Yunan Mitolojisi Tanrısı: Eros Kimdir?

Aşk ne güzel şey değil mi? Birini görür ve ansızın kalbimizden vurulduk şeklinde hissederek amansız bir sevdaya düşeriz. Yunan mitolojisindeki hikayelere baktığımız süre iki insanoğlunun birbirine aşık olmasının sebebi aşk tanrısı Eros’un oklarından bir tanesidir. Bir çok süre ansızın ortaya çıkan aşk olgusuna anlam yüklemeye çalışan Antik Yunanlılar, bu şekilde bir duygunun olsa olsa aşk tanrısı Eros tarafınca geldiğine inanırlar.

Eros hakkında günümüze kadar gelen sayısız öykü var. Bunlardan her birinde aşk tanrısının var oluşu, yaptıkları ve hatta görüntüsü bile değişiyor. Ortak olan en mühim nokta ise onun aşıkların tanrısı olduğudur. Eski inanç, yeni mitolojik öykü olan Eros binlerce yıl ilkin anlatılmış olsa bile bugün hala popüler kültürde etkilerini görmek mümkün. Gelin aşk tanrısı Eros kimdir yakından bakalım ve onu bugüne getiren hikayelerden bazılarını görelim.

Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros kimdir?

Antik Yunanlılar periyodunun dini bir inanç sistemi olan ve hikayeler vasıtasıyla dilden dile aktarılan olaylar günümüze kadar gelmiş olarak Yunan mitolojisinin temellerini oluşturmuşlardır. Söz mevzusu inanç sisteminde insan aklımızla o dönem tam olarak çözemediğimiz mevzular bir tanrıya atfedilmiş ve neredeyse her duygu ve fiil için bir tanrı figürü yaratılmıştır.

İşte Yunan mitolojisinde aşkı anlamlandırmak için kullanılan tanrı da Eros’tur. Aşkın, şehvetin, tutkunun, erotizmin tanrısı olan Eros, Roma mitolojisindeki Cupid’in karşılığıdır. Erotik kelimesinin kökeni de Eros adından gelmektedir. Orijinal konularında genç ve yakışıklı olarak resmedilen Eros, Helenistik dönemden sonrasında bir bebek olarak resmedilmeye adım atmıştır.

Eros ne yapıyor?

Eros’un unvanı aslına bakarsanız ne yaptığını açık bir halde ortaya koyuyor, o bir aşk tanrısı. İnsanlığın var olduğu günden yok olduğu güne kadar organik olarak sürecek üremenin sembolü. Bu yüzden aşk, tutku, kösnü şeklinde duygulardan da görevli. Kimi zaman alev kollu olarak resmedilse de Eros bir çok süre pek oldukca Yunan mitolojisi tanrısı şeklinde insana benzer ve büyülü oklarıyla insanları birbirine aşık eder.

Eros’un ortaya çıkış amacı da tam olarak budur. Bundan dolayı hepimizin bilmiş olduğu şeklinde aşk ve tutku şeklinde duygular bir çok süre herhangi bir nedene bağlı olmadan ortaya çıkan ve kişiyi sanki hakikaten kalbinden vurulmuşa çeviren duygulardır. Bu karmaşayı çözemeyen Antik Yunanlılar, insanları ve tanrıları birbirine aşık eden olsa olsa aşk tanrısı Eros’un oklarıdır demişlerdir. 

Aşk tanrısı Eros’un ortaya çıkış hikayesi:

Yunan mitolojisinde karşımıza çıkan tüm tanrıların ve tanrıçaların belirli ortaya çıkış hikayesi vardır. Eros ise bunlardan bir tanesi değildir. Bundan dolayı aşk nasıl ki herhangi bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmıyor, Yunan mitolojisi hikayelerine gore de Eros’un bir ortaya çıkış sebebi yok. Aşk tanrısı Eros, dünya ve insanlarla beraber ortaya çıkmıştır.

Değişik hikayelere baktığımız süre ise karşımıza bir köken öykü çıkıyor. Buna gore güzellik tanrıçası Afrodit yaratılırken çevresinde oluşan köpüklerden iki tanrı daha ortaya çıkmıştır. Bunlar Eros ve Anteros’tur. Eros, insanları ve tanrıları birbirine aşık ederken Anteros, bu aşka karşılık vermeyen insanları ve tanrıları cezalandırmaktadır.

