Teknoloji, Golü Kimin Attığını Nasıl Tespit Ediyor?

Dünyadaki tüm futbolseverlerin gözü kulağı Katar’da. Zira 2022 Katar Dünya Kupası büyük bir coşkuyla başladı ve maçlar büyük oranda ‘kısır’ geçiyor olsa da derhal her gün mühim karşılaşmalar yaşanıyor. Bu karşılaşmalardan bir tanesi de 28 Kasım’da (dün) gerçekleştirildi. Portekiz ile Uruguay içinde gerçekleşen karşı karşıya gelme, futbol tutkunlarını doyuracak seviyedeydi. 

Maç, Portekiz’in 2-0’lık galibiyeti ile sonlanmış oldu. Maça damgasını vuransa yıldız futbolcu Cristiano Ronaldo’nun dahil olduğu ilk goldü. Gol ilkin Ronaldo’ya, arkasından da Bruno Fernandes’e yazıldı. Üstelik bunu icra eden hakem de değildi. Elbetteki bizim için mevzu, futbol ya da hakemin kararları olmayacak. Bu içeriğimizde, golün sahibinin değişmesine yol açan teknolojiden bahsedeceğiz. Topun içinde bulunan çip, nasıl oldu da golün Cristiano Ronaldo’ya ilişkin olmadığını tespit etti?

Ilkin gol pozisyonunu tekrardan izleyelim

*Yukarıdaki videoda maçın kısa bir özetini seyredebilirsiniz. Cristiano Ronaldo’dan alınıp Bruno Fernandes’e yazılan golü seyretmek içinse 55. saniye itibarıyla videoyu seyredebilirsiniz.

Yukarıda da görebileceğiniz suretiyle; pozisyon oldukça tartışmalıydı. Cristiano Ronaldo, top ile temas ediyor benzer biçimde görünüyordu. Sadece topun gidiş yönü neredeyse asla değişmemişti. Hakemler de o anda yaşananları tam olarak görememişlerdi. 

Golün kime ilişkin bulunduğunu Adidas tespit etti!

2022 Katar Dünya Kupası resmi karşılaşmaları, Adidas tarafınca üretilen “Al Rihla” isminde hususi bir top ile gerçekleştiriliyor. Yukarıda fotoğrafını gördüğünüz bu top, dışarıdan bakmış olduğunuzda basit bir futbol topu benzer biçimde görünüyor olabilir. Sadece işin aslı oldukça değişik. O şekilde ki bu topun içinde hususi bir çip bulunuyor.

Topun iç kısmı işte bu şekilde görünüyor:

Yukarıdaki fotoğrafta, Adidas tarafınca üretilen futbol topunun iç kısmını görüyorsunuz. Tam merkezde, küre şeklinde bir parça mevcut. Bu parça, topun iç çeperlerine bağlanmış durumda. Böylelikle topa vurulduğunda zarar görmüyor ve pozisyonu da hep durağan(durgun) kalıyor. İşte Portekiz-Uruguay karşılaşmasındaki gizemi çözen de tam olarak buydu.

Adidas, bu sistemi “Connected Ball Technology” olarak isimlendiriyor

2022 Katar Dünya Kupası resmi toplarında kullanılan teknolojiye “Connected Ball Technology” adını veren Adidas, bu değişen teknolojinin neler sunduğunu da tüm bilgileri ile açıkladı. Bugüne kadarki en kırılgan hareket sensörünün kullanıldığını söyleyen Adidas, topun saniyede 500 kez çözümleme edildiğini belirtiyor. Bu analizler, topa herhangi bir temas olup olmadığını idrak etmek için yapılıyor. Bir başka deyişle topa meydana getirilen her dokunuş, anbean kayıt altına alınıyor.

Peki bu analizler nasıl inceleniyor?

Al Rihla topunda bulunan teknoloji için hususi sensörler mevcut. Bu sensörler, toptan almış olduğu verileri VAR odasına gönderiyor. VAR hakemi de önündeki ekrandan hareket grafiğini izliyor. Tıpkı EKG testlerindeki benzer biçimde bir grafikten bahsediyoruz.

Portekiz-Uruguay karşılaşmasına dönelim:

Bruno Fernandes’in topa vurmuş olduğu an:

Yukarıdaki fotoğrafta, Adidas’ın ekran verilerini görüyorsunuz. Bruno Fernandes’in topa vurmuş olduğu andaki hareket algılaması oldukça net bir halde grafiğe yansıyor.

Cristiano Ronaldo’nun topla buluşma anı:

Yukarıdaki fotoğrafta ise Cristiano Ronaldo ile topun buluşmuş olduğu ana ilişkin ekran görüntülerine şahitlik ediyorsunuz. Al Rihla’da saniye 500 ölçüm icra eden çip, hiçbir tepki vermiyor. Şu demek oluyor ki topa temas yok.

Cristiano Ronaldo’yu geçen topun kaleye süzüldüğü anlamış olur:

Son fotoğrafı görüyorsunuz. Topun Cristiano Ronaldo’dan ayrılıp, kaleye gittiği anlamış olur. Toptaki çip gene hareket bulunduğunu algılıyor. Topun yere düşmesini tespit eden sensör, gene başarıya ulaşmış bir halde çalışıyor.

Ofsayt ve tartışmalı pozisyonlar için de kullanılabiliyor:

Adidas’ın akıllı topları, yalnızca hareket tespiti yapmıyor. Bu çip ile topun bulunmuş olduğu yerin koordinatları da anbean takip ediliyor. Hal bu şekilde olunca da topun çizgiyi geçip geçmediği benzer biçimde tartışmalı pozisyonlar ile ofsayt pozisyonları tespit ediliyor. Stadyuma yerleştirilen sensörlerden alınan veriler, tıpkı hareket idrak etme sistemi benzer biçimde VAR odasına gönderiliyor.

2022 Katar Dünya Kupası’nda kullanılan ofsayt tespit sistemi ile ilgili hazırlanan bir video:

Ayrıca, Adidas’ın bu sisteminin yalnızca resmi maçlar için geliştirildiğini belirtelim. Şirket tarafınca meydana getirilen açıklamaya nazaran çipli toplar, en azından şu an için perakende olarak satılmayacak. Yalnızca resmi karşılaşmalarda VAR hakemlerine destek olması amacıyla kullanılacak.