’25 İslami kripto para biriminden bir tek 5’i ayakta kaldı’
Anadolu Ajansı’nın haberine gore Avrupa’da İslami bankacılık ve finansın öncü isimlerinden biri olarak malum Alman ekonomist Michael Gassner, şimdiye kadar İslami kripto para birimlerinden başarı hikayesi çıkmadığını belirterek, “25 İslami kripto para biriminden bir tek 5’i ayakta kaldı.” dedi.
Gassner, AA muhabirine, “İslam, Para ve Refah” adındaki yeni kitabında ele almış olduğu İslam ve kripto para ilişkisine dair değerlendirmelerde bulunmuş oldu.
AA’da yer edinen haberdeki yorumlar şu şekilde:
Bitcoin’in son yıllarda kullanımının arttığını ve blok zinciri teknolojisinin, kripto paraya eğilimi yükselttiğini belirten Gassner, “Blok zinciri teknolojisi, sanal parayı merkezilikten çıkardığı için büyük bir buluş olarak görüldü. Artık bu paraların muhasebesini tek bir şahıs yada merci yapmıyor, kabiliyeti olan hepimiz muhasebe işine katılabiliyor.” ifadesini kullandı.
Gassner, fiyattaki sık değişkenlik sebebiyle Bitcoin ve öteki popüler kripto paraların güvenilirliğinin tartışıldığına işaret ederek, şunları söylemiş oldu:
“Bitcoin, günümüzde oldukça karlı bir yatırım olarak görülse de şu an uyuşturucu kaçakçıları bile sattıkları malın kıymetini Bitcoin’e gore belirlemiyor. Netice olarak bu, işlevsiz bir para birimi. Bitcoin’i bir kişiye taksitle otomobil satmak için kullanamıyoruz. Zira taksitle belirlenen miktarın değerinin ileride nasıl biteceğini bilmiyoruz. Bu yüzden Türkiye, Mısır ve Endonezya başta olmak suretiyle bazı alimler, kıymetli eşya tarafınca desteklenmeyen sanal parayı caiz olarak görmüyor.”
– Müslümanlar için ortak kripto para, uygulanabilir değil
Müslüman kuruluşların çoğu zaman altın yada gümüş şeklinde kıymetli eşyalar tarafınca desteklenen kripto paralara fetva verdiğini dile getiren Gassner, “İlk İslami dijital para olan e-Dinar, birim karşılığını 85 gram altına sabitliyor. Kısaca parasını çekmek isteyenin, parasının gram karşılığındaki altın kıymetini de geri alabilmesi öngörülüyor. Fakat geri alma mevzusunda da parayı piyasaya devam eden firmanın güvenilirliği mevzusu devreye giriyor.” ifadesini kullandı.
Gassner, İslam ülkelerinin ortak bir kripto para birimi kullanmasının Müslümanlar için bir dönüm noktası olup olmayacağına dair oldukça sual aldığını aktardı. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ortak para birimi avroyu örnek veren Gassner, şu şekilde devam etti:
“Müslüman dünya için ortak kripto para birimi üretmek zor bir mevzu. Müslüman ülkelerin hepsi ekonomik olarak değişik konumda olduğundan ortak bir para birimi kurmaya dair fikirler hayata geçemedi. Zira para biriminin kıymeti arttıkça, ekonomisi düşük olan ülkeler daha oldukça borçlanacak. Bu yüzden ortak kripto parayı da uygulanabilir bulmuyorum.”
Gassner, İslami dijital paraların şimdiye kadar piyasada başarı örneği sergileyemediğini vurgulayarak, “Yaptığım araştırmalarda şimdiye kadar 25 İslami dijital para buldum. Şu an bu 25 İslami kripto para biriminden bir tek 5’i ayakta kaldı. Diğerleriyse hile ve usulsüzlük şeklinde nedenlerden batkı etti.” diye konuştu.
– Kripto para dolandırıcılığından 7,8 milyar dolar para kaybedildi
ABD merkezli Chainanalysis firmasının araştırmasına gore, şimdiye kadar dünyada kripto para dolandırıcılığından kaybedilen para miktarının 7,8 milyar doları bulduğunu belirten Gassner, “Dolandırıcılık vakaları sebebiyle Türkiye’de Diyanet İşleri Başkanlığı, kripto paradaki güvensizliğe dair 2017’de halkı uyarıcı açıklamalar yapmış oldu.” dedi.
Gassner, kripto paranın Müslüman dünya için yararları da olabileceğinin altını çizerek, “İslami kripto paralar, devletler tarafınca piyasaya sürüldüğünde finansal katılımcılığa katkı sağlayabilir, merkez bankalarına negatif faiz oranı uygulama şeklinde müdahale imkanları da verir. Fakat paranın yönetimine dair etik davranılması şarttır.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Kripto paraya yatırımları, kişinin çocuğunu başka birine emanet etmesi şeklinde gördüğünü belirten Gassner, “Çocuğumuzu birine emanet etmek helal midir? Evet fakat emanet edeceğimiz kişilerin itibarı ve güvenilirliğini denetim ederiz. Aynı şeyi varlığımız için de yapmalıyız.” ifadesini kullandı.
Gassner, kripto paraya yatırım yapmak isteyenlere, “emanet etmiş olduğu varlıktan görevli olabilecek saydam bölgeleri tercih etme” tavsiyesinde bulunmuş oldu.
