Mars’taki Bazı Yaşam İzlerinin Iyi mi Silmiş olduğu Açıklandı

Mars yüzeyinde bulunan kayaçlarda, gezegenin geçmişini aydınlatabilecek, fosilleşmiş kanıtlar bulunuyor. Sadece NASA’nın Curiosity adlı uzay aracının gerçekleştirdiği garip bulgu, geçmişe dair izlerin bazı kaya parçalarından tamamen silindiğini gösteriyor.

Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı’nın 2011’de Mars’a gitmek suretiyle fırlattığı Curiosity aracı, hâlihazırda Kızıl Gezegen’deki Gale kraterinde araştırmalar yapıyor. NASA, Curiostiy’nin araştırmaları sonucunda Mars’ın yaşam imkânı sunma potansiyelini ortaya çıkarmayı hedefliyor.

Curiosity, Mars’ta tortul kayaçlar üstünde çalışıyor

Curiosity, yaşam potansiyeline dair izler aramış olduğu için Gale kraterindeki kil mineralleriyle dolu tortul kayaçları inceliyor; zira kil, yaşamın temel bileşenlerinden olan suyun geçmişte var olduğu anlamına gelebilir. Bu da yaşanabilirliğin mühim bir göstergesi.

Uzay aracının 2019’da Vera Rubin sırtında izlediği tesadüfi bir rota, ortalama 3,5 milyar yıl ilkin bir gölde oluşan çamurtaşı katmanı üstünde araştırma yapmasını sağlamıştı. Curiosity, aralarında 400 metreden daha azca bir mesafe bulunan iki alandan toprak örnekleri topladı ve her iki alandaki çamurtaşları da aynı zamana ve aynı bölgeye aitti. Bu da benzer miktarlarda kil minerali içermesi beklentisini yaratmıştı sadece bir kısımdaki toprak parçası, beklenen mineral miktarının yalnız yarısını barındırıyordu.

Son aşama tuzlu bir su katmanları etkilemiş

Bu garip gözlemle beraber, NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nden Tom Bristow liderliğindeki araştırmacıların yitik kile dair bir izahat yapması gerekti. Ekip, en ihtimaller içinde senaryonun, yukarıda bulunan bir sülfat tortusundan kil tabakasına su sızmış olma ihtimali bulunduğunu dile getirdi. Buna bakılırsa, son aşama tuzlu olan bu su, eski gölün dibindeki kum tanelerinin arasından sızmış ve aşağıdaki bolca mineralli katmanlarda değişikliğe yol açmıştı.

Araştırmacılara bakılırsa göl, kuruduktan sonrasında da Gale kraterindeki yeraltı suyu yüzeyin altında kimyasalları taşımaya ve çözmeye devam etmiş. Bunun sonucunda da bazı çamurtaşı bölgeleri değişik koşullara maruz kalmış.

Kayaçlarda diyajenez gerçekleşmiş

Tuzlu suya maruz kalan bu bölgeler, değişen mineralojinin jeolojik ve muhtemelen biyolojik kaydı silinmiş olduğu “diyajenez” adında olan bir süreç geçirmiş oldu. Diyajenez; tortul kayaçların, ısı ve basıncın etkisiyle başkalaşımı değişik tortul kayaçlara dönüşümünü ifade ediyor.

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde yerbilim profesörü olarak vazife icra eden ve araştırmanın ortak yazarı olan John Grotzinger’e bakılırsa diyajenez, potansiyel yaşam kanıtlarını silmiş olsa da mikroskobik canlılara dost ortamlar yaratabilir. Grotzinger, yapmış olduğu açıklamada, “Bunlar, eski yaşamın kanıtlarını aramak ve yaşanabilirliği ölçmek için muhteşem bölgeler.” ifadelerine yer verdi.