Kabahat Mahallindeki İpuçlarının Matematiksel Analizi

Vaka yeri araştırma ekibinin kabahat ya da kaza mahallinde dikkat etmiş olduğu en mühim kanıtlardan biri şüphesiz ki kan lekeleridir. Kan lekelerine DNA analizi yaparak kime ilişkin bulunduğunu bulmaya yönelik emekleri tamamımız biliyoruz sadece lekelerden çıkarabileceğimiz birçok başka ipucu da var.

Kan lekesi de dahil olmak suretiyle ipuçlarını ortaya çıkarırken matematiğin nasıl kullanıldığını detaylandırmadan ilkin gelin, adli tıpta “Kan Lekesi Model Analizi”ne (Bloodstain Pattern Analysis: BPA) dair bilgilere bir bakalım.

Kan lekesi model analizi yardımıyla vaka mahallindeki neler açığa çıkar?

• Yaralıların yada ölen kişilerin vücutlarındaki yaraların uyumlu olup olmadığı.
• Hadisenin oluş şekli ve deposu.
• Ne tür darbe yada darbeler uygulanmış olduğu, darbe sayısı ve darbe yönü.
• Yakıcı tabanca kaynaklı ölümlerde yada yaralanmalarda atış mesafesi.
• Vakada kullanılan nesnenin özellikleri.
• Vaka esnasında ve sonrasında mağdurun ve failin hareketleri.
• Vaka esnasında ölen ya da yaralanan kişinin ve failin birbirine nazaran ve vaka yerindeki diğeri nesnelere nazaran bölgeleri.
• Kabahat mahallinin sonradan değiştirilip değiştirilmediği.
• Soruşturma aşamasında mağdur, sanık yada tanığın ifadelerinin desteklenmesi ya da reddedilmesi.

Kanın zemine çarpma açısı matematik yardımıyla hesaplanır.

Kan damlasının hedefe çarptığı andaki açısı, çarpma açısıdır. Bu açı en minik dar açı olan 1 C ̊ ile 90 C ̊ içinde değişebilir. Kan, düz bir zemine düşerse yere 90 C ̊ açıyla iner. Yere inen bu kan, dairesel bir damlacıktır.

Eğer kan 70 C ̊ altında bir açıyla zemine inerse damlacıkta elips biçiminde bir kuyruk oluşur. Vaka yeri araştırma, kan lekesini çözümleme ederken bu lekenin enini ve boyunu ölçerler. Peki nasıl?

Üçgenler ve trigonometrik bağlantıların yardımı da olmasa…

Vaka yeri araştırma, dik üçgeni kullanarak düşen kan damlacığının yüzeyle yapmış olduğu açıyı hesaplar. Bu hesaplamada, kanın zemine çarpmadan önceki damlacık çapının çarptıktan sonraki çapa eşit olduğu varsayılır.

Bu varsayım kati bir halde doğru değildir sadece ortalama olarak bir veri çıkar. Veriyi elde ettikten sonrasında dik üçgenler ve trigonometri yardımıyla kanın geliş açısı hesaplanır.

Adli tıpta mühim bir yere haiz yöntemlerden bir diğerinde Newton bile rol oynuyor!

Matematikte “üstel fonksiyon” olarak geçen terim, vakit değişirken mevcut araç-gereç miktarına bağlı süreçlerle alakalıdır ve ölüm zamanını hesaplamada sık sık kullanılır. Ortalama ölüm zamanını çözümleme etmek için bedenin ısı verilerine ulaşılır.

Ölü bir gövde, çevre sıcaklığına erişene dek soğumaya devam eder. Newton’ın “soğuma yasası” yardımıyla azalan ısıyı matematiksel olarak hesaplandığında üstel bir fonksiyon elde edilir.

“Karındeşen Jack” lakaplı seri katilin de yaşamış olduğu yerin bulunmasını elde eden coğrafi profilleme yöntemi:

Bazı durumlarda işlenen suçlar birbirleriyle ilgili olabilir. Bu suçları gün yüzüne çıkarmak için çoğunlukla, bağlantılı cinayetlerin hepsinden data toplanır. Önceki sabıka kayıtlarından ve toplanan bilgilerden hareketle şüpheli sıralaması oluşturulur ve bağlantılı kabahat detayları yardımıyla tahmini katilin adresine ulaşılır.

Bu analizle meydana getirilen hesaplamalara nazaran tarihin en meşhur seri katillerinden önde gelen Karındeşen Jack’in Londra’nın doğusunda yer edinen Flower and Dean Street civarlarında oturmuş olduğu tahmin ediliyor.

Ve doğal ki olasılık…

DNA, kan grubu ve parmak izi ile ilgili kanıtlar incelenirken lisede hepimizin görmüş olduğu koşullu olasılıktan yararlanılır. Koşullu olasılık, incelenen suçla ilgili iki olayın bağlantılı olup olmadığını ortaya koymaya çalışırken kullanılır.

Eğer koşullu olasılık göz ardı edilirse olayla ilgili yanlış sonuçlara varma ihtimali bulunur. Son olarak istatistiksel çözümleme ile benzerliklere ve farklılıklara ulaşılır.