Yeni Bir Yıldız Patlaması Türü Ortaya çıkarıldı: Mikronova

Uzay ile ilgili araştırmalar, her geçen gün insanoğlunu birazcık daha şaşırtıyor. Gezegenlerden uydulara, galaksilerden göktaşlarına kadar sayısız maddeye ev sahipliği meydana getiren devasa boşluk, acayip olaylarıyla da büyülüyor. Nitekim yıldız patlamaları, bu acayip olaylar verilebilecek en iyi örneklerden. Gökbilimciler, bu sıradışı olayları takip ederken keşfedilenlere bir yenisini daha ekledi.

Süpernova isminde olan yıldız patlamaları, enerjisi biten büyük yıldızların şiddetle patlaması olarak tanımlanıyor. Bazı patlamaların Güneş’in parlaklığının 100 milyon katına ulaşabildiği bilinirken, gökbilimciler yeni bir patlama türü keşfetti: İşte karşınızda Mikronova!

Ay’ın binde birini anca etkileyebiliyor…

Yıldızın yalnız ufak bir bölümünde meydana gelen, saatlerce devam eden ve oldukça etkili olan Mikronova patlaması, beyaz cüce olarak malum bir tür zombi yıldız üstünde meydana geldi. Aslen ölü yıldızların çekireği olan bu madeler, Dünya kadar ufak olmalarına karşın güneş kadar ağır olabiliyorlar.

Yalnız patlamalarda değil, birçok uzay harketinde acayip davranışlar sergileyen bu kozmik çekirdeklerin ‘mikronova’ olarak adlandırılan bir patlama ile yok oldukları ortaya çıkarıldı.

Patlama, beyaz cücelerden birinin adeta bir boşluk şeklinde davranması ile beraber devasa bir çekim gücünün yakındaki yıldızdan hidrojeni emmeye başlaması ile gerçekleşiyor. Beyaz cücenin tüm yüzeyi hidrojen ile kaplandıktan sonrasında buradaki tazyik yükseliyor ve termonükleer bir patlamaya yol açıyor. Patlama sonucunda cüceyi kapayan hidrojen saatlerce yanabiliyor.

Haftalarca devam eden patlamaların aksine: Mikronova 10 saat sürüyor

Sadece yeni keşfedilen durum bu değil. Gökbilimcilerin yeni keşfettiği şey; beyaz cüce sistemlerini izlerken bir beyaz cücenin 10 saat kadar parlayıp söndüğüydü. Ara ara artan parlakık daha ilkin fark edilmemişti. Şu sebeple bu ufak gezegenlerde yaşanmış olan saatlik değişimleri fark edebilmek için uzun süre yalnızca bu gezegenleri kovuşturmak gerekecekti.

Bilim adamları bu yaşananlara anlam vermeye çalışırken, yıldız patlaması ihtimalini hesaba dahi katmadılar. Şu sebeple patlamalar oldukça kısa ve ara sıra parlayıp ara sıra loşlaşacak düzeydeydi. Sadece bir süre sonrasında değişik beyaz cücelerde de aynı durum ortaya çıkarıldı. Sonunda billim adamları yapboz parçaları misali boşlukları doldurdu ve bu patlamaların kısa süreli yıldız patlamaları bulunduğunu anlamış oldu. Hemen hemen birçok detayı bilinmeyen bu patlamalara mikronova adı verildi.

Açıklanana nazaran yakın bir ikili yoldaştan etken olarak malzemeyi bulamaçlayan beyaz cüce yıldızların yüzeyinde gerçekleşen Mikronova patlaması, kentilyonlarca kilogram yıldız malzemesi yakıyor. Bu miktarın, birkaç milyar Büyük Giza Piramidi’nin yanmasına eş kıymet olduğu söyleniyor.