağına inanılıyor. 10 üst düzey yöneticiden 9’u, gelişme hedeflerine ulaşmak için suni zekadan faydalanılması icap ettiğini düşünüyor.

Destekli ve artırılmış gerçeklik, ek olarak talimatların yorumlanmasında geçen sürenin azalması, eğitim süresinin kısalması ve üretkenliğin artması dahil olmak suretiyle oldukca sayıda yarar sağlıyor. Bilhassa üreticiler, bu avantajların en mühim itici güçlerinden birinin akıllı gözlükler olduğuna inanıyor. Kendi yaptığımız bir araştırma, işletmelerin yüzde 63‘ünün önümüzdeki üç yıl içinde akıllı gözlük kullanmaya başlayacağını, yüzde 47‘sinin daha iyi mobil emek verme, yüzde 34‘ünün gelişmiş veri toplama/işleme ve yüzde 39‘unun daha iyi paylaşım/iş birliği için kullanacağını ortaya koydu.

Hakikaten de Gartner, 2026 yılına kadar ana para ve ekipman yoğun sektörlerin yüzde 75‘inin Destekli/Artırılmış Gerçekliği saha çalışanlarıyla ilgili maliyetleri azaltma ve bu maliyetlerden kaçınma için temel bir bileşen olarak kullanacağını tahmin ediyor.

Havacılık alanında montaj süreçlerinde destekli/artırılmış gerçeklik kullanımıyla elde edilmiş sonuçlar

• ● Yorumlama talimatlarında yüzde 90 ila yüzde 99 içinde azalma (bilgiye erişme süresi)
• ● Eğitim süresinde yüzde 85 azalma
• ● Genel uygulaman süresinde yüzde 35 ila yüzde 50 içinde azalma
• ● Üretkenlikte yüzde 40 artış

“Suni zeka teknolojisinin zorlukları da devam ediyor”

Gelişen teknolojileri kullanıma almanın en mühim zorluğu, tam olgunlaşma sağlanana kadar entegrasyonlarda yaşanmış olan sıkıntılar. Akıllı gözlüklerle ilgili güvenlik ve mahremiyet endişeleri ortaya çıkabilir. Mesela, ameliyathaneler şeklinde tıbbi ve cerrahi ortamlarda kamera kullanımı oldukca duyarlı ve tartışmalı bir mevzu. Bu tür duyarlı kullanım alanlarında, akıllı gözlük şeklinde cihazların kullanımına öncesinden karar verilmeli ve her insanın yararına olduğu hepimiz tarafınca anlaşılmalıdır.

Suni zeka birazcık daha gelişmiş bir teknoloji olsa da bununla beraber maliyetli ve oldukca ciddi bir ön yatırım gerektirebilir. Son olarak, suni zekanın aşağı ya da yukarı doğru ölçeklenmesi de sıkıntılı bir süreçtir. Gartner, CIO’ların ve BT yöneticilerinin suni zeka projelerini ölçeklendirmeyi sıkıntılı bir süreç olarak gördüklerini ve üretim düzeyinde bir suni zeka hattı oluşturmak için doğru araçlardan yoksun olmalarından dolayı projelerin yalnızca yüzde 53‘ünün prototipten ürüne dönüştüğünü tespit etti.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Bosch, Dynabook imzalı akıllı gözlüğü kullanıyor

Bu problemler büyük oranda minik aksaklık olarak ele alınmalı ve uygulamayı imkansızlaştıracağı ya da zorlaştıracağı anlamına da geliyor. Yatırımlar, büyümenin en mühim unsurlarından biri ve bir çok yönetici, doğru bir halde uygulandıkları takdirde destekli/artırılmış gerçeklik ve suni zekanın muhteşem yatırım getirileri vaat etmiş olduğu mevzusunda aynı fikir. Mesela Bosch, Çek Cumhuriyeti’nde teknik departmanlarda, bilhassa bakım ve destek süreçlerinde kullanılmak suretiyle elektrik teknisyenlerinin üretkenliğini ve verimliliğini çoğaltmak için kısa bir süre ilkin Dynabook Akıllı Gözlük çözümünü kullanmaya başladı. Bu akıllı gözlükler, ekibe o denli kıymetli olduklarını kanıtladı ki, şimdi öteki uygulamaları ve kullanım alanlarını araştırıyorlar.

Öteki taraftan suni zeka ve destekli/artırılmış gerçeklik cihazları, tüketici pazarına nazaran kurumsal pazarda oldukca daha çok kullanım alanı buldu. Geleneksel olarak iş amaçlı kullanımla popüler hale gelen cihazların çıkış hızı devamlı birazcık daha yavaştır. Destekli/artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik başlıkları, yazılımlar ve tüketiciler tarafınca meydana getirilen satın almalar dahil küresel harcamalar 2020 senesinde 12 milyar dolara yükselirken, büyümenin büyük kısmı kurumsal sektörde gerçekleşti.

Yavaş yavaş tüketiciler içinde da popüler olmaya başladığından bu eğilimin daha da hız kazanacağı planlanıyor. Pandemi, destekli/artırılmış gerçekliğin ve akıllı gözlüklerin değerlerini gösterme fırsatını hızlandırırken azalan maliyetler, daha çok güvenlik ve daha iyi eğitim sunma vaatleri yardımıyla bu cihazlar tesir alanını genişletmeye devam edecek. Büyümenin gerçeğe dönüşmesi için derhal olması gerekmiyor.