Cyrano de Bergerac Kimdir?

Son dönemde Türkiye’nin gündemine damgasını vuran olaylardan biri Sedat Peker’in paylaşmış olduğu videolar. Bu videolarda Peker pek oldukça yerden alıntı yapıyor. Bu alıntıların en sonuncularından biri de Cyrano de Bergerac‘tan oldu.

Cyrano de Bergerac devletimizde daha oldukça Edmond Rostand‘ın bir tiyatro eseri olarak biliniyor olsa da aslına bakarsak gerçek bir insan. Uzun burnundan yakınan, Fransız Kraliyet Muhafızları‘nda vazife icra eden bu Bergerac hem de bir ozan olarak da biliniyor. Yaşam hikayesi ise oldukça garip. 

Paris’te eksantrik bir adam

Savinien Cyrano de Bergerac, 6 Mart 1619’da Paris’de dünyaya geldi. 28 Temmuz 1655’te de gene aynı şehirde öldü. Bergerac bilhassa kinayeli konuşmaları ve yapmış olduğu hicivlerle biliniyordu. Ek olarak bilim kurgu türüne dahil edilebilecek pek oldukça mektubu vardı.

Cyrano de Bergerac, Edmond Rostand tarafınca kaleme alınan tiyatro oyununda yürekli, akıllı sadece çekingen ve çirkin bir aşık olarak anlatılır. Bergerac’ın devasa burnu da karakteri üstünde büyük tesir yapar. Bu tür eserler ve Bergerac’ın döneminden bu yana kendisinden etkilenen şairlerin anlatıları, bazı zamanı olmayan olayların da yaşanmış benzer biçimde gösterilmesine niçin oluyor. 

Gerçekte ise Cyrano, gençliğinde muhafızlara katılmıştı. 1640 senesinde meydana getirilen Arras kuşatmasında yaralanmasının peşinden askeri kariyerine bir son verdi. Felsefeci ve matematikçi olan Pierre Gassendi’nin yanında bir süre çalıştı. Gassendi’den etkilenerek libertin (toplumun büyük kesimi tarafınca kabul edilen davranışları reddeden) bir felsefeyi benimsedi. 

Bilim kurgu yazan silahşör

Bergerac, Ay’a ve Güneş’e olan yolculuklarını anlattığı ve mizahi bir bilim kurgu eseri diyebileceğimiz emekleri Ay’a Seyahat ve Güneş Dünyası Hakkında’yı kaleme aldı. Bu kitaplarda 17. yüzyılın dini ve astronomik görüşlerini alaya almıştı. O dönemde Dünya’nın Güneş Sistemi’nin merkezinde olduğuna inanılıyordu. 

Fonograf ve bazı başka keşifleri kendi döneminde düşünce olarak ortaya atmış olsa da bir bilim insanı bulunduğunu söylemesi oldukça zor bir karakterdir. Bu fikirlerinin gerçekleştirilebilirliği mevzusunda herhangi bir emek harcama yapmamış, kuram ortaya koymamıştır. 

Bergerac oldukça genç yaşta vefat etti

Bergerac, daha 36 yaşlarındayken Fransa Kralı’nın hizmetindeki casuslar tarafınca düzenlenen bir suikaste kurban gider. Barok şiirleri, Makyavelist seçimi ve hicivleri üstünden bilindi. Direkt monarşiye ve de kilisenin krallık üstündeki etkisine karşı çıkması onu hedef haline getirmişti. 

Tiyatro oyunu ise karakterin sonunu ve öyküsünü daha değişik şekilde anlatır. Gene de bazı olayların zamanı gerçekliklerle benzerliği bulunur. Ek olarak Bergerac’ın karakterini de oldukça gerçekçi bir halde yansıtır. 

Fransız beyazperde uyarlamasında usta oyuncu Gerard Depardieu tarafınca canlandırılmıştır. Oldukça popüler bir oyun olarak tiyatrolarımızda pek oldukça usta ismin canlandırdığı bir karakterdir. Ek olarak “Biri ve Ötekiler” adlı Türk filmimizde de oldukça sık bahsi geçer.