Z Kuşağının Sıkça Yapmış olduğu ‘Sessiz İstifa’ Nedir?

Son zamanlarda Zoom, Teams ve Slack şeklinde emek verme platformlarında sessiz çekilme hakkında oldukca fazla konuşuluyor. Bilhassa Avrupa ülkesindeki çalışanların, işten daha çok doyum almak istedikleri ve daha iyi işleri hak ettiklerini düşündükleri için gelecek yıl işten çıkacaklarını söyledikleri görülüyor. 

Aslen bu kavram, işinden memnun olmayan insanların, daha iyi bir iş bulana kadar emek verme tempolarını sessiz bir şekilde değiştirmeleri durumuna karşılık geliyor. O vakit gelin, çalışanların bu garip girişimlerinin sebeplerine bir bakalım. 

Mevzu bir tek iş bırakmak mı?

Görsel: Mashable

Hayır, aslen bu yaklaşımın temel vakası, adından anlaşıldığı şekilde bir tek sessiz bir şekilde işi bırakmak değil. Burada kastedilenlerden biri; kişilerin, iş yerinde kendilerinden beklenen işin daha azını hayata geçirmeye başlamalarıdır. Zira hak ettikleri kadar karşılığını aldıklarını düşünmüyorlar. Kısaca ”nasıl olsa bana ek bir ödeme yapılmayacak” diye düşündükleri için kendilerinden istenen ek işleri yapmayı reddedebiliyorlar. Hatta bu durum TikTok’ta Z kuşağı içinde oldukca konuşulmuş olduğu şeklinde gençler birbirlerine bu mevzuda tavsiye de verebiliyorlar.

Bu durum Y kuşağında da deneyimlenebiliyor. Sadece Z kuşağı içinde daha yaygın olduğundan bu dönem odağında ele alınabilecek bir kavram bulunduğunu söyleyebiliriz. Gençler, bu şekilde davrandıklarında işverenlerinin onları ‘tembel’ diye yaftaladıklarından söz ediyor. Sadece bu kavram; kişilerin tüm hayatlarına hükmedecek şekilde yaptıkları işi odak noktası haline getirmek istememeleri düşüncesi üstüne kurulu diyebiliriz. Zira bilhassa pandemide evden emek verme sürecine geçilmesi, bir çok kişinin iş ve hususi yaşamı arasındaki dengeyi kaybetmesine yol açmıştı. Bu yüzden çalışanlar, bu dengesizliğe karşı sessiz bir şekilde işi bırakma planları yaparak isyan etmeye başladı diyebiliriz. 

Aslen bunu yapanların temel isteği “daha iyi ve anlamlı bir yaşam yaşamak”.

Görsel: Business Insider

Bu davranışı gösteren kişiler, son 20 yıl içinde kapitalizmin geldiği şu noktada, çalışanlardan yapmaları gerekenden daha çok iş talep edildiğinden şikayet ediyor. Hatta resmen bunun parasız emeğe dönüştüğünü de söyleyebiliriz. Zira bir çok kişinin, kalmış olduğu fazladan mesailerden para bile almadığı durumlar söz mevzusu olabiliyor. Bu mevzunun ağırlıklı olarak Z kuşağında baş göstermesinin sebebi; bu kuşağın, anne babaları kadar güvenceli bir işe ve tertipli bir yaşam standardına haiz olamamasıdır diyebiliriz.

Görsel: Today

Aslına baktığımızda 35 yaş altının (bu da Z ve Y kuşağı oluyor), nispeten daha kolay yükselebilme pozitif yanları olan işleri tercih etmiş olduğu, meydana getirilen araştırmalarca ortaya konmuş durumda. Sadece gençlerin bu işlere yönelmesi, bir çok vakit sözleşmelerin, işte kalıcılığın ve mal-mülk sahibi olma durumunun belirsiz olmasına yol açabiliyor. Hatta bu kişiler haddinden fazla çalışıp terfi ve prim almak için çabalasa bile gene de önlerine üstleri tarafınca engeller çıkarılabiliyor. 

Meydana getirilen bir araştırmada gençlerin, çalışmış oldukları yerlerde daha çok esneklik ve işe bağlanacak bir amaç aradıkları söyleniyor. Bununla beraber toplumsal yaşamlarında da yaptıkları bu işin, kendilerine bir doygunluk sağlaması icap ettiğini düşündükleri ortaya çıkıyor. İşte bundan dolayı bir çok şahıs, daha iyi yaşamak için emek vermeyi reddedip sessiz istifayı tercih edebiliyor. 

Sessiz çekilme icra eden kişiler, patronlarının kendilerine karışmasına artık izin vermiyor.

Görsel: Fortune

Başta da belirttiğimiz şeklinde bu kişiler, bir tek işten çıkmıyor işe devam etseler bile taktik değiştiriyorlar. Bu şekilde yapanların bir çok, ”madem hakkımı alamıyorum, o vakit en minimum düzeydeki performansı gösteririm” mantığına girebiliyor. Kısaca çalışanlar, eskiden gösterdikleri performansı düşürüyor. Bu da işverenlerin gözünde, işten kaytarmak şeklinde anlaşılabiliyor. Bir de şu var: Bu insanların gösterdikleri yüksek çaba, karşılarındaki şahıs tarafınca anlaşılıp o çaba daha iyi bir konumla, yüksek maaşla yada primle ödüllendirilmediğinde, kişilerin kişilik saygılarında düşüş gerçekleşiyor.

Aslen bu insanoğlu, bu şekilde davranarak iş yaşamı sebebiyle hususi hayatlarında kaybettikleri mutluluğu, umudu ve öz saygıyı geri kazanmak istiyor. 

Görsel: Harvard Business Review

Birleşik Krallık’ta meydana getirilen 2017-2021 yıllarını kapsayan bir araştırmada, kişilerin yarısından fazlasının iş ve hususi yaşamındaki dengeyi kaybetmiş olduğu, hususi hayatına işini taşımış olduğu ortaya çıkıyor. 2022 senesinde gene aynı ülkede meydana getirilen başka bir araştırmada, çalışanların yalnızca %9’unun işine bağlı olduğu görülüyor. Kısaca bu araştırmalara bakıldığında; çalışanların, emeklerini korumak için gösterdikleri bu tepkinin pek de haksız olmadığını söyleyebiliriz. 

Ki 2019 senesinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO); yorgunluğu, iş hayatıyla özdeşleştirdiği bir açıklama yapmış oldu. DSÖ’ye nazaran, bitkinlik; tükenme, iş esnasında zihinsel olarak odaklanamama ve performansın düşmesi ile karakterize bir duygu, şu demek oluyor ki iş hayatıyla ilgili bir deformasyon olarak kabul edilir. Bitkinlik, aşırı çalışmanın bir sonucu olduğundan kişilerin ruhsal ve fizyolojik sağlığını negatif etkileyebilir. 

Görsel: Harvard Business Review

Meydana getirilen araştırmalar, iş yerlerinde mutlu olan insanların daha üretken ve işine daha bağlı bulunduğunu gösteriyor. Bu şekilde çalışan kişiler, sakince işlerini hayata geçirmeye odaklandıkları için iş dostlarıyla da daha azca rekabet edebiliyor. Aslen firmalar bu yaklaşımı benimsediklerinde, çalışanların kendilerine daha sadık olmasını sağlayabilir. Sadık bir çalışan demek, gene şirket için yüksek kar anlamına gelir.

Görsel: Inc. Magazine

Sessiz istifaya mahal vermek ise bir çok şirket için negatif sonuçlar doğurabiliyor. Zira bu durum, o firmanın çalışanı artık motivasyonunu yitirmiş, çoktan salıvermiş anlamına gelir. Bu da ne yazık ki firmanın kendi içindeki disiplinsizliğin ve motivasyonsuzluğun, çalışanın üstündeki tesiri oluyor. Zira işverenler, her bireye ‘yeri doldurulabilir’ konumlar olarak baktıkları için kısa vadede kar etseler bile uzun solukta yerini doldurdukları konumların da sessiz bir şekilde boşalmasıyla yitik yaşayabiliyor.

Bu yüzden uzun solukta yitirmek istemeyen iş verenlerin, çalışan refahını gözetmek, onların kişiliklerine ve hususi hayatlarına saygı duymak, insani mesailer ayarlamak şeklinde bazı iyileştirmeler yapmaları gerekiyor. Peki siz asla daha ilkin sessiz istifayı denediniz mi? Deneyimlerinizi ve düşüncelerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: Nation World News, Istanbul Gelisim University