Güneş Kreminin Tesirini Gösteren Unsur Kıymeti SPF Nedir?

‘Güneş girmeyen eve tabip girer.’ atasözüne mevzu olacak kadar mühim olan güneş ışınlarının saymakla bitmez yararları var. Sadece yararları olmasıyla birlikte maruz bıraktığı ultraviyole ışınlarının da epey ziyanı var. Ultraviyole ışınlarının negatif etkilerinden korunmak için yazları sıkça kullandığımız güneş kremlerinin koruma enerjisini ifade eden ve SPF kısaltması ile anılan unsur kıymeti son aşama önemlidir.

Güneş kremlerinin unsur kıymeti genel olarak 15, 30, 50, 75 ve 100’dür. Pek fazlaca kullanıcı en yüksek olandan alarak en yüksek korumayı sağladığını düşünür sadece SPF değerleri aslen bu kadar kati çizgilerle ayrılmazlar. Temel olarak güneşte kalma süresini belirten bu değerler, ne vakit ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınıza bakılırsa değişik koruma tesirleri sunarlar. SPF nedir yakından bakalım ve faktörler değerleri ne anlama geliyor görelim.

Güneş koruma faktörü SPF nedir? 

Sun Protection Factor, Türkçesi ile güneş koruma faktörü, özetlemek gerekirse SPF; kullandığınız güneş kreminin cildinizi ultraviyole ışınlarından hangi oranda koruduğunu gösteren bir değerdir. SPF kıymeti, kullanan kişinin güneş altında zarar görmeden kalacağı süreyi belirler. Güneş koruma faktörünün tam tesirini hissedebilmek için tavsiye edilen oranda güneş kremi kullanmak gerekiyor.

‘30 SPF, 50 SPF, 100 SPF’ şeklinde ifadeler ne demek?

Vatanımızda ve dünyada yaygın olarak kullanılan güneş kremi faktörleri 15 ve 30 SPF değere haizdir. Esasen dermatologlar tarafınca tavsiye edilen güneş kremi değerleri de bu şekildedir. Sadece piyasada 50, 75 ve hatta 100 SPF değerine haiz güneş kremleri görebilirsiniz. Peki, tüm bu unsur değerleri ne anlama geliyor?

SPF kıymeti aslen teknik olarak kolay bir çarpan sunuyor. Eğer güneş kremi sürmeden güneşe çıktığınız vakit cildiniz düzgüsel şartlar altında 10 dakika içinde yanmaya ve zarar görmeye başlıyorsa 15 SPF değerinde bir güneş kremi sürdüğünüz vakit bu süre 15 katına şu demek oluyor ki 150 dakikaya çıkıyor.

Gelin görün ki bu çarpanı tüm SPF değerlerinde direkt olarak uygulamak mümkün değil. Şu demek oluyor ki 100 SPF güneş kremi sürüp de bin dakika süresince güneş altında keyif süremezsiniz. SPF değerlerinin koruma etkilerini şu şekilde sıralamak mümkün;

• 15 SPF ultraviyole ışınlarını %93 oranında engeller.
• 30 SPF ultraviyole ışınlarını %97 oranında engeller.
• 50 SPF ultraviyole ışınlarını %98 oranında engeller.
• 100 SPF ultraviyole ışınlarını %99 oranında engeller.

Şu demek oluyor ki genel kabulün aksine aslen güneş koruma faktörü demek yalnızca süreyle ilgili bir durum demek değildir. Nerede, ne vakit ve ne kadar süre süresince güneş ışığına maruz kaldığınız SPF değerinin koruma tesirini değiştirecektir. 100 SPF güneş kremi sürüp de keyfinize bakmayı düşünüyorsanız akşam epey canınız yanacak anlama gelir. 

Güneş kremi cildimizi nasıl koruyor?

Güneş ışığıyla beraber gelen ultraviyole ışınları ilk olarak epidermis olarak adlandırılan cildimizin en dış tabakasını etkisinde bırakır. Güneş altında kalma süresi ve ışın yoğunluğu arttıkça bu tesir bir alt katman olan dermise kadar geçebilir. Bu ışınlar cilde hasar verir ve ileride cilt kanserine neden olacak problemler doğurabilir. Şu demek oluyor ki havalı bir bronzluk, aslen ziyan olmuş cildimizdir.

Güneş kremleri tavsiye edilmiş olduğu oranda kullanıldığı vakit cildimizin üstünde bir katman oluşturarak ultraviyole ışınlarının verdiği ziyanı engeller. Güneş gözlüğü şeklinde düşünebiliriz. Güneş gözlüğü taktığımız vakit görüşümüz kapanmıyor ya da ışık tamamen kaybolmuyor fakat rahatsız ediciliği büyük oranda azalıyor. Güneş kreminin emek harcama prensibi de tam olarak bu şekildedir.

