Bakışımlı Yüzler İnsana Neden Daha Çekici Gelir?

Günümüzde insanların ister istemez içine düşmüş olduğu sayısız yanılgı bulunuyor. Bunların hem ilişki hem kariyer hem de gündelik hayatta kendini gösterdiğini biliyoruz. Elbet objektif olup varlıklarını kabul etmeden ilkin onları ortadan kaldırmak kolay olmuyor. “Acaba bende de bunlardan var mı?” diye merak ettiyseniz bu bağlantıya tıklayıp yanılgılar hakkında küçük çaplı bir denetim yapabilirsiniz.

Şimdi bunlara ek olarak gene haberiniz olmadan üzerinizde taşıyor olabileceğiniz ruhsal bir yanılgıya bakacağız. Daha ilkin güzelliğin insanları yanılgıya düşürüp düşürmediğine değinmiştik. Şimdiyse yüzdeki simetrinin kişilerde ne benzer biçimde durumlar ortaya çıkardığına bakacağız.

Ilkin kendiniz karar verin, bu yüzlerden hangisi ilk bakışta gözünüze daha hoş(?) göründü?

Ilk olarak şunu belirtmek gerekiyor. Bu yüzlerden bakışımlı olanın gözünüze hoş gelmesi, kendinizi fena hissettirmesin. Zira benzer yanılgıların bir çok bilinçsiz şekilde gerçekleşiyor. Hatta bir çok süre simetrinin varlığını bile fark etmiyoruz; bu benzer biçimde durumlarda yalnız bilincimizde bazı yargılar dolaşıyor.

Bakışım neden gözümüze hoş geliyor?

Kolay olan faktörle adım atmak gerekirse, insanlığın simetriyi genel olarak ‘iyi olmakla’ bağdaştırmasını gösterebiliriz. Hatta yalnız biz değil, bu alanda araştırmalarını gerçekleştirmiş birçok profesör, bu faktörü kesinlikle belirtiyor.

Bu durum, tarihin eski dönemlerinde de böyleydi. Hâlâ kelebeklerin birbirinin yansıması benzer biçimde görünen kanatları, birbirini aynaymış benzer biçimde takip eden dansçılar ve daha nice şeye baktığımızda içimiz hoş olur. Bunlar bakışımlı olmadığında ise gözümüze o denli da güzel görünmez.

Bunun günümüzde, psikoloji alanında ‘algısal ön yargı’ (perceptual bias) şeklinde bir adı de var:

Bu aslına bakarsak daha genel bir terim olmasına rağmen bakışım hakkında ön yargıları da içinde barındırdığından mevzumuza bağlayabiliriz.

Kendisini ise alışılagelmiş yargıların, kişilerin düşüncelerini saptırması şeklinde açıklayabiliriz. “X özelliği kötüye işaret” taslağından harekete geçebilirsiniz. Kırmızı yanaklar, büyük kulaklar, minik eller… sonu gelmez.

Bir öteki mühim etken ise evrimsel sürecin getirilerinden ve tıbbi bilgilerimizden kaynaklı.

Dediğimiz benzer biçimde insanlık olarak bakışımlı şeyleri, sağlık da dahil olmak suretiyle her açıdan iyiyle bağdaştırmaya yatkınız. Bu, eski dönemlerde (hatta günümüzde bile) eş arayışlarında bir artı puan olarak karşımıza çıkıyor. Bunun, şu demek oluyor ki “bakışım eşittir iyi” düşüncesinin eş arayışlarında kendini göstermesinde, bakışımlı olmayan yüzlerin sağlıksız olarak görülmesinin de görevi var.  Ne de olsa vücudumuzun eşi olmayan bir düzeni ve gelişimi var.

O yüzden herhangi bir problem olmadığı takdirde bu eşi olmayan gelişim de devam edebilir. Bu da bakışım problemi var ise, vücudun gelişiminde de problem olduğu izlenimini uyandırır.

Kendine olabilecek en iyi eşi arayan kişiler için (ki naturel olarak çoğumuz buna dahiliz), bakışımlı yüz hatlarına haiz olmayan kişiler 1-0 geride başlıyor. Hatta mevzu yalnız eş seçimi değil…

John Koetsier

Burada durup “ben bunu asla yapmam” demenize gerek yok. Bu sebeple bunlar bilgili yaptığınız şeyler değiller. Zira bilincinize yerleşen bilgiler doğrultusunda kişiler hakkında ister istemez önden bilgileriniz oluşuyor.

