Yıldızlar Hakkında Enteresan Bilgiler

Geceleri gökyüzünü görkemli bir yer haline getiren yıldızlar, çekirdeklerinde ışık ve ısı üreten, çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşan devasa gök cisimleridir. Güneş haricinde, gökyüzünde gördüğümüz tüm yıldızlar Dünya’dan ışık yılı uzaklıktadır. Evrende sayılarının milyarlarca bulunduğunu bildiğimiz galaksilerin yapı taşlarıdır. Her ne kadar kaç tane yıldız bulunduğunu bilmek olanaksız olsa da gökbilimciler yalnızca Samanyolu galaksimizde 200 ila 400 milyar tane yıldız bulunduğunu düşünüyor.

Dünyadan bu kadar uzakta olan yıldızlar, tarih süresince insanlığın en merak etmiş olduğu mevzular içinde yer almıştır. Yıldızlar hakkında bilgilerin en kısıtlı olduğu zamanlarda bile insanlık daha fazlasına erişebilmek için çeşitli araştırmalar yapmıştır. İlk kez Büyük Patlama’nın 250-300 milyon yıl sonrasında gerçekleşen ‘kozmik şafak’ olayında oluşan yıldızlara gelin daha yakından bakalım.

Yıldızlar hakkında en garip bilgiler:

• Gökyüzüne baktığımızda en fazla 2000-2500 yıldız görebiliriz
• Yıldızlar birçok renkte olabilir
• Oldukca fazla yıldız vardır
• Bir yıldıza baktığımzda aslen onun geçmişteki halini görürüz 
• Bir yıldız ne kadar büyük olursa ömrü o denli kısa olur
• Keşfedilen en uzak yıldız bizlerden 28 milyar ışık yılı uzaklığındadır
• Yıldızlar aslen yanıp sönmezler
• Yıldızların bir çok çiftler halinde bulunur

Gökyüzüne baktığımızda en fazla 2000-2500 yıldız görebiliriz

Karanlık bir gecede gökyüzünde milyonlarca yıldızı aynı anda görmek imkansızdır. Bunun sebepleri ise yeterince parlak ve onları görmemize kafi gelecek kadar yakın olmamalarıdır. Bir kişinin bir gecede görebileceği en fazla yıldız sayısı 2.000 ila 2.500 olacaktır. Bununla beraber. bu kişinin son aşama iyi bir görüşe haiz olması ve aydan yada başka herhangi bir kaynaktan gelen ışın olmadığı, son aşama açık bir gecede gökyüzüne bakıyor olması gerekir. 

Yıldızlar birçok renkte olabilir

Gökyüzünde gördüğümüz yıldızların rengi kırmızıdan beyaza ve maviye kadar çeşitli renklerde olabilir. Güneş şeklinde yüksek sıcaklıklara haiz yıldızlar sarımsı beyaz renktir. 12.000 Kelvin’in üstündeki sıcaklıklara haiz yıldızlar, keşfedilen en sıcak yıldızlardır ve mavi renkte olurlar. Kısaca herhangi bir yıldızın sıcaklığı ve rengi birbiriyle bağlantılı kavramlardır. 

Oldukca fazla yıldız vardır

İçinde bulunduğumuz Samanyolu’nda ortalama 200 ila 400 milyar tane yıldız olduğu düşünülüyor. Kim bilir birçoğunun gezegenleri vardır. Evrenin tamamında ise ortalama 500 milyar tane olduğu tahmin ediliyor ve bu galaksilerin her biri Samanyolu’ndaki kadar yada daha çok yıldıza ev sahipliği yapıyor olabilir. Bu iki sayıyı birbiriyle çarptığımızda Evren’de ortalama 2 x 10ˆ23 tane yıldız olabileceği ortaya çıkıyor.