Tavsiye edilmiş olduğu oranda kullanıldığı vakit güneş kreminin SPF kıymeti, haiz olduğu maksimum koruma tesirini sunar. Sadece pek fazlaca şahıs, güneş kremi sürme olayını birazcık hafife alıyor ve lüzumlu miktarın dörtte birini ya da en fazla yarısını sürüyor. Bu durumda SPF değerinin koruma gücü normalden fazlaca daha düşük bir tesir sağlıyor.

Hangi SPF değerine haiz güneş kremini kullanmalıyız?

Dermatologlar tarafınca tavsiye edilen güneş kremlerinin SPF kıymeti 15 ve 30’dur. %93 ve %97 oranında ultraviyole ışınlarını engellemiş olan bu SPF değerleri pek fazlaca durumda, pek fazlaca şahıs için kafi korumayı elde edecektir. Sadece her insanoğlunun cildi aynı olmadığı şeklinde her coğrafyanın almış olduğu güneş ışığının yakıcı kıymeti de aynı değildir. Ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınız vakit dilimi de son aşama önemlidir.

Sabah saatlerinde ve güneşin batmaya yaklaştığı saatlerde 1 saat güneş ışığına maruz kalmak ile öğlen saatlerinde 15 dakika güneş ışığına maruz kalmak aynı derecede zararı dokunan etkiye haizdir. İşte SPF değerlerinin anlamsızlaştığı nokta burası. Bundan dolayı 15 kat daha uzun süre güneş altında kalabileceğinizi söyleyen SPF değerinin koruma gücü her saat için aynı değildir.

Benzer bir durum cilt tipleri ve bölge de ilgilendiriyor. Çoğumuz Karadeniz güneşi ile Akdeniz güneşi içinde yakıcı etkinin farkını biliyoruz. Aynı şekilde daha koyu cilt rengine haiz kişilerle daha açık cilt rengine haiz kişilerin de güneş altında kalınca verdikleri tepkiler farklıdır. Peki ne yapsak?

Ilk olarak bir cilt hastalıkları uzmanına giderek cilt yapınızı öğrenin ve tavsiye alın. Hangi saatlerde güneş altında olacağınıza, hangi bölgede olduğunuza ve cilt renginize bakılırsa en uygun SPF değerine haiz güneş kremini alın. Vatanımızda en beyaz ciltler bile 30 unsur güneş kremi ile korunabiliyor. Sadece bir uzmandan tavsiye almanız devamlı en doğrusu olacaktır.

SPF koruma tesirini değiştiren faktörler:

• Güneş ışığına maruz kalınan saatler.
• Güneş ışığına maruz kalınan bölge.
• Güneş kremi devam eden kişinin cilt rengi ve cilt yapısı.
• Sürülen güneş kreminin miktarı.
• Güneş kremini yeniden sürme sıklığı.
• Güneş kremi sürdükten sonrasında yapılacak aktiviteler.

Güneş ışığına maruz kalınan saatlerin, bölgenin ve cilt tipinin öneminden bahsettik. Öteki mühim bir mevzu ise güneş kremini yeniden sürme sıklığı ve güneş kremi sürdükten sonrasında yapılacaklardır. Yoğun güneş altında olan ve kırılgan cilde haiz olan kişiler belirli aralıklarla, doğru oranda yeniden ve yeniden güneş kremi sürerek SPF değerinin koruma tesirini maksimuma çıkarabilirler.

Güneş kremi sürdükten sonrasında ne yaptığınız da son aşama mühim. Güneş kremini sürdüm atladım suya diyorsanız geçmiş olsun, o krem aktı gitti. Güneş kremini sürdüm koştum diyorsanız terleme ve sürtünme şeklinde nedenlerden dolayı krem gene gitti. Güneş kremini sürdükten sonrasında ya sakince oturacaksınız ya da sık sık yeniden sürerek koruma tesirini yenileyeceksiniz. Yoksa yandı güzelim cit.

Güneş ışığının zararları etkilerinden korunmamızı elde eden güneş kreminin koruma enerjisini gösteren unsur kıymeti SPF nedir sorusunu yanıtladık ve unsur değerleri ile güneş kremi kullanımı hakkında bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Her cilt tipi kendine hususi olduğundan herhangi bir problem yaşadığınız vakit kesinlikle bir uzmana danışmalısınız.