Bazı hikayelerde Afrodit’in oğlu olduğundan bahsedilen Eros, Afrodit’in en sadık hizmetkarlarından bir tanesidir. Afrodit kadınların aşkını temsil ederken Eros erkeklerin aşkını temsil etmektedir. Kronos, Zeus’u yemeye gittiği süre Zeus’a haber verdiği için Eros’un Kronos tarafınca yakalandığı ve kanatlarının yendiği şeklinde hikayeler de vardır.

Eros’un aşkı Psyche:

Eros ile alakalı pek oldukca hikayeye baktığımız süre oklarıyla insanları ve tanrıları birbirine aşık etmiş olduğu sadece o okların kendi üstünde bir tesiri olmadığından bahsedilir. Sadece bir öykü vardır ki aşk tanrısı Eros’un bile dünya güzeli bir ölümlü kadına aşkından bahseder.

Hikayeye gore Psyche isminde bir kadın yaşarmış. Bu kadın o denli güzelmiş ki Afrodit onu delice imrenmiş ve Eros’a bu kadını çirkin bir yaratığa aşık etme görevi vermiş. Eros, görevi yerine getirmek için kadının yanına gittiği süre oracıkta ona aşık oluvermiş. 

Eros, Psyche’yi Afrodit’ten saklamak için bir büyü yapmış sadece bu büyü bozulmuş. Eros, Afrodit’ten af dilemiş. Afrodit, Psyche’ye başarması olanaksız olan üç tane vazife vermiş. Öteki tanrıların yardımıyla bu üç görevi de yerine getiren Psyche, ölümsüzlükle ödüllendirilmiş. 

Eros’un öteki tanrılarla olan ilişkileri:

Yunan mitolojisinin deposu olarak kabul edilen sayısız eserde aşk tanrısı Eros ile öteki tanrılar içinde yaşanmış olan ilişkilerin çatışma dolu bulunduğunu görüyoruz. Bundan dolayı Eros’un attığı oklar, en yüce tanrıları bir amansız bir sevdaya düşürecek güçtedir. Baş tanrı Zeus, Apollo, Hades ve hatta beraber çalmış olduğu Afrodit bile Eros’un oklarından nasibini almıştır.

Ne var kısaca tanrılar da aşık olsun işte diye düşünebilirsiniz sadece bu karakterlerin dünyayı yönettiklerini ihmal etmeyin. Seneca, Phaedra adlı eserinde Eros’un okunun Zeus’u sönmeyen alevlerle kısaca aşkla yaraladığını anlatır. Aynı eserde Eros’un okları yüzünden pek oldukca tanrının cennetten kovulduğundan ve yeryüzünde yaşamaya mahkum edildiğinden bahsedilir. 

Antik Yunan’da Eros figürü:

Helenistik dönem sonrası aşk tanrısı Eros, bir çok süre kanatlara haiz ufak bir çocuk ya da bebek olarak resmedilmiştir. Sadece ortaya çıkış konusunda gördüğümüz şeklinde aslına bakarsak Eros genç ve yakışıklı bir erkektir. Üstelik tek kabiliyeti de insanları ve tanrıları birbirine aşık etmek değildir. Eros bununla birlikte yırtıcı hayvanları da evcilleştirebiliyordu.

Eros’un yırtıcı hayvanları evcilleştirebilme becerisi sebebiyle Antik Yunan döneminde yanında keçiler, tavşanlar, kaplanlar ve aslanlar varken resmedilmiştir. Elbet bu figürlerde aşk tanrısı olduğu unutulmamış ve yanına güller eklenmiştir. Meydana getirilen heykellerinin büyük bir bölümünde Eros bir o kadar güzel gösterilmiştir ki bazıları mükemmelliğin karşılığı olarak Eros’un görüldüğünü düşünür. 

Çağdaş dünyada Eros:

Çağdaş dünya için Eros artık emsalsiz bir halde aşkın sembolüdür. Popüler kültürde de kendine yer kabul eden bu karakterin adıyla sayısız marka vardır. Bir çok marka Eros adını kullanarak ürünlerinin tutkulu çağrışımlar yaptığını düşünürler. Elbet aşkın vazgeçilmezi olan Sevgililer Günü’nde de Eros unutulmaz ve sayısız ürün üstünde isim ya da görsel olarak karşımıza çıkar.

Attığı oklarla tanrıları ve insanları birbirine aşık eden Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros kimdir sorusunu yanıtlayarak onu bugüne dek getiren hikayelerden bazılarını anlattık. Eros’un oklarından nasibini almış okuyucularımız yorumlarda düşüncelerini paylaşabilirler.