Bakışımlı olmayan yüz hatları, öteki birçok uyarandan yalnız bir tanesi. Bu sebeple ben asla yapmam düşüncesini kenara koyup her daim objektif olmaya çaba gösterin.

Arkadaşlıklarda bile bu durum gözlemlenebiliyor.

Bakışımlı yüzü olmayan dostlarım olmamalı benzer biçimde bir düşünceden bahsetmiyoruz. Arkadaşlarınızın fizyolojik özellikleri, iyisiyle kötüsüyle aklınızda yer edinir ve onların neden yakınınızda bulunduğunu düşündüğünüzde aklınıza, fizyolojik açıdan kusurlarının önüne geçen minimum 1 özellik gelir. Ya da bunun tam tersi olur.

Bir ihtimal fazlaca yakışıklı yada güzeller, bir ihtimal fazlaca paraları var, kim bilir hiçbir yerde bulamayacağınız arkadaşlığı ve itimatı size sağlıyorlar. 

Bir de sunacak bir şeyi olmamasına karşın göz önünde olan kişileri düşünün.

Günümüzde şirketlerin birini alıp kuvvetli hâle getirmesi oldukça kolay. Bunu sırf maddi amaçlarla sıfırdan ortaya çıkarılan ve şirket desteğiyle anında üne kavuşan şarkıcılarda, bir çok influencer’da ve öteki pek fazlaca kişide görebiliriz. Aklınıza gelen onca adı kenara koyduysanız “Bunun simetriyle alakası ne?” sorusunu cevaplayalım.

Bu kişiler meşhur oldukları için meşhur olmaya devam ettikçe (paranın parayı çekmesi benzer biçimde) hem öteki şirketlerden hem de insanlardan gelen ilgi de üstlerine doğruluyor. Dediğimiz benzer biçimde eş yada dost arayışında olabildiğince mükemmeliyetçilik ön planda olur. Aynı durum mevzu simetriye ulaşınca de kendini gösterir ve aynı şekilde ilginin ortaya çıkmış olduğu görülür.

Okulun en güçlüsüyle dost olmayı istemek, varlıklı karı/koca bulmak, bakışımlı yüz hatlarına haiz biriyle beraber olmak… Hepsi bahsettiğimiz yere çıkan istekler.

Fakat fark edeceğiniz suretiyle kimse durduk yere güç yada para istemez. Bunlar toplumun içindeki yarışta kişilere avantajlar sağlamış olduğu için devamlı kovalanır ve asla durağan(durgun) durmazlar.

Daha ilkin şişman kadınların çekici görüldüğü dönemlerden günümüzdeki ince bel kriterine kadar olan yolculuğa bakınca bunu daha net görebilirsiniz.

Tüm içinde ne olduğu özet olarak toplayalım:

TIME

Bakışımlı yüzler zekâ ve sağlıkla bağdaştırılsa da bilim adamları bunun üstüne emekler gerçekleştirmiş oldu ve simetriyle zekâ ve sağlık içinde bir bağ bulamadı.

Öte taraftan fazlaca asimetrik olan yüzlerde genetik bozuklukların olması aslına bakarsak oldukça olası. Fakat burada hızlıca ön yargıya başvuran beynimiz fazla tepki veriyor benzer biçimde görünüyor. Her asimetrik yüzü olanın genetik sorunları olacak diye bir şey yok. Bu yalnız burnunu çeken birinin direkt korona hastası bulunduğunu düşünmek benzer biçimde bir şey.

Kabaca bu yanılgıyı beynimizin keyfine(?) yorabiliriz. Zira kendisine belli başlı uyaranlar verildiğinde, daha rahat çözümleyebildiğine daha süratli tepki veriyor. Bu da bakışımlı objeleri bir adım öne çıkarıyor. Elbet bunun fazlası da yorucu olabiliyor.

Bu mevzuyu daha iyi oturtmak isterseniz alttaki içeriğimize de göz atmayı ihmal etmeyin: