NASA Perseverance’te Seneler Öncesinin İşlemcisini Kullanıyor

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), kısa bir süre ilkin Mars’ta tehlikeli sonuç ehemmiyet arz eden bir vazife başlattı. Bundan aylar ilkin uzaya gönderilen Perseverance (Azim) adlı bulgu aracını Mars’a indirmeyi başaran NASA, bu bulgu aracıyla Mars’ta yaşamın mümkün olup olmayacağına ilişkin izler arayacak. Elde edilecek bulgular, Mars’ta daha evvelde yaşam olup olmadığına dair de mühim veriler elde etmiş olacak.

NASA’nın bu denli mühim bir vazife yürütüyor, ek olarak bu görevin uzayda gerçekleşiyor oluşu, kullanılan teknolojilerin çağının ötesinde bulunduğunu düşündürüyor. Neticede Kızıl Gezegen’e gidip, otonom iniş gerçekleştirip, veri biriktirerek bu verileri Dünya’ya ulaştırmak pek de kolay bir şey olmasa gerek. Sadece durum pek de bu şekilde değilmiş şeklinde görünüyor. Zira NASA’nın, Perseverance’te artık demode hale gelmiş olan bir işlemci kullandığı açığa çıktı.

Perseverance, enerjisini 1998 model iMac G3’te kullanılan PowerPC 750’den alıyor

New Scientist’te yer edinen bir habere nazaran NASA, Perseverance’te PowerPC 750 işlemci kullandı. Bu işlemci, 1998 senesinde piyasaya sürülen Apple iMac G3’e yaşam vermişti. Peki NASA, o seneler için mühim özellikler sunuyor olsa da artık tüketici elektroniği ürün grubunda tercih edilmeyen bu işlemciyi niçin kullanıyor? 

PowerPC 750, tek çekirdekli yapısında 233 MHz şeklinde oldukca düşük seviyede hız sunuyor. Neticede bugün piyasaya sürülen işlemcilerde 8 çekirdek ve 5.0 GHz hız standart hale gelmeye başladı. Haliyle NASA, oldukca daha süratli bir işlemci tercihinde bulunarak işleri kolaylaştırabilirken, bundan ortalama 23 yıl ilkin kullanılan bir işlemciyi tercih etmiş durumda. Sadece bu işlemciyi hususi kılan bir durum var. İşte NASA, bu hususi durumdan yararlanmak için Power PC 750’yi tercih ediyor. Yalnız, tek niçin de bu hususi durum değil.

Motorola tarafınca üretilen PowerPC 750, bugün en yeni işlemcilerde bulunan dinamik tahmin hususi durumunu kullanabilen ilk işlemciydi. Bu özellik, işlemci verimliliğini çoğaltmak için eğitiliyor ve bir sonraki işlem için tahminde bulunulmasını sağlıyordu. Geliştiriciler, işlemciye ne kadar oldukca informasyon işlerlerse, gerçek işlemlerdeki doğru tahmin olasılığı da o derecede artıyordu. Yalnız NASA; Perseverance’te kullandığı işlemciyi yukarıda kullandığınız tasarımda kullanmıyor. 

Havacılık ve müdafa endüstri teknolojileri üstünde çalışan İngiliz şirketi BAE Systems, NASA’nın kullanacağı işlemcilere hususi bir işlem uyguluyor. Meydana getirilen bu işlem, PowerPC 750’nin devasa yükseklikte seviyede radyasyona dayanıklı hale gelmesini sağlıyor. Ek olarak bu işlemci, meydana getirilen işlemler sonrasında da 125 santigrat aşama şeklinde yüksek sıcaklıklarda kullanılabilir oluyor. Bu özelleştirilmiş PowerPC 750’ye de “RAD750” deniliyor. Mevzuyla ilgili açıklamalarda bulunan BAE Systems yetkililerinden James LaRosa, bu şekilde bir işlemin uygulanmaması durumunda cihazların bozulabileceğini ifade ediyor.

NASA bundan seneler ilkin PowerPC 750 ile ilgili bazı açıklamalarda bulunmuştu. Matt Lemke tarafınca meydana getirilen açıklamalarda, bu işlemcinin Intel Core i5 ya da akıllı telefonlarda kullanılan işlemcilerden oldukca daha yavaş olduğu belirtilmiş sadece buradaki meselenin para ya da hız olmadığı söylenmişti. Bu işlemcinin daha ilkin de kullanıldığını ve sağlamlık ile güvenilirlik açısından kendini ispatladığını vurgulayan Lemke, bu tür projelerde kullanılan bir bileşenin işe yarayıp yaramayacağı hususunun daha bulunduğunun altını çizmişti. Kısaca NASA, 3 milyar dolarlık uzay görevinde risk almadan, daha ilkin kullandığı bileşenlerle yoluna devam etmeyi tercih etmiş durumda.

Ayrıca; PowerPC 750, yalnızca NASA tarafınca kullanılmıyor. Dünya yörüngesinde bulunan ve GPS, hava durumu, yeryüzü gözleme şeklinde değişik amaçlar uğruna kullanılan minimum 100 uyduda bu işlemci bulunuyor. Öte taraftan, askeri amaçla kullanılan uydularda da gene PowerPC 750’lerden faydalanılıyor. Kısaca bu tür bir tercih, rastgele alınmış bir karar değil…