Yaşadığınız Şehrin Büyüklüğü ile Depresyon Arasındaki İlişki

Kentte yaşam, sosyolojik bir ‘‘sorun’’. Dolayısıyla ‘‘kentli olma’’ halinin toplumsal etkilerinin bireyler üstüne yansıdığını kolaylıkla söyleyebiliyoruz. Şehir; ferdin adım atma hızından çeşitliliğe bakış açısına, toplumsal interaksiyona yaklaşımından o interaksiyona giriş biçimine pek fazlaca kıymet üstünde tesiri mevcut. Peki ya söz mevzusu bireylerin ruh sağlığı olduğunda? Orada da şehir dokunuşlarına rastlayabilir miyiz? Chicago Üniversitesi, bu probleminin cevabının peşine düştü.

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), sağlığı; gövde ve ruhun beraber sıhhatli olma hali olarak tanımlıyor. Buna nazaran, bireylerin sıhhatli olarak tanımlanabilmesi için yalnızca bedenen ya da ruhen değil; hem bedenen hem de ruhen sıhhatli olması planlanıyor. Gövde sağlığına kıyasla ikinci planda kalmış olduğu gözlemlenen ruh sağlığı, bilhassa son dönemde, gerek Avrupa’da gerek ABD’de farkındalık kampanyalarıyla desteklenen ve bireylerin, hakkında bilinçlenmesi istenen konuların başlangıcında geliyor. Ruh sağlığı ile ABD’deki şehir yaşamını ortak potada eriten Chicago Üniversitesi’nden bilim adamları, başta Twitter olmak suretiyle çeşitli kuruluşlarca oluşturulan anketlerin verilerini toplumsal ağ analiziyle inceledi. Analizin amacının, ABD’deki şehirler baz alınarak kentin ferdin ruh sağlığına olan tesirini anlamlandırmak olduğu açıklandı. 

Kentin artısı da var eksisi de.

Bilim adamları, kentin bireyler üstünde hem pozitif yönde hem negatif tesirleri olduğu görüşünü paylaşıyor:

• ‘‘Uyaranlar Çağı’’ olarak adlandırabileceğimiz 21. yüzyılın fertleri olarak, her gün sayısız uyarana maruz kalmak hepimiz için tercih değil, zorunluluk. Şehirler, fazlaca sayıda uyaranı içinde barındıran bir toplumsal alan olarak; dönemin gerekliliklerini destek sunar özellikte. Bu da kişi zihninin aşırı yüklemeye uğramasına ve ruhen negatif etkilenmesine neden oluyor.
• Şehir demek, çeşit demek. Kentin barındırdığı çeşitlilik, bireylerin toplumsal yaşamına da benzeri bir çeşitlilik katıyor. Bireyler, kişisel arzu ve zevklerine nazaran seçim yapabiliyor; toplumsal yaşamını buna nazaran şekillendirebiliyor.

Depresyonu nerede aramalı? Büyük kentte mi, ufak kentte mi?

Toplumda bulunan ‘‘büyük şehir = depresyon’’ çıkarımı, bu araştırmaya nazaran yaygın malum bir yanlış! Bilim adamları, sanılanın aksine, büyük kentlerde yaşayan bireylerin depresyona yakalanma riskinin ufak kentlerde yaşayanlara kıyasla daha azca bulunduğunu söylüyor ve ekliyor: ‘‘Kentin gelişme hızı ve depresyon riski içinde da herhangi bir bağlantı yok.’’

Büyük kentte depresyon nasıl olmaz?

Büyük kentlerde tatminkar toplumsal ilişkiler oluşturmak da kurulan ilişkileri sürdürebilmekte zor; sadece bilim adamları, nüfusa bağlı olarak toplumsal izolasyonun da bu kentlerde bir o denli zor bulunduğunu ve bu dengenin depresyona karşı bir direnç sağladığını belirtiyor. Öte taraftan aynı dengenin mevcut depresyon risk oranına da pozitif yönde tesir edebileceği ve bu oranı düşürebileceği tahmin ediliyor. 

Bilim adamları uyarıyor: Değişik emekler da koşul!

Bu araştırmayı normal olarak yok sayamayız; fakat araştırmayı gerçekleştiren bilim adamları, bu araştırmanın ABD’deki şehirler üstünden gerçekleştiğini ve genel bir yargıya varabilmek için aynı mevzuda değişik araştırmaların da yapılması icap ettiğinin bilhassa altını çiziyor.