Maskelerin Yüzümüze Tam Uymasını Sağlayacak Teknoloji

COVID-19 ile artık hayatımızın mühim bir parçası hâline gelen maskeler, bizi hastalıklardan korumak benzer biçimde dirimsel öneme haizdir. Sadece virüslerin yayılmasını engellemiş olan bu maskelerin tesiri, yüzümüze tam oturmazlarsa ciddi oranda düşebilir.

İşte bu yüzden de ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) içinde meşhur Türk bilim insanı Canan Dağdeviren’in de bulunmuş olduğu bir ekip, yeni bir teknoloji geliştirdi. Araştırmacılar, cMask adını verdikleri teknolojiyi bir maskenin kullanıcıya ne kadar iyi uyduğunu süratli ve kolay bir halde değerlendirmek için ortaya çıkardı. Emek harcama bulguları, Nature Electronics üstünden gösterildi.

cMask’teki sensörler maskelerin yüzümüze ne kadar uygun bulunduğunu anlayabiliyor

cMask olarak malum vasıta, çoğu zaman hastaneler benzer biçimde yerlerde bulunan ve maskelerin uyumluluğunu kontrol eden makinelere oranla daha ucuz ve erişilebilir bir alternatif olarak tasarlandı. Açıklamalara bakılırsa maskeler için geliştirilen sensörler, maske ile kullanıcının yüzü arasındaki fizyolojik teması ölçebiliyor ve her türlü maskeye uygulanabiliyor. Sistemin ek olarak solunum hızı, ateş benzer biçimde mühim şeylerin yanı sıra rutubet benzer biçimde çevresel koşulları izlemede de kullanılabileceği söyleniyor.

cMask’i birazcık daha açacak olursak teknoloji, benzer sistemlerden değişik bir yaklaşım benimsiyor. Temel olarak bu sistem, bir maskenin iç kısmındaki kenarlara yapıştırılıyor ve poliimid adında olan bir polimerden yapılmış esnek bir dikdörtgen çerçeve kullanıyor. Bunun içinde de 17 kapasitif sensör, iki ısı/rutubet sensörü bir de hava basıncı sensörü bulunuyor. Ek olarak bir ivmeölçer de sistemde yer ediniyor.

Kapasitif sensörler, kullanıcı maskeyi taktığında ciltle hangi kısımların temas ettiğini ve etmediğini anlayabiliyor. Isı, rutubet, tazyik sensörleri ise kullanıcının öksürme yada konuşma benzer biçimde eylemlerini tespit edebiliyor. Öte taraftan ivmeölçer de adım atma ve koşma benzer biçimde vücut hareketlerini algılayabiliyor. Toplanan tüm bilgiler, Bluetooth vesilesiyle bir mobil uygulamaya aktarılıyor. Uygulama da verileri çözümleme ederek kullanıcıya maskenin ne kadar uyumlu bulunduğunu, değişik fizyolojik aktivitelerin bunu nasıl etkileyebileceğini kullanıcıya gösteriyor.

Teknoloji, her insana uygun maskeler üretilmesine destek olabilir

Uzmanlar, beş kadın beş erkek üstünde cMask’ı kontrol etti. Cerrahi maske takan denekler, konuşma, adım atma ve koşma benzer biçimde çeşitli aktiviteler gerçekleştirirken araştırmacılar da sensörlerden gelen verileri inceledi. Meydana getirilen incelemeler sonucunda, yüz şekli ve boyutundaki farklılıklar sebebiyle maskenin uyumluluğunun kadınlarda erkeklerden oldukça daha fena durumda olduğu görüldü.

Canan Dağdeviren de bununla ilgili, “Çalışmadaki bireylerden topladığımız verilerde, günlük hayatımızda kullandığımız maskelerin kadınlar için pek de uygun olmadığını gördük” ifadelerini kullandı. Bununla beraber daha ufak maskelerin kadınlara daha uygun olabileceği de açıklandı. Ek olarak emek harcama, sakallı bir erkekte de maske uyumunun fena olabileceğini görmüş oldu. Bunun sebebi ise sakalın maske ve cilt içinde boşluk oluşturmasıydı.

Araştırmacılar, değişen teknolojinin insanların kendilerine daha uygun maske seçmelerine destek olabileceğini umuyor. Bunun yanı sıra bulguların, maske üreticilerinin değişik yüz şekillerine ve boyutlarına bakılırsa maske üretmesini sağlayabilmesi ve bilhassa kadınlara destek olabilmesi amaçlanıyor. Dağdeviren ve ekibi, cMask’ın seri üretimi üstünde emek vermeyi planladıklarını da açıklamalarına ekliyor.