Rakı ile Uzo Arasındaki Farklar Nedir?

Ilk olarak belirtelim, sınırlandırılmamış alkol kullanımı sağlığa zararlıdır. Daha ilkin buradaki yazımızda alkol kullanımınızı nasıl denetim altına alabileceğinizden bahsetmiştik. Dünya genelinde tanınan ve her iki milletin de kültüründe mühim bir yere haiz olan Türk rakısı ile Yunan uzosu, pek oldukça yönden birbirine benzer. Sadece rakı ve uzo içinde benzerlikler olmasıyla birlikte farklılıklar da vardır.

Aslen rakı ve uzo, türünün tek örnekleri değil. Tarih süresince coğrafyamızda pek oldukça cemiyet damıtılmış içki yapmış ve bu tarz şeyleri değişik aromalarla servis etmiştir. Rakı ve uzoyu benzersiz meydana getiren ise kendilerine ilişik bir sofra kültürü oluşturmuş olmalarıdır. Üstelik ikisinin de epey eski bir hikayesi var. Gelin rakı nedir, uzo nedir birazcık daha yakından inceleyelim ve iki ulusal içki arasındaki farkları görelim.

Ilk olarak Türk rakısını tanıyalım: 

Ülkemizin ulusal alkollü içkisi olan rakı, adını Arapça damıtılmış, terlemiş anlamına gelen arak kelimesinden almıştır. Rakı; üzüm suyunun etil alkol mayası ile fermante edilmesi sonrası içine anason tohumu atılması ve bakır imbiklerle uzun süre damıtılması sonucu elde edilmiş Türklere özgü bir alkollü içkidir.

Rakının zamanı:

Osmanlı tarihinde rakı ya da arak olarak da anılan bu içkinin ilk resmi kayıtlarına 1520 tarihinde rastlıyoruz. Osmanlı Vergi Nizamnamesi’ndeki bu kayda gore Trabzon’da rakı üretilmiş ve başka şehirlere sevk edilmiştir. Sonraki yıllarda Rumeli’de yaşayan gayrimüslimlerin etken bir halde rakı ürettikleri ve 19. yüzyılda bu kişilerin açmış olduğu meyhanelerin epey popüler olduğu biliniyor.

Arak, arakı,arıka benzer biçimde kelimeler 11. yüzyıldan itibaren Arap dünyasında kullanılmaya adım atmıştır. 17. yüzyılda Evliya Çelebi’nin arakçı esnafından bahsetmiş olduğu biliniyor. İkinci Abdülhamit’in Başmabeyincisi olan Sarıcazade Ragıp Paşa, Umurca Rakı Fabrikası’nın kurucusudur. O dönem piyasada pek oldukça değişik rakı markası vardı. Bazıları anasonsuz ya da sakız aromalıydı.

Farklarından biri içiliş şekli: Rakı nasıl içiliyor? 

Rakıda bulunan anason esansı, 7 derecenin altına düşmüş olduğu vakit kristalleşir. Bu yüzden direkt olarak buz atılmaması önerilir. Üzerine soğuk su ilave edilerek beyaz renge dönüşünce içilir. Yanında su ile içilir. Rakı yanında genel olarak soğuk mezeler tercih edilir. Osmanlı döneminde rakı, ufak bardaklarda sek olarak ve üzerine bir yudum su alınarak içilmiştir. 

Yunan uzosunu tanıyalım:

Yunan uzosunun adı, İtalyanca kullanmak anlamına gelen uso kelimesinden gelmektedir. Uzo: değişik meyve sularının etil alkolle karıştırılması, anason eklenmesi, değişik baharat aromaları eklenmesi ve son olarak imbiklerde damıtılması sonucu elde edilmiş alkollü bir içkidir. Yunanistan ve Kıbrıs’a özeldir.

Uzonun zamanı:

Uzonun isimlendirilmesi, Yunanlıların Osmanlı tebaası olduğu döneme dayanıyor. Yunanlılar tarafınca üretilen bu içki, tahta sandıklarla Avrupa’ya gönderilirken üstüne uso Masslia kısaca Marsilya’da kullanılmak suretiyle ibaresi yazılırmış. Rivayete gore Yunan bir hekim bu içkiyi içip, birazcık da çakır olunca uso Masslia diye bağırarak keyiflenmiş ve içki bu adı almıştır.

Yunanistan devletinin kurulması sonrası 1856 senesinde ülkenin ilk uzo fabrikası açılmıştır. Üretim merkezi hemen sonra Midilli Adası’na taşınmıştır. Yunan uzosu üreten onlarca değişik marka ve yüzlerce değişik uzo çeşidi vardır. Uzo, 2006 senesinde Yunanistan tarafınca ulusal içki olarak duyuru edilmiştir.

Uzo nasıl içiliyor? 

Uzo da anasonlu olduğundan buz atılmaması önerilir. Kimi zaman soğuk su ile servis edilse de aslına bakarsan tatlı ve aromalı bir içki olduğundan bir çok vakit sek içilir. Yanında meze ile içilir. Kıbrıs’ta bazı otellerin uzolu kokteyl yaptıkları biliniyor. 

Rakı ile uzo arasındaki farklar:

Rakı ile uzo arasındaki en temel farkın aroma bulunduğunu söylemek mümkün. Rakıda aroma yoktur, yalnızca anason esansı vardır. Uzo ise tarçın, rezene ve kişniş benzer biçimde pek oldukça değişik baharat kullanılarak aromalandırılır. Bu yüzden uzo oldukça daha tatlı ve kolay içimli bir içkiyken rakı serttir.

Osmanlı döneminde rakı, ufak bardaklarda sek olarak içilse de günümüzde yaygın olarak soğuk su ile karıştırılarak içilir. Uzo, kimi zaman sulu içilir sadece aslına bakarsan tatlı bir içki olduğundan seyreltilmesi gerekmez. Rakı ve uzo bardakları birbirine benzer sadece uzo bardağı rakıya gore birazcık daha küçüktür.

Bonus: Rakıya neden aslan sütü deniyor?

Anastapoulos isminde kardeşler, İzmir’de popüler bir meyhane işletiyorlardı. Bornova Caddesi’nde bulunan bu meyhaneye gelen eski tip rakı fıçılarının üstünde ailenin amblemi olan bir aslan figürü vardı. Bunu gören İzmirliler içinde rakı o zamandan beri aslan sütü olarak anılmaya başlamış ve oradan tüm ülkeye yayılmıştır.

Her iki milletin de kültüründe mühim bir yere haiz olan Türk rakısı ve Yunan uzosunu tanıyarak aralarındaki farkları gördük. Yaşadığımız coğrafyada değişik olarak görsek de aslen baktığımız vakit komşularımızla epey benzerliklerimiz var.