Bir yıldıza baktığımzda aslen onun geçmişteki halini görürüz

Aristoteles, Güneş’ten gelen ışınların Dünya’ya oldukça uzak olması sebebiyle ulaşmasının birazcık vakit alması icap ettiğini dile getiren ilk bilim adamı olduğu düşünülmektedir. Işık, saniyede 300.000 km yol kat etmesine karşın, yıldızlardan gelen ışığı bu kadar süratli göremiyoruz. Işığın Güneş’ten Dünya’ya yetişmesi ortalama sekiz dakika sürer. Başka bir yıldız olan Alpha Centauri’den gelen ışınların Dünya’ya yetişmesi ise ortalama 4 ışık yılı sürer, doğrusu onun dört yıl önceki halini görürüz. Hatta bazı yıldızlardan gelen ışınları görmemiz için onlarca yıl geçmesi gerekebilir. Aslına bakarsak yıldızları görmek için kullandığımız teleskoplar aslen geçmişe bakmamızı sağlıyor. Şaşırtan bir başka informasyon ise birkaç senedir ölü olan yıldızları hala görebiliyor olmamızdır. Bunun da sebebi, yıldızlardan gelen ışınların Dünya’ya ulaşmasının sürmesidir.

Bir yıldız ne kadar büyük olursa ömrü o denli kısa olur

Bazı yıldızlar Güneş’in 150 katı kadar kütleye haiz olabilir ve muhteşem oranda enerji yayabilir. Mesela, keşfedilen en yüksek kütleli yıldızlardan biri, bizlerden ortalama 8.000 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Eta Carinae’dir. Meydana getirilen araştırmalarda bu yıldızın Güneş’in 150 katı kütleye haiz olduğu ve ortalama 4 milyon kat daha çok enerji yaymış olduğu ortaya çıkmıştır. Güneş milyarlarca senedir enerji yayıyor ve milyarlarca yıl daha var olacakken, Eta Carinae muhtemelen yalnızca birkaç milyon senedir var. Ve gökbilimciler bu yıldızın her an bir süpernova patlaması yaşayacağını düşünüyorlar.

Keşfedilen en uzak yıldız bizlerden 28 milyar ışık yılı uzaklıktadır

Gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz yıldızlar, uçsuz bucaksız mesafelere sahiptirler. Dünya’ya en yakın yıldız, 4.2 ışık yılı uzaklıkta bulunan Proxima Centauri’dir. Bu yıldızdan gelen ışığın, Dünya’ya yetişmesi 4 yıldan fazla sürer. Şimdiye kadar geliştirilmiş en süratli uzay aracı ile gitmeye kalkarsak, 70.000 yıldan fazla seyahat yapmamız gerekecektir. En uzak yıldız ise James Webb Uzay Teleskobu tarafınca yakalanan Earendel’dir. Dünya’dan ortalama 28 milyar ışık yılı uzaklığında olan bu yıldız, adını Yüzükler Efendisi karakterinden almıştır.

Yıldızlar aslen yanıp sönmezler

Bir yıldızdan gelen ışık, değişik yoğunluklara haiz ve birçok katmana haiz olan Dünya atmosferinden geçer. Tamamı ise ışığı saptırır, rengini ve yoğunluğunu değiştirir. Bilhassa ufka yakın sapmaların sonucunda, yıldızları yanıp sönüyormuş şeklinde görürüz. Eğer yıldızlara Dünya atmosferinden etkilenmeyecekleri bir bölgeden bakılabilseydi, yanıp sönüyormuş şeklinde görünmeyeceklerdir.

Yıldızların bir çok çiftler halinde bulunur

Görünenin aksine tüm yıldızlar  gökyüzünde tek tek duruyormuş şeklinde görünse de, aslen birçok yıldız çift halde bulunurlar. Bu yıldızlar ikili yıldızlar olarak bilinir. Bir ikili yıldız, ortak bir ağırlık merkezi çevresinde dönen iki yıldızdan oluşur. Buna ek olarak, bazı yıldız sistemleri üç, dört ve hatta daha çok yıldızdan da oluşabiliyor. Fakat bu yıldız sistemleri, Dünya’dan bakıldığında tek bir yıldız olarak görülür.

Uzay hakkında değişik içerikler de göz atmak isterseniz, gezegenlerin renklerinin aslen nasıl oluştuğunu bu içeriğimizde okuyabilirsiniz:

Bugüne dek varlığını pek bilmediğimiz en büyüleyici uzay fotoğraflarına ise bu içeriğimizden göz atabilirsiniz: