Kurbağaların Noksan Uzuvları İlaç Yöntemiyle Tekrardan Büyütüldü

Gelişen teknoloji ile beraber tıp alanında ‘çığır açıcı’ olarak nitelendirilebilecek birçok yeniliğin ortaya çıktığını söylemek mümkün. Bu biçim gelişmelere; geçtiğimiz günlerde sizlere aktardığımız iki domuz böbreğinin bir insana nakledilmesi, yada birkaç hafta ilkin bir domuz kalbinin bir insana ilk kez başarı göstermiş bir halde nakledilmesi örnek olarak gösterilebilir.

Şimdi de bilim adamları, rejenerasyon (yenilenme) teknolojileri mevzusunda mühim bir adım attı. ABD Birleşik Devletleri’nde bulunan araştırmacılar, kurbağaların tamamlanmamış bacaklarını yine büyütmesine olanak elde eden bir tedavi geliştirmeyi başardı.

‘Rejeneratif tıp için mühim bir adım’

Bazı hayvanların yenilenme; şu demek oluyor ki rejenerasyon adı verilen kabiliyetleri bulunuyor. Onarımsal yenilenme olarak da malum bu durum; bazı eklem bacaklıların (yengeç şeklinde), balıkların, semenderlerin kaybettikleri uzuvlarını yine büyütmesini sağlıyor. Bu şekilde bir yeteneğin de tıp alanındaki gelişmelerde mühim bir rol oynayabileceği düşünülüyor.

Rejenerasyon kabiliyetine haiz hayvanlardan biri ise Xenopus laevis adı de verilen Afrika pençeli kurbağası. Sadece bu tür, yalnızca iribaş (yavru) iken uzuvlarını yenileyebiliyor. Yetişkinlikte ise bu kabiliyet kaybediliyor. Harvard ve Tufts Üniversitesi’nden bilim adamları da bu kurbağalara yönelik bir ilaç geliştirerek kaybedilen uzuvların geri kazanılmasını sağlamış oldu.

‘Yenileyici tıbbın hedeflerine yaklaşmada mühim bir adım’ olarak tanımlanan araştırmada, kurbağanın ampute olan bölgesine rejeneratif ilaç karışımı içeren bir silikon başlık yerleştirildi. Arkasından bu başlık 24 saat süresince tamamlanmamış bölgede bekletildi. Meydana getirilen 18 aylık gözlemler sonucunda da kaybedilen uzvun bulunmuş olduğu bölgede kas, kemik ve çıkıntılardan oluşan yeni bir yapının oluştuğu gözlemlendi.  

‘İnsanlara yönelik tedavilere rehberlik edebilir’

Science Advances’te piyasaya çıkan araştırmanın yazarları bu durumu ‘bir sürpriz’ olarak nitelendirdi. Uzmanlar, oluşan yeni uzvun kaybedilen bacak kadar işlevi olmadığını; sadece tepki verip canlının yüzmesine destek olabildiğini altını çizdi. Araştırmacılardan biyolog Kelly Tseng de yapmış olduğu açıklamada, “Oluşan şey tam bir uzuv değil; sadece geliştirilen tedaviye sağlam bir cevap” ifadelerine yer verdi.

Sonraki çalışmalarda bu tedavinin memelilerde deneneceğini kaydeden bilim adamları, bu araştırmada kullanılan tekniğin insanlarda kullanılma olasılığının şu an için düşük bulunduğunun da altını çizdi. Buna sebep olarak da insanların Xenopus türü kurbağalar şeklinde rejenerasyon kabiliyetine haiz olmaması yayınlandı.

Gene de kurbağalar üstündeki bu araştırmanın ümit verici bulunduğunu söylemekte yarar var. Erişkin kurbağaların insanoğlu şeklinde rejenerasyon kabiliyetinin olmadığını belirten uzmanlar, bu tekniğin insanoğlu için geliştirilebilecek olan tedavilere öncülük ve rehberlik edebileceğini ifade ediyor ve şunları söylüyor: “Bigün muhtemelen bir uzvunu yitirmiş bir insanoğlu için bu biçim bir tedavi geliştirebileceğiz ve kaybedilen uzuvların yine oluşmasını sağlayabileceğiz.”